AIS Suja
Ki jingithuhlypa u Esekial la thoh da u Esekial hi ha ka spah snem ba Hynriew (Six Century B.C.). U Esekial u wan na ka longiing riew niam jong ki Jiw (Priestly family), hynrei u Blei u la khot ia u sha ka jinglong Nongiathuhlypa (Prophet) ha Israel. U Esekial u don ka jinglong kaba kyrpang, kumta u Blei u pyndonkam ia u kum u Nongiathuhlypa ne Prophet.
Shibun na ki jingiathuhlypa ka ktien u Blei la pyndep bad nang iai pyndep. Lehse 90% na ki jingiathuhlypa la pyndep. Bad kawei na ki jingiathuhlypa u Esekial ka la jia long mynta ha kine ki sngi bad kata ka long shaphang “Ki um kiba pynkhiah na ka Temple”. Ha ka jingiohi u Esekial u ong kumne: “Bad u la lam pat ia nga sha ka jingkhang jong ka iing: te ha khmih ki um ki la mih napoh ka phyllaw jong ka iing na mihngi, namar ka khmat ka iing ka la long shaphang Mihngi bad kita ki um ki la tuid na shapoh (underground) na ka liang kaba sha ka mon jong ka iing ha kaba shathie na ka Duwan” Esekial 47:1-2.
Ngi tip bun ki jaka ha Israel ki la long tyrkhong khlem um bad kylla long ri shyiap ha ki hajar snem mynshwa. Hynrei u Blei u la pyndep mynta ia ka jingkular ban pynmih ki um bad ban sei ki soh ba bun jait ha ki lum Israel. “Hynrei ma phi, ko ki lum bah ki Israel, phin sei noh ia ki tnat jong phi bad phin pynmih ia ki soh jong phi ha ki briew jong Nga ki Israel: Naba ki la jan ban wan noh” Esekial 36:8.
Te ha shwa ba ki Israel kin wanphai pat sha la ka jong ka ri kynti, u Blei u la dep pynkhreh nadong shadong bad la dep pyndep ia kane ka jingiathuhlypa da u Blei ha u Esekial. Naduh 1948 A.D. ki Israel ki la ioh ia la ka jong ka ri, ki la thung la tep la shna la pynbha shibun kiei kiei kiba la sah khlaw mynshwa. U Blei u la pyndep ia ki kular kawei hadien kawei. Bad mynta ngi tip ba u Blei u la pyndep ia kawei pat ka jingkular, kata ka long ba u la pynmih ia ki um na ki phyllaw ka Jerusalem kiba tuid shaphang Duriaw baiap (Death sea) kaba long mynshwa ka jaka ba tyrkhong bym don um, hynrei mynta ki um ki la mih na ki lum Jerusalem ki da iaid napoh (underground waters) bad poi ha ki jaka ryngkhiang bad sa tuid sha ka duriaw ba iap.
Kumno u Esekial u iohi ia ka rukom jingjylliew kine ki um? “Ki um kiba kot haduh mat sohlah, ki um kiba kot ha khohsiew, ki um kiba kot ha syngkai. Hadien kata u la thew sa shi hajar, te ka la long ka wah ba ngam lah ban iaid lyngba” Esekial 47: 3-6. La ong mynta ba kane ka wah kaba mih na Jerusalem ka ngam shapoh bad poi ha ki bynta ri shyiap bad kine ki rud jong kata ka wah ka la pynmih ia ki dieng ki phlang bad ki dohkha barit. Ki jingthung ba mih kum ki kynja soh shiat ba long bam bad ki sla ba long dawai, hajan ka duriaw baiap kein. Thik kumba la iathuhlypa da u Esekial ka la jia mynta. U Esekial u ong – Te hajan ka wah ha ka rud wah jong ka kein, ha kane ka liang bad katai ka liang, u soh baroh ba long jingbam un mih, ka sla jong u kan ym tyrkhong, lymne u soh jong u un ym duh; un sei u soh bathymmai man la u bnai, namar ki um jong ka ki mih noh na ka jaka kyntang (na Jerusalem) (Temple Mount): Te u soh jong u, kan long jingbam bad ka sla jong u kan long ban pynkhiah (ka sla ka long dawai)” Esekial 47:12.
Kane ka jingiathuhlypa ka jia mynta ha Israel. Kito kiba ju poi Israel, kin sngewbha ban peit ia kane ka wah kaba mih mynta na Temple Mount Jerusalem kaba tuid shaduh ka Duriaw baiap bad ai um ia ki jaka bym ju don um. U Blei u pyndep kawei hadien kawei na ki jingiathuhlypa ka ktien jong u, haduh mynta. Namar kata – Wat niewbein ia ki jingiathuhlypa (do not treats prophecies), ba ym don ka jingiathuhlypa na ka jingthoh Bakhuid kaba long na ka jingbatai u briew” 1 Thessoloni 5:20 / 2 Petros 1:20-21.
U Blei u pyndep ia ki jingiathuhlypa haduh kane ka sngi. U ong ruh – “Nga long u Blei um don uwei pat: Nga long u Blei ym don uba kat Nga. Nga la kren te Ngan pyndep; Nga la thmu te Ngan pyndep ruh ia kata” Isaiah 46:9-11.
Phi don ban ong eiei?