Da i Bah M.P Mawkon, NONGJRI.
Kan long ka jingbha bok lada ngi ioh lad baroh baroh ban sah ha Shillong, Meghalaya bad ngin ym donkam ban leit jingleit da ki kali motor lada ngi donkam leit jingleit. Hynrei wat tang ha sor ruh ngi donkam hi ban leit jingleit da ki kali la ka long da ki Bus Sorkar ne ki Taxi kamai. Kaba katno tam ka long ka jingsniewbok sniew nusib ngi lah ban ong lada ngi sah jngai jngai na Shillong bad na ka jaka trei jong ngi.
Nga da kwah eh ah ba kan long ba ngan ym da donkam ia kine ki kali ban leit jingleit la ka long ha ka kam ka jam bad ha ka jingtrei jingktah. Hynrei kata ka bym lah long kum u briew nga donkam hi ia ki kali kamai ban leit sha ki kam ki duk bad ha ka koit ka khiah bad ha kiwei pat ki jingdonkam KHNANG BA NGIN LAH BAN POI HA KA POR BA BIANG la ka long ha ka jaka trei ne ha ka jingsumar bad ha kiwei ki kam ki duk.
Kumta ngam lah lait ban donkam ia ki kali (TRANSPORTATION) kiba long ki JINGKYRKHU kiba khraw ia ngi baroh ki khun bynriew ban pyndep ia la ki kam ki duk ha ka por ba biang.
Bad dang shen hadien kane ka jingjia jong ka KHLAM COVID 19 ne ka Pandemic kaba la ktah ia ka Pyrthei hi baroh kawei ha kaba la don ka jingktah ha ka ioh ka kot jong baroh ki ri ka Pyrthei, hangne ha ngi ruh la iohi ba ka la don ka jingpynkylla ia ka dor jong ki bai kali bad kumjuh ruh ia ka rukom shong kali ha kaba la ia hab ban bud ia ka jingiashong jngai iwei na iwei pat. Bad halor kata ka nongrim namar la hap shong jngai ban iada na kane ka jingphriang jong kane ka khlam COVID 19 la hap ban kyntiew ia ki bai kali da ki ar shah tam na kaba dei hok ban siew.
Kumjuh ruh ha kine ki khyndiat sngi ngi la iohi ia ka jingkiew ki bai umphniang Petrol bad Diesel kiba kiew sted kum ki ROCKET kiba la pynlong ba la hap ban hap pynkyntiew ia ki bai kali.
Kum ki Nongshong shnong jong ka jylla ngi la hap kohnguh bad bud beit ia ki jingpyniaid bad jingbthah na ka bor synshar jong ngi. Haoid la ka long naduh ki Nongbylla Sngi, ki Nongshong ïew shong hat bad haduh ki Nongtrei kam Sorkar la ka long ki nongtrei baneh ne kiba trei kontrak ruh ki hap ban siew beit ia kata ka BAI KALI hapdeng kine ki JINGKIEW DOR KI BAI KALI KIBA LA KIEW STED KUM U ROCKET HA SAHIT BNENG hadien KA LOCKDOWN katba KI TULOP BAD KI JINGIOH JONG KI KI LONG KUMJUH BAD NEH SAH BEIT KUMJUH (STAGNANT).
Kane ka PANDEMIC/KHLAM haoid ka la ktah shisha bad kaba la pynlong ia KA JINGKIEW DOR KI BAI KALI bad KI BAI UMPHNIANG. Hynrei haduh sa katno kane ka PANDEMIC kan long ka DAW BAH ban ai DAW na KANE KA JINGKTAH JONG KA IA KI PAITBAH NONGSHONG SHNONG KIBA DUNA KA IOH KA KOT BAD KIBA WAN NA KA LONGÏING BADUK KABA KI HAP BAN SIEW BEIT IA KANE KA DOR HA KA POR BA KI DONKAM BAN LEIT JINGLEIT HA KI KAM KI DUK BAD KIWEI PAT KI JINGDONKAM BA IADEI BAD KA IMLANG SAHLANG.
Ka long kaba shongnia ia ngi ki PAITBAH NONGSHONGSHNONG ban siew ia ka dor kaba la buh ha ka por ba ia hap ban shong jngai iwei na iwei ((Social Distancing) lada DANG BUD ia ka. Hynrei lada hap ban THEP KUMBA THEP PHAN THEP PIAT ne KUMBA THEP IA KI MASI KI BLANG te kam shongnia shuh. Bad ha kine ki Sngi ngi iohi da la ki khmat ha ki BUS ba la shong khapngiah haduh ban ieng wat ha ki footboard ruh kumba long ha KI POR BABHA KA PYRTEI.
