U Conrad K Sangma, myntri rangbah ka jylla, ula pynpaw ia ka jingsngew khia kaba jur jongu, halor ka jingleit rung seng kaikhlaw jong ki khynnah rit, lane kita kiba dang hapoh 18 snem ka rta bad katei kam dei tang ka jing sngewkhia ia u myntri rangbah, hynrei kajuh ka jingsngew, ka dei ban long ia u khun khasi hi baroh, lada jia ba ki khynnah rit, kiba dei ban leit skul bad ban shong bad la ki kmie ki kpa, ki poi noh pynban sha ki kam kaikhlaw lane ki shah ialam bakla ha ka jingim jongki.
Ha kane ka ain thymmai jong ka sorkar India lei, ka rta jinglong samla ne jinglong rangbah, ka la nang heh shuh shuh, namar ki kynthei, kim lah ban ioh lok, hapoh ka 21 snem ka rta jongki bad lada ka long kumta, ka pyni, ba hapoh katei ka rta, ki dang dei ban don hapneh jong ka kmie lane ha ki skul bad ki kolej.
Ka HNLC, ka la dei ban kiar raimaw rai dieng, na kaba pdiang dkhot ia kitei ki khynnah rit, namar ba kitei kim pat don eiei ha ki, hynrei, ki dei ki bym pat skhem ka jingmut jing pyrkhat jongki bad ki kloi ban shah ialam bakla, ha kino kino kiba kham lah ban pyn sngewthuh ia ki, halor kino kino ki mat bad khamtam kiba long pyrshah ia ka jaitbynriew.
Hangne, ka wan ruh ka mat, kaba kongsan bha bad kane ka dei khamtam sha ki nongkyndong, ha kaba ka iing ka sem kam biang, ka shong ka sah kam biang, ka pule puthi kam biang bad bunsien ki khun, ki bunkam shabar bad ki lapmiet, ban ialehkai mobile, kim bang ban pule kot, ki lapmiet ban ialang paralok bad nangta, ka poi sa ka ioh khun khlem dei por, ka dih droks, dih buaid bad kane ka dei ka daw, kaba wan rah ia ka jingjot ia ki khun samla ha kine ki sngi, namar ba ki kmie ki kpa, kim lah shuh ban teh lakam ia la ki khun, hynrei ki la shu kylla laitlan, namar ka jing khein sting bad ka jing ailad, na kaba sdang.
Kumba la kren haneng, ka jingjot kam dei, tang ha kaba leit rung kaikhlaw, hynrei ngi dei ban kynmaw, ba ka jing ia jngai jong ki kmie ki kpa bad ki khun, ha kine ki sngi, ka la nang jur nang jur bad katei ka la nang pynjot ia ka imlang sahlang, ia ka tip briew tip blei, ia ka burom ka akor, ia ka ktien ka thylliej bad kine ki la nang paw pynryngkew, katba nang wan ka sngi sha kawei pat.
Kane kam dei tang na ki kmie ki kpa,hap kynnoh ruh ia ka government namar ka lah phiel lut ha baroh ki liang,jur satang ka bamsap hynrei Kim don jingpyrkhat na ka bynta ka Lawei ki samla,khasi jong ngi lei tang na ka reservations lah kut Lupa phin ia kren ia kaei.lada ym lah ban pynkylla ia kine lashai hadien kan nang jur shuh2 ka jing rung sha ki kam kaiklaw