Ka Dam Maw phlang kaba ai sum ia ka sor Shillong bad ki shnong ba marjan, kan don ha ka jingma namar ka jingtih shyiap pathar na ka thain Umtyngar. Ia ka Greater Shillong Water Supply Scheme la tan na Maw phlang kaba tuid na ka thain Umtyngar ka wah kaba la shu saw namar ka jingtih shyiap ba khlem sangeh.
Watla ka long ka jingma hynrei ka sorkar jylla kam pyrwa ei ei ban pynsangeh ia kane kaba la buh jingma ia ki kynja baim ha um bad ki briew kiba pyndonkam um dih ha ka nongbah.
Ka kynhun jong ki nongthoh khubor hynne ka sngi, ki la hiar ban leit jngoh ia katei ka jaka hapoh ka jingialam jong ka Meghalaya People’s Environment Right’s Forum (MPERF) hynne ka sngi Thohdieng ha ka thain Umtyngar bad ka wah Umiew.
Ha kane ka jingleit jurip, ki nongthoh khubor ki la shem ia ka jingsaw lep lep ka wah Umtyngar bad ka wah Umiew kaba tuid sha Umiam dam ha kaba la tan um ruh na ka bynta ka sor Shillong.
La iohi ba ki lum ba don ha rud surok la pom la tih khlem jingisynei ban pyntwa bad pyntuid sha wah.
Ka jingtih maw kaba long ka jingpynjot ia ka mariang, kan ktah ia ki khmat jong National Green Tribunal (NGT) kaba la mana pyrshah ban tih maw ha ka ri ha ki jaka rud wah.
Ka NGT ka la pynmih ia ka hukum dang shen hadien ba ka ophisar IAS kaba shah suspen ka Durga Shakti Nagpal ka la khang pyrshah ia ka kynhun mafia ba don kti tih shyiap beain ha jylla Uttar Pradesh.
“Nga sheptieng jur ba ka jylla kan sa iakynduh jingeh kumba jia ha Uttarakhand namar ka jingtih maw pathar ha ki rud wah. Donkam ban shim ia ki lad ki lynti ban iada ia kane ka jingma ioh kylla babe ha kane ka jylla”, la ong u president MPERF u Naba Bhattacharjee ha ki nongthoh khubor.
“Kaei kaba ngi iohi ha jylla Meghalaya ka long kaba shai kdar ba ki shu lehkai ia ka jingkitkhlieh na uwei sha uwei. Ka la don ruh ka jingdkoh ha ka rukom buh ia ka jingkitkhlieh”,la ong u Bhattacharjee bad bynrap ba wat ka District Council kam shym la shim kano kano ka lad ban iada kum ia kane ka jingma.
Ka jylla kam shym la shim kano kano ka lad ban iada ia kane ka jingtih maw beain watla la ioh ia ka jingbthah na ka NGT, u Bhattacharjee u la ong ba ka NGT kan hap ban ujor da ka PIL ha ka Supreme Court lada ka sorkar kam kohnguh ban bud ia ka jingbthah hapoh 90 sngi.
Ia ki katto katne ki jaka lah ban kdew ne pynhap ha ka jingmana ban ym shah ban tih maw,u Bhattacharjee u la ong ba ki jaka ba don jingma khamtam kiba don hajan ki wah, dei ban kiar na ka jingtih maw ne ban leh kino kino ki kam ba pynsniew ia ka um bad ktah ia ki kynja baim.
Ha kajuh ka por, ka sorkar kan hap ban thaw ne plie ia ki lad ban ai kam ia kito ki briew kiba shah ktah lada khang na ka jingtih maw, u la ong.
Kiba bun ki jaka ha kane ka jylla ki dei jong ki riew shimet, bad ki shnong, la pynlong ia ka jingtih maw kaba la wanrah pat ia ka jingtyrkhong ki jaka pynneh um bad ruh ia ki wah.
Ha jylla Meghalaya, ka State Environment Impact Assessment Authority la dep pynbna mynshem snem ha kaba la khlieh da u Chief secretary barim u Bah H.W.T. Syiem kum u chairman.
Ban iarap ia kane, la thung ruh ia ka State Expert Appraisal Committee ba la khlieh da u Bah D. Wanswett u principal ka Synod College kum u chairman.
Ka long ka jingshisha ba ka jingtih maw, ka long ka jingim ia kiba bun ki longing bad kan long ka jingeh lada shu pynsangeh khlem plie lad da kiwei ki kam.
Ha ka jingiakren bad ki nongtih maw, la iathuh ba ha ka shi sngi kumba hynriew trok la pynkit.
Kawei kawei ka trok kit shyiap ka khein T. 1,600. La don kumba 20 ngut kiba trei ha kane ka kam tang ha katei ka jaka jong ka thain Umtyngar.
Phi don ban ong eiei?