Bym siew bai wai naduh u snem 1976, pynsangeh ia ka jingtrei surok

Shillong:Ka jingtrei ia ka surok bah Shillong sha Dawki ka la sahkut la bun bun taiew mynta, naduh na Sanmer shaduh sha Umshyrpi na ka daw ka jingpyrshah jong ka Kur Kurkalang.

Halor kane ka bynta ban ioh jingshai, na ka liang u Bah Badapjied Kurkalang, u Bah Egenstar Kurkalang bad u Bah Jokin Kurkalang u ba dei ruh u Rangbah Kur ki la ong ba ka daw hi ka long ba ka sorkar ka jong ngi ha ki por kiba mynshwa ka la iai buhteng hi ban ia pynbeit shi ia pynbeit bad ban siew shi siew ia ka bai wai hynrei haduh mynta kata ka khlem poi satia shano shano ruh bad ka jingsiew khadduh ba ka Sorkar ka siew lyngba ka DC ophis ka dei ha ka snem 1977 sha ki rangbah Kur ha kato ka por.

U Bah Egenstar Kurkalang u la iathuh ba ka ka jaka kaba don ka jingiakajia kadei kaba heh 1700 acre bad ka daw ka long namar ba ka sorkar jylla ka la sangeh ban siew bai wai ia katei ka jaka kaba long 50 tyngka ha ka shisnem kaba dei naduh ka snem 1976-1977 bad hadien kitei ki snem pat ka sorkar ka khlem siew shuh syndon ia ka bai wai. Ym tang katta ia ka bai khyndew sha hynñiew mer kaba don ka jingheh kumba 200 acre eiei ruh kaba long 8 lak tyngka ka Kur Kukalang ryngkat ka jingdon ryngkat lem jong ka Kur Nongkhkaw ki khlem pat ioh pdiang satia haduh kine ki sngi bad na ka liang ka Defence Ministry ruh ka la phah ia ka rekord jingthoh sha ka Kur naduh ki snem 1986 ha kaba ka Defence Ministry ka la bthah ia ka Kur ban leit kam ia ka kaba dei hok jong ki na ka DC ophis Shillong.

U Bah Egenstar Kurkalang u la ong ba wat ka National Commission of Schedule Tribe ruh ka la tip ia kane ka mat kumjuh ruh ka Sorkar Pdeng ka la tip ia kane ha kaba ka la ai ruh ha ki kotkhubor ha ki snem kiba la dep ba ka rukom siew ia ka bai khyndew jong Kur kiba dei ki tribal hapoh ka jylla Meghalaya, ka sorkar Meghalaya kam lah satia ban pynbeit ha ka rukom kaba dei bad ka Sorkar Pdeng ruh ka tip ia kata. Na ka liang jong ka National Commission Of Schedule Tribe ha u 2019, 2020, hashwa ka lockdown bad ha ka por ka lockdown ruh ka la pan ia ka report na ka Sorkar Meghalaya lyngba u Chief Secretary hynrei haduh mynta ruh ka sorkar Meghalaya ka dang iai ngao mynthi hi. Kaba pynglyngngoh ia ka Kur Kurkalang ka long kumno ka tnad Forest, ka Sorkar Meghalaya bad ka DC ophis ka ai jingmynjur bad kumno ka PWD ka iaid beit shakhmat ban shna ia ka surok khlem pat da ia shai bha ha kaba iadei bad ka kam khyndew kam shyiap jong ka Kur.

Ka Kur Kurkalang kam kwah satia ban pynsangeh ia katei ka kam shna surok bad kam don jingpyrshah eiei ruh em halor katei ka kam roi kam par hynrei kum ka Kur ka kwah ba ka sorkar ka dei ban ai ia ka hok jong ki bad kum ka Kur ka la iai phah da ka jingthoh bad ki la leit ban iakynduh ruh markhmat bad ka DC bad hadien kata ki la leit iakynduh ruh ia ka tnad Forest hynrei ka rukom leh ka jong ki pat i kumba kim don ka jingpatiaw bad i kumba ki ñiew beiñ pynban ia ka hok jong ka Kur. Ka Kur Kurkalang ka leit ban pynsangeh ia katei ka jingtrei surok la kumba ar sien eiei ha ki bnai kiba la dep bad u DFO u la wan ban iakren bad na ka liang ka Kur ka la ong beit ba katba ka sorkar kam pat ban siew ia ka bai wai jong ka Kur, kam pat dei satia ban iaid shakhmat ban shna ia katei ka surok.

Hadien kata na ka liang jong ka tnad Forest ka la ai ia ka jubab jong ka ha kaba ka la kynnoh kylla pynban ia ka Kur Kurkalang ba hadien 107 snem ba balei ki wan ban pynkhih ia katei ka jaka bad na ka liang ka Kur kum ka sabut ka la phah shisyndon da ki kot ki sla kiba ka la ioh bad kiba dei hok jong ka Kur ban pynshai halor kane bad ka Kur ka la ong ruh ba kane ka jingleh jong ka tand Forest ka dei namar kam don jingtip eiei ruh em halor kane bad ka la shu wan thombor beit ia ka Kur. Ia mynta na ka liang ka Kur ka la shu ap khmih lynti ia ka jingkhot jong ka sorkar ban pynbeit bad ban iakren shai ba mano ba dei trai ia katei ka jaka da kaba pyni ia la ki jong ki kot ki sla bad ha kaba iadei bad kane na ka liang ka la ong ruh ba kan shongthait satia katba kam pat ioh ia ka hok kaba dei jong ka.