New Delhi: Ka Economic Survey 2018-19 jong ka sorkar India, kaba la leit rah mynta ka sngi ha Parliament, ka shim da ka buit thymmai bad kata ka long ban wan rah ia ka jingsiew khajna kaba kham bha ha ka Ri hi baroh kawei.
Katei ka dulir, ka kwah ban pyndonkam ia ka niam, ba kan trei kam ha ka jingkhanglad ia ka jingiaid tuh ka khajna, nangta ban ai nam ia ki nongsiew khajna kiba khlain, da ki kyrteng jongki ha ki surok, ha ki iing bad nangta ha ki rel bad ban ailad kham kyrpang ia ki, haba ki leit jingleit da ka liengsuin, ha ki surok, ha ki jaka lum khajna bad sa shibun kiwei pat.
Katei ka dulir, ka kren shai ba ha ka niam Hindu, ka jingbym siew ram, ak dei ka pap bah bad ka dei ruh ka kam pyniap briew bad ka jingthoh, ka ong ba lada ym lah ban siew ia ka ram jong u briew, ha ka por ba u iap, kumta utei u nongiap, un poi sha nurok ka ksew. Nangta la ong shuh ba kumta ka dei ka kamram jong ki khun jongu, ba kin siew dep ia katei ka ram, na ka bynta ban pyllait ia u, na kaba leit sha nurok ka ksew bad ba kin siew ia katei ka ram, kaba kim lah siew ki kmie ki kpa.
Nangta la ong shuh shuh ba ha ka niam Islam, la ong ba ka don ka jingong, “Oh Allaah, nga pan na me, ba men pyllait ia nga na ka pop bad ka jingdap ram”. La ong shuh shuh ba u briew, un nym lah satia ban leit bneng, lada um siew lut ia la ki jong ki ram. Kumta ia baroh ka jingdon jingem, yn hap ban bynda byndop, na ka bynta ban siew ram bad ba kiba don jingiadei bad u, kin kitkhlieh, lada kam dap na ka pisa jongu.
La sot shuh sa na ka Bible, kaba ong “Phi wat kit ram eiei nano nano ruh, hynrei tang ia ka ban ia ieid paralok hi, namar uta uba ieid ia uwei pat ula pyndep kein ia ka hukum” kaba la thoh ha ka shithi U Paul U Apostol sha ki nong Rome, ka lynnong kaba 13:8. Nangta la ong shuh shuh kat kum ka kitab Psalm 37:21 “U bymman u shim kylliang bad um sniew noh pat, hynrei uba hok, u leh isynei bad u ia ai”.
Kumta katei ka dulir, ka pyni ba ki niam bapher, ki thoh shai, ba ka dei ban siew hok ia la ka jong ka ram ka shah bad la ong ba da kaba burom bad niewkor ia ka jingngeit niam jong u briew, kumta ka siew ka tda, ka ioh ka kot, ka dei ban iaid ryngkat bad ka jingsngew niam ruh kumjuh bad katei kan pynduh jait ia ka jingtuh bad ka jingbym siew thikna ia ka khajna.
Ka Economic Survey, ka kwah ruh ban thoh ha ki jingthoh paidbah, kiba ong “tax money at work (ka jingtrei na ka pisa paidbah ka dang iaid shakhmat” bad katei kan pyni ba na ka pisa jong u paidbah, la trei ia ki jingtrei ba kordor bad katei kan pynduh ia ka jingtrei torti ruh. Nangta ia ki 10ngut ki nongsiew khajna kiba tista tam ha ka District, yn ai burom kyrpang ia ki, da kaba ai jaka kyrpang ha ki jaka ap liengsuin, ki jaka iaid kyrpang ha ki surok, ha ki jaka siew khajna kali bad sa kiwei de ki lad ki lynti, nangta ia uba siew tista tam bad uba siew khajna kaba bun eh, yn ai nam, da ka kyrteng jongu, ia ki jingtei ba kongsan, ki surok, ki rel, ki skul, ki hospital bad kumta ter ter.
La ong ruh ba u nongshong shnong, un sngew sting shibun, lada u sngewthuh ba na ka khajna jongu, la pynlut phut kai ia ka pisa da ki riew bamsap.
Phi don ban ong eiei?