AIS SUJA
U thied ki kynja basniew baroh, long kaba ieit sbai. kaba ieit sbai kamut kaba ieit pisa pisa pisa. Ban ia kren ia ka pisa te baroh tang uba ieit ia ka bad baroh ki ithuh ia ka namar khlem maka hakane kajuk stad te lah kut artad, wat tang uwei u mitmit ruh ymioh khlem maka. Kumta ka sbai ne pisa la I thuh iaka naduh I khynnah rit haduh u tymmen u stad bad u biej jakle ruh. Ong u nongrwai khasi kat sha baleit ka pisa ka pisa. Kata kein kata ka sbai.
Ha ki spah bad ki hajar snem mynshwa, ki por ka sotti juk, la ong ba ki briew kim pat tip shaphang kata ka pisa bad kim ju pylleit jingmut ruh haka, kumta ki jingmut jingpyrkhat ruh khuid. Haba ki leit iew leit hat ki shait pyndonkam da kaba ia kylliang ia ki mar ki mata, (goods exchange). Uwei u wan rah da u khaw, uwei pat da ka shriew bad kumta ter ter, ha kane ka rukom ki ia kylliang (exchange).
Kat kum ki jingtip, la ong ba ka pisa ka don naduh kumba 3000 snem mynta. Kata ka mut baka pisa (sbai) ka ladon shwa u Jisu Khrist (before Christ). Nakata kadaw u Judas u ladie ia u Jisu sha ki nongshun tang 30 ki sbai rupa (pisa rupa).
Katba ka jingstad ka la nangroi,ka pisa kala kylla bun ki dur bad ki kyrteng kumba long mynta bad ka jingiaid jongka ruh ka stet, namar ka la long ka juk beh spah ha kane ka pateng na mynta. Kumta la niew ba kiba don spah dei kiba don burom hakane ka pyrthei, uba duk um don burom wat la u long u riew don burom bad kata ka paw tyngkreng ha kane ka juk ba mynta, na kata kadaw u briew u ia beh ia ka.
Nakata ka daw la tip ia kane ka juk ka juk beh spah, naduh u rit haduh u khraw khlem da tip shuh ia ka jingsniew ba don haka, wat ban thom ia ka sang ka ma ruh, lada dei ha kano kano ka rukom ruh. Ka jingpynjot jong ka sbai (pisa) ka la long shyrkhei ha kine ki sngi ha ki liang baroh. Dei na kata ka daw u Blei u maham ia u briew da kaba ong – “U thied ki kynja ba sniew baroh, long kaba ieit sbai (ieit pisa)”. 1timothy 6:10. Balei ki briew ki jot noh jot nadong sha dong ha kane ka juk dei namar ka sbai. U Judas uwei naki 12 ngut ki synran u Jisu u la leit ha ki Rangbah lyngdoh ki Jiw bad aiti noh ia u Jisu ha ki kti jong ki, tang na kadaw ka pisa (sbai). Te haba ki la iohsngew te ki la ia kmen eh ki la ia kular ban ai tyngka ha u Judas,, Markos 14:10-11.
Shwa iakane, u Judas u la kylli ia ki rangbah lyngdoh da kaba ong – “Phin ai aiu ia nga ba ngan die ia u Haphi? Ki la kular ia u Judas 30 ki sbai rupa (pisa rupa)”. Mathaios 26:14-15. U Judas u die ia la u kynrad ha ki nongshun tang 30 ki sbai rupa, u kmen eh ba u la ioh pisa ne ioh spah bad kane ka mih naka dohnud kaba lalot spah u Judas.
Kane ka juh ka jinglong briew ha kine ki sngi ka mynsiem Judas ka trei ha ki briew baroh bun ki matlah ia ki jingshisha na kadaw ka pisa kum ba long u Judas. Kadaw ba ki klet ia u Blei bad pyllong Blei ha ka spah, ki sheptieng ia ka spah ban ia u Blei. Bun ki briew ki babe kum ba babe u Judas na kadaw ka jingieit spah palat. Ka ktah ia ka dohnud u Judas. U Judas u la kylla bamut ula wallam pat ia kita ki sbai rupa ha ki Rangbah lyngdoh bad ki tymmen Basan, u da ong – Nga la leh pop ia ka snam ba lui lui u Jisu. Ki Rangbah lyngdoh ki ong ia u Judas ngin tip shano ma ngi iakata, ka mih hi ma me kein, Mar kumta hi u Judas u labret ia kita ki sbai ha ka Temple, u la leit noh bad u la sdien phasi (suicide) ialade Mathaios 27:3-5.
Kane kein kata ka dur jong ka jingieit sbai palat haduh ba ka long ka kynrad ymshuh kum ka shakri, te ki mih ki jing jia ba sngew sih haduh ban pyniap ialade kum u Judas, ka long ka pop kaba khraw tam ban pyniap ialade. Nakata kadaw ka ktien u Blei ka ong – “Naba u Briew un myntoi aiu lada u ioh ia ka pyrthei baroh haba u la pynjot noh ialade. Loukas 9:25,. Naba u briew un myntoi aiu lada u ioh iaka pyrthei baroh bad un duh noh ia la ka mynsiem? Lane u briew un iapli da ei iala ka mynsiem? Mathaios 16:26.
Bunsien ha ka jinglong briew ngi pyrkhat tang ban ioh spah te la biang ngi la long riewbha riewmiat. U Judas u khlem pyrkhat Ia kata. Naka jingbabe dier por, u la pyniap noh ialade ha u tyllai phasi (suicide) namar ka jingtip lem (conscience) ka ktah ia u. Hangne ngi iohi ba ka spah ka long pleng u thied ki kynja ba sinew baroh. Ka nuksa na u Judas, ba umlah shuh ban ioh ia ka bneng hynrei u hap ban leit sha dujok. Te yn myntoi aiu kein, myntoi aiu ban ioh ia ka pyrthei baroh ruh, ymdon jingmyntoi eiei.
U Blei u maham- wat leh jubor iano iano, wat shim klop eiei, to sngewhun bad la ka bainong. Do violence to no man, neither accuse any falsely nor be content with your wages. Loukas 3:14.
Ka spah ka pynpisa ia u briew haba la beh palat ia ka. U baduk u tharai ba un suk ynda u la riew spah, hynrei ka pat ka don la ka jong ka jingpynpisa ia kaba u baduk um tip eiei, ong ki phawar u Aesop. Ka ktien u Blei ka ong – “kita kiba kwah eh ban riew spah, ki hap sha ki jingpynshoi bad jingriam bad sha kiba bun ki jingkwah brai kiba biej bad kiba pynsniew, kiba pynjyllop ia ki briew sha ka jingjot bad jingkordit. Namar u Thied ki kynja ba sinew baroh, long kaba ieit sbai, for the love of many is THE ROOT OF ALL EVILS. 1 Timothy 6:10.
Phi don ban ong eiei?