Dr. B.R. Marpna
Ka jingpynshoi ka dei kawei ka jingiakynduh kaba ngi ia kynduh man la ka sngi khlem lah ban lait uwei ne kawei ka briew katba ngi dang im ha kane ka sla pyrthei. Ia ka jingpynshoi la sdang haba ngi peit na ka Baibl ba kumno u briew u hap ha ka pop namar ka jingpalat hukum ha ka por ba u Adam bad ka Im ki la ryngkang na ka hukum jong U Trai bad kaba la wanrah ia ka pop ha salonsar jong ka pyrthei hi baroh kawei. Ngin ia peit hangne harum katto katne bad ngi lah ban buh ruh ki jingkylli ha ki 3 (lai) bynta:
- Kumno ka sdang?
- Mano ba pynshoi?
- Kumno ban jop?
Kumno ka sdang: Ia ka jingsdang ngi lah ban sngewthuh na ka Kitab Jenesis ba kumno u soitan u la pynshoi ia kine ki jingthaw ba nyngkong, kata u Adam bad ka Im. U wan ban pasiaw ha ki ha ka dur jong u bsein lyngba ki tyllong shkor ban shukor da kaba bam ia u soh ba la mana da U Blei. Shisien pyrkhat, ka jingphon jong u soitan ka long kaba sngewdei ha ka por ba u wan ban pynshoi ia ki namar ba u kren da ki ktien bajem bad sngewiahap ha ka khyllipmat ba u kren ia ki bad u ong kumne katkum ka Kitab Jenesis 3:4-5 “Te uta u bsein u la long ha kata ka briew, phin ym iap noh shisha. Namar U Blei U tip ba, ha kata ka sngi ba phin bam na u, Un sa pynpeit ia ki khmat jongphi, bad ba phin long kum ki blei, kiba tip ia kaba bha bad ia kaba sniew”.
Nangto ter ter ngi iohi ia ki jingpynshoi ia ki briew naduh ka Testament kaba rim haduh ka Testament kaba thymmai. Lada ngin batai lut hangne, ki don shibun bah ki jingpynshoi hynrei ban shu kren lyngkot ba wat ia ki briew jong U Blei ruh, u soitan u pynshoi namar ia kiba la jied jong U ruh un ialeh ban pynkyllon. Ka jingpynshoi ruh ka wan lyngba ki briew ba u soitan u pyndonkam ban pynhap noh da kaba pynkhyllew, iaroh bad kumta ter ter bad wat ban phaidien noh na U Blei Uba Im. Kum ban shu ai nuksa, ka tnga u Job ka dei kawei ka atiar ban pynshoi ia u Job ban phai dien na U Blei Uba im namar ba u Job u mad ia ka jingkthang ha ka jingim jong u. Peit ha ka Kitab u Job 2:9-10, “Ynda kumta ka tnga jong u ka la ong ha u, me iaineh katta ruh ha la ka jingjanai? to kyntait noh ia U Blei, to iap noh artad. Hynrei u la ong ha ka, pha kren kumba kren kawei na ki riewbieit. Balei? ngin pdiang na ka kti U Blei ia kaba bha, te ngin ym pdiang kaba sniew? Ha kane u Job um shym la leh pop da la ki rmiang shyntur”. Ki bun ki nuksa na ka Baibl ba kumno khamtam ki briew jong U Blei kiba ia kynduh ia ki jingpynshoi kiba pher bapher kum u David, Joseph bad kiwei kiwei de.
Mano ba pynshoi: Kane ka bynta ka ktik shibun eh ia ki jingmut jingpyrkhat hynrei kaba shai kdar ka long hi ba dei u soitan uba pynshoi ia ngi ki briew bad dei ma u hi uba long ka tyllong jong ki jingpynshoi. U Blei um ju pynshoi iano iano ruh namar ka jingpynshoi ka dei kaba sniew, ym kaba bha bad kumba ngi rwai “Blei U long babha”. Shuh shuh, lada ngi peit ha ka Baibl ka ai jingshai kdar bad plie ia ki khmat kiba kynja mynsiem. Ha ka shithi jong u Jakob 1:13-15 “Wat ong uno uno ruh em haba la pynshoi ia u, la pynshoi ia nga na U Blei; haba ia U Blei ym lah ban pynshoi da kaba sniew, bad um pynshoi ma U iano iano ruh. Hynrei la pynshoi ia uwei pa uwei baroh haba la ring pah ia u da ka jingkwah brai la ka jong hi bad haba la riam ia u. Ynda kumta kata ka jingkwah brai haba ka la pun, ka kha ia ka pop; te kata ka pop, haba ka la san, ka kha ia ka jingiap kein”. Ka jingkwah brai kaba u Adam bad ka Im ki la ngop ha ka por ba la pynshoi ia ki da u Soitan ki la pynkha ia ka pop bad ka jingiap namar dei hangne ba la dkut ka jingiadei u briew bad U Blei.
Kumno ban jop: Ban jop pat ia kane, ngi dei ban long ki briew kiba duwai bad sharai bha ia la ka jong ka jingim. U Jisu u la batai lypa ia ki synran mynba u dang don ha kane ka sla pyrthei. Ngim lah ban lait na ki jingpynshoi namar man la ka sngi ki bor jong u soitan bad ka pop ki ialeh ban pynkhyllem ne pynhap ia ngi bad namar ba ngi don ha ka thma ba kynja mynsiem (Spiritual Warfare). Ha ka Gospel katkum u Mathaios 26:41, “To sharai, to duwai ruh, ba phin ym leit shapoh ka jingpynshoi. Ka mynsiem shisha ka smat hynrei ka doh ka tlot”.
Sa kawei pat ka buit barieh nalor ba ngi duwai, ngi donkam ban phet bak na ki jingpynshoi (flee from temptation). Ym dei ban tur namar ka don ka jingma hynrei tang ban phet bad ban duwai kum ha kata ka por khnang ba ngin jop ha ka jingim. Kum ban ai nuksa ia u Joseph namar ha ka por ba la pynshoi ia u lyngba ka tnga u Potiphar ban leh ia ki kam ki bym dei, u Joseph u la phet bak. Peit ha ka Kitab Jenesis 39:10-12 “Bad ka la jia ruh, ba katba ka dem kren ha u Joseph ha la ka sngi, um pynshah shkor satia ia ka ban thiah lem bad ka, lane ban long lem bad ka. Ka la jia ruh hamar kata ka por, ba u la leit sha iing ban kam ia la ka jingkam iing; bad ym shym la don mano mano ruh em ha iing na ki briew jong kata ka iing. Bad ka la kem bat ia u na ka jainkup jong u, ka da ong, to thiah lem bad nga: u te u la iehnoh ia la ka jainkup na ka kti jong ka, bad u la phet noh soit, bad u la mih noh sha khyndew”. Ban phet soit ne phet bak ka long kawei pat ka jingjop haba ngi ia kynduh ia ki jingpynshoi ha ka jingim ba man la ka sngi ne kum ha kata ka por (situation). Ha ka shithi u Paul sha u 1 Timothi 6:11, ka thoh kumne “Hynrei ma me, ah u briew u jong U Blei, to phet iap noh……
U Blei Un kyrkhu ia phi baroh,
Amen