Bad haba kim ia burom shuh ia kata ka SOCIAL DISTANCING bad ki dribar bad ki handymen kiba ia kamai ki thep ha la ka mon bad ki thep khapngiah ia ki nongshongkali (Passenger), TE BALEI PAT KITA KI BAI BUS KI SAH HAJUH KUM HA KA POR BA IA BUD IA KA SOCIAL DISTANCING, BALEI KAM DEI BAN LONG KUMJUH KUM MYNSHUWA DANG BHA KA PYRTHEI?
Ki bai bus ban iaid ban ieng ha kiba bun ki jaka ha Sor Shillong ki long Shiphew Tyngka marwei hynrei naduh ba la wan ka Pandemic la pynkiew sha ka dor Arphew Tyngka namar ka JINGBUD IA KA SOCIAL DISTANCING NORM.
Hynrei mynta haba ym ia bud shuh ne ia burom shuh ia kata KA NORM da ki Bus kamai, Balei pat ym lah seh ban pynhiar noh ia ka Bai Kali ne Bai Bus?
Haba ngi phai sha ki TAXI KAMAI pat ngi iohi ba ka rukom shim bai kali jong ki ka iapher iwei na iwei bad la ka jong ka dor bad kan iapher ruh na kawei ka sng sha kawei pat (Lada phin leit ha kajuh ka jaka, lada phi leit mynta ka lah ban long ka dor Rs. 20/- bad lashai pat Rs.30/-).
La shu ia shim kabu ha la i jong i jong i jylli bad ha kat kaba ngi sngew ha lade hi na ka daw KA PANDEMIC. Wat ki Dribar ruh ngi i kumba kim tip tikna ia ka dor bai kali kaba ki dei ban shim na ki Passenger. Hynrei la shu ia shim kat kaba ki sngewdei ha la ka mon jong ki. (Bad haba ki don ki passenger kiba ia said nia ia ka JINGSHISHA kin sa shu shah ong ei khamakha ba lada phim kwah shong hiar noh keiñ).
Bad kawei ka Jingshisha kaba ngi iohi ha ka JYLLA MEGHALAYA jong ngi haba don ka JINGKIEW DOR KI BAI KALI la eh than pat BAN HIAR DOR. Mynta te ngi la iohi ba ka jingkiew ka la kham heh bad ka sah hi hajuh. (Na ka Rs. 70/- sha ka Rs. 150/- bad kumta ter ter haduh ki don lei lei ki jaka kiba la poi haduh Rs. 400/-)
Ngi iohi ba ki dor bai kali shisien ba ki lah kiew kim ju lah ban hiar ne duna shuh, bad ia kata nga ngeit ngin ia mynjur lang namar ngim pat ju iohsngew ba kan long kumta ha kine ki snem ba la leit noh.
Haba kaba iadei bad kane ka kam dei tang ka SORKAR JYLLA kaba lah ban PYNBEIT ia kane ka JINGEH kaba kum ki NONGSHONGSHNONG baroh ngi ia kynduh. Bad kum ka Sorkar ka lah ban pynduna ne pynhiar ia ki dor ki mur jong ki BAI KALI bad ia ki BAI UMPHNIANG LA KA LONG PETROL/DIESEL. Lada don kiba PYNKHEIÑ ia kata ka JINGBTHAH bad kiba shim kabu ban shim ia ka dor kaba palat pud na ki passenger kin hap ngat ha ki BOR KA AIÑ.
Ka Transportation (Ki Kali Kamai) ka long kaba donkam haduh katta katta naduh U BA HEH HADUH U RIT U RIA ban pyndep ia ki kam ki duk bad ia ki jingdonkam ha ka jingim ba man la ka sngi ha ka kamai kajih bad ka pang ka shitom ruh. Hynrei kaba ngim lah ban len ba KHAM BUN NA NGI KI NONGSHONG SHNONG BA IA KA BAI KAMAI KABA KI LA KAMAI LA SHU JAH NOH TANG HA KA BAI KALI.
Kyntang ia wai, Nga ngeit skhem ba ka SORKAR JYLLA JONG NGI kam shym shong kli kti ban peit lem ia ki JINGEH jong KI NONGSHONG SHNONG JONG KA JYLLA namar KI DEI KI NONGMIHKHMAT KIBA la wan sha U Paitbah Nongshong Shnong jong ka JYLLA ban kyrpad ban jied ia ki ba kin long ki NONGPEIT ia ka KHIA ka SHON jong ngi. Bad kumba ki la KULAR ban TREI NA KA BYNTA KA BHA KA MIAT JONG KA RI BAD KA JYLLA KIN DA LONG SHISHA KUMTA KUMBA KI LA SHIM SMAI RUH BAN SMAI HA KA POR BA KI LONG KI NONGMIHKHMAT PAITBAH.
Kumta nga kyntu ia ka SORKAR JYLLA JONG NGI ban peit lem ia kane ka JINGEH JONG NGI KUM KI NONGSHONG SHNONG.
ka jing ktah jong ka khlam