Scholar Lawriniang Nongthliew WKH
Ka jingkhuslai ka dei kawei na ki jingeh ba shyrkhei tam jong ka jingim, bad lah ban ong ia ka ba ka dei kawei na ki jait jingpang ba shyrkhei jong ka jingim bad kaba sohsat tam ban sumar haba ka ioh lad ban rung ha ka jingim, nga lah ban jer da kawei pat ka kyrteng ia ka jingkhuslai bad kata ka long ka jingpang SANGEM. Ym don dawai da shin ban sumar ia kane ka jait jingpang sangem kat haduh mynta, namar ym tip bad ym lap ia ka jaka shong jaka sah jong ka haei ka shong? haei ka sah?
Hynrei la shu lap pat ba suki pa suki ka ktah ia u briew haduh ba ka lah ban shim syndon ia ka jingim. Haba u briew u ioh ia ka Jingpang Sangem (Khuslai) ki dak kiba paw shabar ki long ka snieh doh ka long thangiong ngaiñ ngaiñ kaba itlot bha bad ka durkhmat kaba ityrkhong raw raw, ka khmat kaba jngut, hynrei haba ls eksamin pat ia u briew kaba phylla ka long ym lap bad ym don jingpang hynrei u briew pat wat ban trei ban ktah um lah satia.
Ka bor jong ka jingkhuslai:
Haba ka jingkhuslai ka ioh lad ban rung ha ka jingim ka pynlong ia u briew ba un shah thom bor wat ia ka jingmut jingpyrkhat ka jong u bad ka da trei donbor tyngeh shisha shisha, bad u wei pa u wei u briew um lah ban lait na kane ka jingkhuslai, bad ka por kaba ap jingma eh ba ka jingkhuslai ka shait ioh jaka ka dei ka por Samla. Hooid don bun ki heh ki san kiba mad ia ka hynrei ka ka kham ma pat ka long ia ki Samla, Namar balei? Namar ba ki dang lyngkot ka jingmut jingpyrkhat bad ki dang dei ban iaid bun ki jingeh, bunsien ka shait jia ka jingsngewsih haba kane ka jait jingpang ka ioh jaka ha ki Samla ne wat ha ki heh ki san tymmen ki kro.
Nangno ka wan ka jingkhuslai?
Ka jingkhuslai ka kham pher na ka jingsngewsih , Hooid ki jingsngewsih pat ki dei ki lynti sha ka jingkhuslai. Don bun bah ki daw ba pynmih ia ka jingkhuslai jong ka jingim kawei na ki daw ba nga lap ka long ka jingshah niewbeiñ ha baroh ki liang, kat sha ba phai ym lah ban khie khlieh namar ba shah ñion bein, ka jingpulom lut ki jingthmu ba bha baroh ka shait jia namar ka jingshah niew beiñ, nangta jingbym ioh jingshaniah shuh na ki ba haiing hasem na ki lok ki jor na ki marjan marpa, ka jingmad ia ka jingkyrduh kaba khim khait ha ka long iing long sem, kum ki samla pat ka shait jia ka jingkhuslai namar ka jingieit bad kiwei kiwei, ym tang kine hynrei don bun byllien kiwei pat ki daw ki ba pynlong ban khuslai ha ka jingim. Na kata ka daw don bun ki briew kiba mad ia ka, ka pynlong ia ki wat ba ki nud ban dkhat jubor noh wat ia ka jingim ba kordor, namar kim sngewmyntoi shuh ban im, ki sngew long pynban ka ba thala wat ia ka jingim. Kumta ngi sngewthuh shai ba lada ngi mad ia kane ka jait jingpang ka long kaba ma haduh katta katta bad kaba kordit shisha ka jingim.
Kumno ngin lait na ka jingkhuslai jong ka jingim?
Katto katne ki lad iarap ban lait na ki jingkhuslai haba ki wan ha ka jingim. Kumba nga la ong sha khmat ym don dawai ban sumar ia ka hynrei don tang katto katne ki lad ban sumar ia ka bad kita ki long:-
- Haba phi don ha ka jingkhuslai wat pynlut eh ia ka por jong phi ha ka jaka ba marwei namar kane ka long kaba ma! bha ka lah ban pynsniew noh ia ka jingmut jingpyrkhat jong phi.
- Wat ai lad ba ka jingkhuslai kan shu kyrsoi tang ha phi marwei, hynrei to long kiba kloi ban iathuh lem ha ki kmie ki kpa ki hynmen para ki lok ki jor bad ha kino kino kiba phi sngew shaniah.
- Dei ban kloi ban leit ruh sha ki jaka sumar bad ban iathuh ruh ha ki doktor ba phin ioh katto katne ki lad jingiarap na ka bynta ka met ba tlot jong phi bad ba ki doktor kin leh ia kaba donkam ban pyllait ia phi na kine.
- Phi dei ban pynlut por bha ia lade ha ki jingiasyllok (Counselling centre lane Counsellor) khnang ba ki lah ban iarap ia phi.
- Phi dei ban long jan bad phim dei ban lehrain ban iathuh ia kano kano ha ki kmie ki kpa jong phi lane hynmen para.
- Wat ym sngap than ia ki jingrwai ba sngewsih ha ka por khuslai kine ki lah ban ktah bad khring ia phi sha kaba khuslai shuh shuh jong ka jingim.
- Phi dei ban don ruh ka thong ha lade ban long u nongjop, bad ba phin klet noh ia kitei kiei kiei baroh kiba la dep ban peit pat sha pyrshah ka thong jong phi.
- Phi dei ban kiar na ki jingdih ba buaid bad na ki lok ba sniew da kaba phi mut pyngsngewbha shipor ia lade, kane lei ka kham ktah shuh shuh ban ia kiwei kiwei.
- Phi dei ban don ruh ka bor synshar halor lade da kaba pynshong nongrim khambha ia kaba lashai ha ryngkat ki jingai jingmut ki kmie ki kpa ki lok ki jong bad kiwei kiwei.
- Phi dei ban jan sha U Blei ha ki jingduwai ba un iarap ia phi ban lait na kine. Lada phi jngai na U Blei phi la long lypa kiba shah rem.
Kine ki long tang ki mat ba kham ha khmat eh kumno ban leh, don bun kiwei kiwei ki lad ban leh ban lait na ki jingkhuslai kat kum ka jingshem bad jingkynduh jong ka jingim jong phi, hynrei hangne nga la shu kdew kyllum lut ia baroh ba la shu thoh lyngkot katba lah.
Khublei shibun
Phi don ban ong eiei?