Sma politiks her, ka dawa ia ka bhah kam bhah jam

Ka sorkar jylla lem bad ki seng sain pyrthei bapher, ki la mynjur ban thaw ia ka expert committee bad baroh ki seng sain pyrthei, ki la dep mynjur lang ia katei ka komiti, te sa kaei ngin dang ia bunktien klak shi klak ia kajuh shi kajuh. Ngi dei ban ailad ia katei ka komiti, ba kan trei la ka kam, kumba baroh ki seng sain pyrthei, naduh ki liang pyrshah haduh ki liang synshar, ki la kwah palat ha kaba sdang bad ki la ia mynjur ruh, da kawei ka jingmut ban don ka komiti ki stad ki nang; hynrei, lada ia tuklar noh ia kane ka ishu ha iew ha hat, ka kylla ishu politiks jong kano kano ka political party bad ka ialam bakla ruh ia ki paidbah, kiba khmih lynti, ba ki sngew kumba ynda la wan ka reservation thymmai, kin sa ia ioh rung kam sorkar lut khait.

Ngi dei ruh ban sngewthuh, ba ka kamram jong ki nongmihkhmat lane ki paidbah, kam dei tang ia kawei ka ishu; hynrei ki don bun bah, sa kiwei pat kiba kongsan, lada iakren ia ka ishu kam pud, kaba dang iaid ka jingiakren ha kine ki sngi, nangta sa ka jingkyrduh ding ilektrik bad sa kane ka sohsat na ka jingtwa ki surok bad ka jingshlei um bad ka la dei ia ki MLA, ba kin pynlut por ia kitei ki mat lane ban jurip, ia la ki Constituency, ym ba kin shu lapmiet, ka jingleit shang shnong man ka sngi.

Ngi sngewkmen ruh ba ka sorkar, ka la mynjur ban iaid noh, ka thungkam thungjam ia ki khun samla jongngi, kiba la ap, da ki bun bun snem bad kiba la trei shitom bad dem diap, ha ki jingiakhun jongki, ba kin ioh noh, ia la ka jong ka kam, kaba ki la ap khmih lynti.

Kito kiba sngap ia ka jing ia phylliew jingmut jong ki nongialam na ki seng sain pyrthei bapher, kaba la pynlong da u t7, ki dei ban duriap bha, ia ki ar tylli ki mat; ka jingkren U Saleng Sangma, ha kaba ula kren shai, ba ki Garo, kim ju lah satia ban pyndap, ia la ka jong ka bhah, kaba 40 percent bad u da iathuh ruh ba kim poi satia, wat tang ia ka 30 percent na katei ka bhah bad ki don ki jingkhein, kiba la sam ha ki social media, kiba pyni, ba ka jingthung kam ha ki ophis sorkar bapher, ka long ba ki Khasi Jaintia, ki bam dohkshong, da kaba ki ioh 27,351 tylli ki kam, katba ki Garo, ki ioh 15,008 bad kiwei pat ki ioh 1,825ngut bad katei ka pyni ba kat haduh ha kine ki sngi, ki Khasi, ki la tam jan mar shiteng, na ka bhah ki Garo.

Ka wan sa ka mat kaba ar, ha kaba U bah Paul Lyngdoh, ula iathuh ba ha ka jingialam jongu, kum u nongialam KSU, la lah ban pynduh ia ka 15 percent, kaba pyni, ba ka dei ka bhah ia ki rit paid lane ia ki bar jylla; hynrei katei ruh ka la long noh ka bhah ia baroh, kiba stad duh, ha kaba u ong, ba lada u heh marks, U Lyngdoh, u lah ban ioh noh ia katei ka bhah, na U Bhattacharjee.

Lada shim na kitei ki jingkhein, ngi iohi shai, namarkata, ba U Khasi, ula ioh tam na ka bhah U Garo, kaba long sa 10 ne 15 percent bad haba khein lang sa katei ka open category, kaba 15, ka paw shai, ba U Khasi, u lah ban iakhun ha ka ioh kamioh jam sha ka 65 haduh 70 percent.

Kam lei lei, ka la wan ka komiti bad ka VPP lane kiwei ki seng, ki la dei ban duriap, ia la ka bor jabieng, ban iathir ha katei ka komiti, hynrei, lada kim hun, ki la dei ban nym don bynta lang satia ha katei ka komiti bad kam dei tang kata; lada ki seng sain pyrthei, ki ia thaw reservation noh noh ha surok, kata ka pyni, ba ka bor jong ka Secreteriat bad ka dorbar jylla, kim don jingmut eiei shuh.