Shillong,
16 Rymphang:
Khyndiat sngi mynshuwa ki nongrep ki la pynlong da ka jing iakhih ban pyrshah ia ka jingpynduh sboh ka sorkar bad ki la ong ba katei ka jingpynduh sboh kham tam u Urea ka la ktah ia ka rep ka riang jong ki bad bun na ki ki hap ban sangeh shuwa ia ka kam rep. Haba la kylli ia ka daw ba ka sorkar ka la pynsangeh ia ka jing pynioh sboh ia ki nongrep ka dei na ka daw ba ka sorkar ka kwah ba ki mar-rep ba kane ka jylla ka pynmih ka dei ban long kaba khuid na ka jingkyrkhu jong ka sboh khyndew, khlem donkam ban pynheh jubor da ki dawai.
Ban wad jingtip hato ka Urea bad kiwei pat ki kynja sboh ki long bih ne ki don jingktah ne-em ia ka koit ka khiah haba bam ia ki jingbam kiba pynmih da kaba synreit da kitei ki dawai sboh, u Rupang ha kine ki khyndiat sngi ba dang shu dep u la ioh ban ia kynduh ia uwei u riew shemphang ha ka rep ka riang uba la wan naduh Delhi sha kane ka jylla ban pynshai ia ki paidbah ia ki kam kiba don jing iadei bad ka rep ka riang kynthup kumno ki paidbah kin ioh jingiarap pisa lyngba ki skhim kiba ka sorkar ka la thaw.
U Rupang u la ioh ban ia kren bad u Dr.N.K Gandhi u Consultant jong ka National Co-operative Development Corparation ( NCDC), New Delhi ha ka por ba u la wan ban pynshai shaphang ka skhim Rashtriya Krishi Vikas Yojana (RKVY) sha ki paidbah nongrep jong ka shnong Mawklot. Haba la kylli na u hato ka jingpyndonkam Urea ka long bih ne-em, u la ong ba kam da dei eh ba ka long bih hynrei ka jing pyndonkam ia ka Urea ka pyntroin ia ka khyndew, ha kaba ka khyndew kan duh bor noh bad kan ym don shuh ia ka sboh tynrai jong ka.
Haba la kylli pat hato ki jingbam ne ki mar-rep kiba pynmih da ki nongrep da kaba shu bet da u Urea kan ktah ne-em ia ka koit ka khiah, utei u shemphang ka kam rep u la ong ba ki briew kiba la bam palat ia kum kitei ki jait jingbam, ki jhur ki jhep kiba pynmih da u Urea ka ktah ia ka koit ka khiah jong ki bad ka pyntlot ruh ia ka met.
U la ong ba ka jingpyndonkam Urea kam dei tang ha kane ka jylla hynrei ki pyndonkam ruh ha kiwei pat ki jylla jong ka ri kiba im ha ka kam rep, haba la kylli biang hato ki la don ne-em ki jylla kiba ki briew ki ioh pang lane ki iap na ka jingpyndonkam Urea. U Gandhi u la ong ba ka la don kawei ka jingjia ha Bathinda District jong ka jylla Punjab, ha kaba ki la don bun bah ki briew ki la ioh pang ha ka juh ka por bad ka daw ka dei namarba ka la don ka jingpyndonkam palat pud ia u Urea bad ka bih ki dawai Chemical ka la sam lut ha ka khyndew bad ka kylla bih noh. U la ong ba ia u Urea lada pyndonkam hap ban pyndonkam beit thik ba kan ia hap bad ki jingthung ba thung, ym dei ban ai palat pud.
Ha kaba ia dei bad ka jingpyndonkam Urea ki paid nongrep jong kane ka jylla, u Gandhi u la ong ba um treh ban ong eiei la kin kiar noh na ka jingpyndonkam Urea ne kin pyndonkam beit kumba ju long bad u la ong ba katei ka dei ka kam ka sorkar jylla. U la ong ba u la ioh jingtip ba ka sorkar jylla hangne ha Meghalaya ka kwah ba ha u 2020 kane ka jylla ka dei ban ioh ia ka nam kum kawei na ki jylla kaba pynmih mar-rep khlem da pyndonkam dawai sboh.
Ha katei ka jingiakynduh bad utei u rangbah u nongthohkhubor u la ioh ruh ban ia kren halor ka phang kaba u wan sha kane ka jylla, kata ban pynshai paidbah ia ka RKVY kaba die ka skhim kaba la mang ia ki nongrep ba kin pynkhlain shuh shuh ka jingpynmih mar-rep kaba kin ioh ruh ia ka jingiarap pisa. U la batai ba ki don bun tylli ki komiti kiba hap ban iaid lynti ban ioh ia katei ka skhim kum ka na ka DAP sha ka SAP, SLPSC sha ka SLSC haduh ban ioh ia ka jingmynjur ban ioh ia ka pisa. Nalor ka jingpynshai kaba u la wan ban ia kynduh ia ki nongrep ka Mawklot utei u rangbah u la ong ba u hap ban leit kylleng ki jaka jong kane ka jylla ban ia kynduh ia ki nongrep.
Phi don ban ong eiei?