Shillong, 6 Jymmang:
Ka Rice Socio & Development Guild, Maw jrong ka la pynlong ia ka prokram ai jinghikai kyr pang ia ki kmie ki kpa halor katei ka jingpang bad ruh halor ka koit ka khiah jong ki kmie ki kpa ha ka por armet.
Ka Rice Socio & Development Guild kadei ka kynhun ki samla pule barim ka St. Peter’s Secondary School, Mawjrong kiba pyrshang ban bud dien ia ka matti ba la buh da ki Christian Brothers ha katei ka thaiñ khyndiat snem mynshwa.
La pynlong ia kane ka prokram ryngkat ka jingiatrei lang bad ka Swer PHC, ha ka sngi Nyng kong jong ka taiew ka la pynlong da ka prokram.
U Dr. Kyndiah na Swer PHC bad ruh ia u Dr. Syiemlieh na Sohbar PHC hadien ba ki la dep ban pynshai ia ki lad jingiada bapher bapher ban lait na ka jingpang swai bad kiwei kiwei ki la ai ruh ia ki dawai sha ki longkmie, longkpa bad sha ki heprit.
U Dr. Kyndiah haba kren halor ka jingkhlainbor ka jingpang TB bad ki lad jingiada ban koit na katei ka jingpang u la ong ba tang ha katei ka thaiñ ki don ym duna ia ka 15ngut man la u bnai kiba wan dih dawai TB. “Wat mangi ruh ngi khuslai namar kane ka jingpang kam neh tang ha uwei hynrei ka saphriang sha kiwei pat,” u la ong.
Da kaba batai ba don kiba ioh ia katei ka jingpang ki shah ktah ha ka bor jabieng, khyllai, ne ki snier, u Dr. Kyndiah u kyntu ruh ba ki nongpang ki dei ban long kiba husiar lada ki shem ba u jyrhoh u neh palat ia ka artaiew ne ki shem ba ka jingkhia ka duna bad khie shitmet por ki thiah mynmiet.
“Kane ka jingpang ka lah wat ban shim ia ka jingim ruh lada phim shimkhia ban sumar ha ka por kaba biang. Kumta kito kiba suba ba ki don ia kitei ki dak mar mar ki dei ban phah leit test khnang ban ioh ia ka jingsumar kaba biang,” u la bynrap biang.
Katkum ka jingiathuh jong u, kito kiba ioh ia ka TB kim donkam ban khuslai ia ka jinglut namar naduh ki dawai, ka bai test ne kiwei kiwei ki jingdonkam ka sorkar ka pyllait ei lut.
Ha katei ka sngi, u Doktor u la kyntu jur ia ki paidbah ba lada ki kwah hi ban lait na kitei ki jingpang ba shyrkhei ki dei ban lehkhuid, ban bam ia ki jingbam ba tei ia ka met bad ruh ban pynkhuid ia ki sawdong sawkun namar u ong, “Lada ka shnong ka lehsih, ka TB ruh ka kynrei.”
Na ka liang ki Health Educator na katei ka hospital kata kynthup ia i Kong P Dkhar bad Kong P Diengan ki la kyntu jur ia ki kmie ki kpa ba ki donkam ban sumar khambha ialade khnang ba kin lah ban ai ka jingshakri kaba kham paka ia ki khun ki kti.
“Bunsien ki longkmie ki bunkam ban sumar ia ki khun bad peit ia ka iing ka sem hynrei ki klet noh pat ialade. Kumta, kynmaw ba donkam ban sumar bha khamtam ha ka por ba pun ba kha namar dei kito ki por
ba donkam ban ioh ia ka jingsumar kaba paka tam,” ong i Kong P Dkhar.
La kyntu ruh ia ki longkmie ba ki dei ban kiar na kaba kha ha iing hynrei ba ki dei ban leit mardor sha ki jaka ai jingsumar khnang ba i kmie bad i khun in ioh ia ka jingsumar kaba paka tam eh mar ia kha.
I Kong Diengan ha ka jingkren jong i halor ki lad iada kum ki injek ne Immunization i la ong, “Lada ki kmie kpa kim sngewthuh ia ka jingkordor ka koit khiah kam don jingmyntoi ia ngi ban batai shaphang ki lad jingiada,” i la ong.
Phi don ban ong eiei?