Shillong:U Myntri rangbah jong ka jylla Meghalaya, u Conrad Kongkal Sangma, u la plie paidbah noh ia kawei na ki jaka pynmih bording ba donkam bha bad ba la ap slem bha, kaba lah ruh ban pynmih haduh 22.5 Mega watt, kaba la tip kum ka Ganol Hydro Power Project kaba don hajan Tura, ha West Garo hill district, ha ka jing iadon ryngkat lang jong u myntri ba dei peit ia ka tnat bording ka sorkar jylla,u bah Prestone Tynsong bad u myntri ba dei peit ia ka tnat ka koit ka khiah ka sorkar jylla u James K Sangma.
Haba kren ha kane ka sngi, u myntri rangbah jong ka jylla, u la ñiew ba ka dei ka sngi ban sah kynmaw bad thaw histori na bynta ki paid Garo. U myntri rangbah u la ong, ba ka projek hi ka shongdor haduh kum ba 560 klur tyngka la dep ban pyntrei, da ka jing trei shitom bad kitkhia da ka sorkar kaba mynta, kaba don ka jingthrang ban buh lem ia ka thain Garo ha ka map jong ka ri kum kawei na ki thaiñ ba lah ban pynmih bording eletrik.
U myntri rangbah u la ai ka jingiaroh ia u myntri barim ba dei peit ia ka tnat bording u James PK Sangma, uba ha ka por ba u long kum u myntri jong ka tnat u la shimkhia ban pyn-urlong noh ia kane ka projek ba la shu shah ieh shrah bad pyntikna ruh ba yn sa lah ban pyndep noh ia ka. Kumba la bthah da u James Sangma ka sorkar ka la rai ban pyllait noh ia ki jingmang pisa, khnang ban lah ban pyndep noh syndon ia kane ka projek, la iathuh shuh u Conrad.
Ka Ganol projek ka dei kaba la shah ieh shrah, ka sorkar jylla ka la mang ka pisa ban pynlut, hynrei na ka jingduna jong ka jing mang pisa ym shem la lah satia ban pyndep. Ha u snem 2018,haba ka sorkar ba mynta ka shimti, ka la pyntikna ba ka jing mang pisa hi ka dei ban don khnang ban lah ban sdang biang ia kane ka projek, ha kaba u la bynrap ruh ba naduh u snem 2014, la dep ban buh mawnongrim na bynta kane ka projek.
U la ong ruh, ba ka sorkar ka la pyni bor ban ia khun, khnang ban pyntikna ba kan lah ban pyndep ia kane ka projek, hynrei da ka jing thrang bad jing trei shitom jong ka sorkar jylla, ka la shimkhia da lade ban pyndep noh ia kane ka projek. U la ong ruh da ka jing pyntikna ba la dep ia kane ka projek, ka sorkar ka pynpaw shai sha ki paidbah jong ka thaiñ Garo, ba kane ka sorkar ba mynta ka don ka mon, ba ki projek kin dei beit ban ai jing myntoi ia ka jylla bad ki paidbah.
U la ong ruh ba ka Ganol projek kan iarap shibun haba iadei bad ka jingsam ia ki bording eletrik ha ki thaiñ Garo baroh kawei, bun tylli kiba kum kine ki projek la don kam bad ka sorkar ka don ka thong ba skhem ban wan rah shuh ia kum kine ki projek ha ki snem ban sa wan bad ula ong ba ka jylla ka donkam haduh kumba 380 MW ka bording elektrik.
U la ai burom ruh ia u symbud myntri rangbah jong ka jylla, ba dei artad ruh u myntri ba dei peit ia ka tnat bording ha ka jylla, u bah Prestone Tynsong bad baroh ki kynhun jong ka tnat bording ka sorkar jylla, kiba la ia trei shitom ban pyntikna ba kane ka projek dei ban pyndep ha ka por ba biang.
Ka Ganol Hydroelectric project, kaba don ha wah Ganol ha jan Tura bad la pyndait lai tylli ki Turbine na bynta ban tan bording, ha kaba kawei ka unit kan pynmih 7.5 MW, ha kaba kawei na kine ki lai tylli ki la treikam naduh mynta ka sngi, katba sa artylli kiwei pat kin sa treikam hadien katto katne bnai.
Ka Meghalaya Power Generation Corporation lem bad kiwei pat ki ba don bynta lang, kynthup ruh ia kawei na ki kompeni ba paw bha haba iadei bad ka jing tei ia ki dam ban tan bording eletrik ka Patel engineering Ltd,na Mumbai, ha kaba ki kontraktor ba ha khmat ki kynthup ia ka Civil & HM contractor Onycon Infra LLP, Mumbai,E&M Contractor Toshiba plant system & service corporation,na Japan kiba la iatrei ryngkat lang ban pyndep ia ka hydro power project ba nyngkong duh ha thain Garo hills.
Phi don ban ong eiei?