Shillong:Myn hynnin ka sngi na ka liang ka NESFAS ha ryngkat ki katto katne ngut ki longkmie, ki la wan ban ia kynduh ia u Chief Executive Member (CEM) jong ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) u bah Titos W Chyne ban ia tai halor ka mat ba ki kynthei ki dei ban ioh ban ia don bynta lang ban shong ha ka dorbar.
Haba kren ha kane ka jingialang u bah Titos W Chyne, u la ong ba ha ka jingshisha katkum ka riti dustur jong u khasi ki kynthei kim juh shong dorbar dei tang ki rangbah kiba ioh ban shong dorbar kata ka dei ka nongrim kum ka jaidbynriew, ia kaba u don ha katei ka shuki ka long ban pynneh pynsah ia ka Riti Dustur jong ka jaidbynriew.
Lah ban kdew hangne ba kumba ka long mynta la don haduh 28 tylli ki shnong kiba la shah ia ki kynthei ba kin ia shim bynta ha ki dorbar shnong bad na kine haduh 6 tylli ki shnong kaba ki kynthei ki la shah jied kum ki dkhot ka executive member ha ka dorbar shnong.
U CEM u la pynkynmaw ia ka jingiaid jong ka por, lada phai sha ka mynnor ym juh ioh sngew koit ba ki kynthei kin mih ha kino kino ki kam kiba ia dei ha ka imlang sahlang bad ka kam kum ki long kmie ka long ban pynheh pynsah iala ki jong ki khun ki kti.
“U Rangbah un leit la ka kamai kajih, yn pynbiang ia ka bam ka dih ha iing ha sem kane la long naduh ki por kulong kumah bad u rangbah u long u rang khat arbor u ba tip ia ka iap ka im, batip ban bsa btiah ia phi ki long kmie bad ki khun ki kti”u la ong.
“Hadien ka jingwan ka jingnang jingstad ka rukom im kala khampher ka rukom pyrkhat ka la khampher, haba kren solansar mynta ba kamai mynta ym dei shuh tang u rangbah ka kynthei ruh ka ia treilang ban ia bsa ia ki khun ki kti ha ka long iing, la ka long ha kaba trei ophis, khaii pateng, shongiew shonghat bad kumta ter ter”u la bynrap.
U la ong ruh ba haba ka synshar ka khaddar, haba ki long kmie ki la sdang ban ia nang ia stad ki la sdang ban ia shim bynta ha kaba ia dei bad ka imlang ka sahlang na kata ka daw ha man la ki dorbar shnong ki mih kita ki seng long kmie, seng kynthei kiba ia don bynta ryngkat ryngkat bad ki dorbar shnong ban ia kren bad ki kam kiba ia dei ha ka imlang sahlang.
U bah Chyne u la ong ba ki kynthei kim juh tip ei ei ia kaba ka dorbar shnong ka rai, hynrei haba ka dorbar shnong ka shim ia kano kano ka rai ka juh don la u jong u sangot ban pyntip paidbah ia kaei kaba ki rai hapoh ka dorbar shnong.Ka juh don ruh ka rukom pyniaid shnong, la da kim lum ia ka dorbar hynrei ki lum ia ka jingpyniaid paidbah ha kaba shisien shisnem ha kaba ki longkmie ki khun samla ki ia shim bynta lang ha kaba ka shnong ka pynsngew ia ka rukom trei kam ka shnong lane kaei ka rai.
U CEM u la ong ba ka rukom pyniaid shnong ka iapher na kawei ka shnong sha kawei pat ba ki hap ban pynkylla ia ka rukom treikam haki dorbar shnong katkum ka jingdawa jong ka por, hynrei ha ka juh ka por ban ong pat ba ki kynthei kin long rangbah shnong, kin long sirdar ba ia mynta hi kam pat dei ka por, ha kaba ka dang donkam ban bat ia ka riti dustur, dang hap ban bat ia ka burom ka akor, hynrei ban ong pat ban pynioh ia ka hok jong phi ki kynthei bad pynsngew ia ka sur jong phi ki kynthei sngew ia hap ia kata ym ban set ia ka shyntur jong ki kynthei, ka dei ban don ka jaka ban ailad ba ki lah ban pynsngew ia ka jingdon kam.
Dei na kane ka daw ba ka wan ka jingkylla ha ka rukom pyniaid ha manla ki shnong ki shnong, la don ki seng long kmie, la don ki kynhun treilang, ki don ki seng ha ki shnong bad na ka liang jong u CEM u pynshai ruh ia ka jingong haba ia dei bad ki skhim bapher bapher ba ki kynthei kim ia ioh bynta.Haba ia dei bad kane na ka liang jong ka KHADC kan wan rah ia ka Bill ha kane ka sien shong dorbar ba katkum kata ka bill ka long ba ha man la ki shnong kan don ka “Village Development Council” ha kaba u shongknor un long u rangbah shnong bad ki dkhot jong ka long na ka bynta baroh ha kaba ki kynthei ruh kin ioh ban ia shim bynta bad ka jingtreikam kan long shisien san snem bad ka jingjied kan long da ka ilkeshon.
U bah Titosstarwell la ong “Ngi dei ban ia burom khyndiat lada ka kynthei ka bun kam kum ki shynrang kan long kaba eh, namar ki don ki kam ba kum ki kynthei kin nym lah ban ha kaba ia dei bad ka peit miet peitngor, la ong ki don ki shnong kaba ki kynthei ruh ki la long nongkit kam shnong”.
Ha kane ka sngi, la kam khmat da u bah Pius Rani Executive Director NESFAS, kong Merisha Nongrum kiba la lamphang ia ka jingialang bad ki long kmie kiba la wan ban ia shim bynta ki long na Umsawwar na Mawkynrew Block, Plasha Umling Block, Laitsohpliah, Nongtraw na Sohra.
Phi don ban ong eiei?