Babu Kular Khongjirem
Kiba bun na ki Hima bad ki shnong kylleng ka ri Khasi-Jaintia ki don la ki jong ki rukom shad bapher bapher ha la ki jong kijong ki Hima ne ki raid.Don napdeng jongki kiba ki iaid ryngkat ryngkat bad ka niam ka rukom kum ka Shad Pom blang ka Hima Khyrim,don pat ki jingshad kiba ki pynlong ban pynpaw ia ka jingkmen bad jingsngewbha haba ki la dep ot bad kynshew kyndiap ia u symbai u rnai ne u kba u khaw.
Kawei na kita ki shad kaba pynpaw ia ka jingkmen bad sngewbha ka mynsiem kadei ka Shad Suk Mynsiem kaba ju long shisien shi snem ha lympung Weiking Jaiaw,Shillong.La pynlong ia kane ka shad ha ki por pyrem hadien ba ki la dep ka aiom ot -aiom bet ia u symbai u rnai.Ia kane ka shad la pynlong da ka Seng Khasi Kmie Mawkhar,Shillong ban ainguh ai dem ia U Blei Trai Kynrad,u Nongbuh u Nongthaw Uba lah Uba iai bad Uba la theh sei kyrhai ka jingkynkhu ia u khun khasi-khara ia ki snem ba la dep bad kumjuh ruh ia ki snem kiban dang wan. Ka ri Khasi jongngi ka dei shisha ka ri kaba la kyrkhu kyrpang da u Blei.Ka dei kaba riewspah tam ha ka put ka tem,ka siaw ka rwai bad ka shad ka kmen.Ka put ka tem,ka siaw ka rwai,ka shad ka kmen kadei ka bynta jong ka niam ka rukom bad ka riti ka dustur jong ka jaitbynriew.Lada duh ka kolshor,duh bad jah noh ka jaitbynriew.
Ka jaitbynriew kaba khlem ka Hyndai kalong thik kum u symbai uba long ha ki jaka mawsiang uba shoh samthiah noh tang shu shit ka sngi.Kaba niewbein bad khein bein ia la ka kolshor kalong ka jinglehrain bad ka jingjah burom hakhmat ka pyrthei.U myllung Soso Tham u kren shai ha ki poetry jongu kumne,’Jingshai ngi wad sawdong pyrthei,Jingshai ka ri ngim tip ei ei’.Ngi don te la ka jong tangba ngim treh bad niewbein ia ka.Ngi sngew riewshai hana,lada shu tynneng ne pyrthuh ia ka jong kiwei katba ia ka lajong pat khlem salia bad khlem kheinkor ne khlem niew burom shuh ia ka. Ka balia bad ka lehrain ka jur bha ha ngi.
Ha ka jaka ban batskhem bad pynneh pynroi ia la ka jong,nang pynsyntuid pynban sha niamra aiu re.Ka dei kane kaba teh mraw ia ka jaitbynriew jongngi ba ka shong kulai ka tieng ka smiej.Katba nang bakla ka rukom pyrkhat ha ka niam ka rukom bad ka riti ka dustur,katta ka ri bad ka jaitbynriew jongngi ka nang syntuid bad nang lait bad nang ngam sha ki jingsniew ba laiphew jait bad ka nangjot bad nang sniewdur.
Ka daw ka long ba ngi la bakla ia ka nongrim bad thymmei bah( basic foundation) jong ka jaitbynriew namar ngi la klet bad niewbein ia la ka tynrai lajong. Kumta,ban wanrah biang ia ka burom ka ijot,ban pyneh biang ia ka rngiew ka rwiang sa shisien pat, ngi dei ban phai biang sha ka Hyndai kaba la buh la sain da ki longshwa ki manshwa bad ki kpa tymmen jongngi.Dei tang kata ka lad ba ngin lah ban kyllie biang sa shisien ia kane ka ri jongngi,lym kumta kan sa jot noh thiaw.U John Milton u thoh ha ka poetry ka ‘Paradise Lost’ kumne.’Kyndit,ieng joit ne jot syndon thiaw’ Kumjuh ruh,U Soso Tham pat u pynpaw ba ka ri sa shisien pat kan khie im biang lada ngi bud bad niewkor biang ia ki riti ki dustur bad ka niam ka rukom ba la bud bad hikai ryntih da u longshwa manshwa jongngi.U thoh,’Sa shisien pat kin khih ki maw ,Sa shien pat ki win ki khlaw.’
Jretspar Syiemlieh says
Babu katno kajing kmentip ia ka singuh aidem ka Wei Babu sngew bha ban batai ia ki riam ki jingdeng jingkup namar ba ngampat tip
Mira Rynjah says
Ka ei ka shad wait ha ka jing lehniam Jong ngi ki khasi?