Nga dei u Khun Katholik jong ka Balang Laitkor, Laitkor Parish, Shillong. Nga kyrteng u Bah Benister Kharpor. Nga dei u khun phrangsngi jong I Bah Krisno Mawrie, bam kwai ha dwar U Blei bad jong I Kong Lakyntiew Kharpor. Ngi don hynriew ngut shib para, Iwei I para kynthei bad hynriew ngut ki shynrang. Nga shu kwah ban iathuh ia lade ha phi ia kane kawei bad kata ka long ba nga dei u briew uba matlah. Na ka daw jong ka jingpang shit, Nga la duh noh ia ka bor ioihi ka jong nga ha ka por ba nga dang dap saw snem ka yrta. Te, kat haduh kane ka khyllipmat, nga ia don bynta bad ar tylli ki Seng, kata kawei ka Seng kaba ngi la seng hi ryngkat bad da katto katne ki paralok ki jong nga, bad ia kane ka Seng ngi la jer kyrteng da ka “Meghalaya Liberation Association of Visually Impaired, (M.LAVI). Ia mynta hi, nga long kum u General Secretary jong kane ka Seng, bad kawei pat ka Seng, ka dei ka Organization For Inclusive Development (OFID), kaba la seng da u paralok jong nga hi, u Bah Thomas Tajo, uba na Arunachal Pradesh. Ha kane ka seng, nga long kum u President jong ka Meghalaya Unit.
KA JINGIADEI KA JONG NGA BAD I LYNGDOH SAD DOMINIC JALA KHARBHIH
Paralok Baieid, , da ka jingkmen kaba khraw, nga kwah ban shim ia kane ka kabu ksiar kabu rupa ba ngan iathuh khyndiat khynsoit ha phi, shaphang ka jingiadei ka jong nga bad I Lyngdoh Sad baieid bad ba khraw jong ngi, bam kwai ha Dwar U Blei.
La kyntang Lyngdoh Sad ia I ha ka ar tarik u Iaiong, u snem arhajar, kaba dei ruh ka snem jong ka jingrakhie jong ka Balang ka Jong ngi ia ka Jubilee kaba khraw, namar ba dei ha une u snem, ba ka Balang ka la rakhie ia ka jingdap arhajar snem pura jong ka jingwan jong ka jingpynim ka Jong U Blei sha kane ka pyrthei.
Kane ka Sngi jong ka jingkyntang Lyngdoh Sad ia I Lyngdoh Sad Dominic Jala Kharbhih Badonburom, baieid bad ba khraw jong ka Balang Jong ngi,ka la long ka sngi kaba khraw ha ka jingim ka jong nga. Nga ha la marwei, nga la shim bynta da ka jingshit rhem ha ka Jingknia Mass Bakhuid. Nga sngew ba U Mynsiem Jong U Blei U la wan hiar halor jong nga bad naduh kato ka sngi, Nga la shit rhem ha la ka jingngeit wat la nga la dei ban iaid bad ia kynduh shibun ki bor jong ki jingdum ha ka lynti iaid jong ka jingim ka jong nga. Sa kawei shuh shuh kaba ai mynsiem ia nga, ka long ba ha ka Procession Eucharist jong ka snem arhajar, ka snem kaba ka Balang Katholik ka rakhie ruh ia ka Jubilee, jong ka jingdap arhajar snem jong ka Balang, U Lyngdoh Sad jong ngi, U la pynkhreh ia ka jaka bakyrpang na ka bynta ki briew kiba don ki jingduna ha ki dkhot met kiba pher bapher, khnang ba ki briew kum ma ngi ngin ioh ha ka ban shim bynta shit rhem ryngkat lang bad kiwei de ki para ba ngeit .
Paralok Baieid, nga kwah ban iathuh ia phi ngam shem poi pyrkhat ba I Lyngdoh Sad I jong ngi in long pynban ym tang u Kpa Mynsiem jong ka jingim ka jong nga, hynrei, I la la kylla long pynban wat haduh kum u paralok uba ieid theh mynsiem u jong nga naduh kato hi ka snem. Nga kwah ban iathuh khana ha phi ki paralok ki jong nga, ia Iwei I jingjia ba sngew myllung haduh kata kata na ka bynta ka jingim ka jong nga.
Ha U Nohprah u snem arhajar, ka tarik la ngam bakla ka la dei ha hynriew tarik, Ka Bethany Society ryngkat bad ki Christian Brothers jong ka St. Edmund’s ka la pyllong ia ka Advance Christmas Celebration ha Divine Flame Hostel for the Girls, Bethany Society, Laitumkhrah Shillong.
U Kongsan jong kane ka jingrakhie I la Long da I Most rev. Archbishop Dominic Jala. Te, hashwa ba ka programme kan sdang, ngi ki nongshim bynta ngi la ia shong sha ka jaka ba la mang. Ha kane ka Jingrakhie nga la shim bynta kum uwei na ki dkhot jong ka choir. Te, katba ngi dang ap ia ka Jingrakhie ba kan sdang noh, I la wan shong Iwei I briew ha syndah ka jong nga. Te, namar ba nga dei uba matlah, nga la shu thain beit beit ha ka ryndang ka jong ita I briew, bad nga la shem ba I kyllain da ka shor kaba syiad. Nga nang mut ba ita I briew I dei iwei na ki paralok ki jong nga.
Nga la kylli, “mano lih une?” Kat kum ka jingsngew thuh ka jong nga, da ka jingphuh samrkhie jingblei, I la jubab ia nga, “Paralok, Ma Nga phi I Archbishop.” Kynsan kynsan! Ryngkat bad ka jingsngew lehrain bad ha kajuh ka por ryngkat bad ka jingsngew khyllew bad ka jingkmen bym lah batai shuh, ga la jubab ia i, “Ani! MapBishop! Ngam tip ba dei ma phi! Nga mut ba dei na iwei na ki paralok ki jong nga.” I la jubab, “Nga la tipia kaei ka ban sa jia. Nga sngew hun haba nga ioh ia ka lad ban ia don bynta lang bad phi ha ka jingim ka jong nga.” Nga la ioh ban ia khana ia parom bad I, la kumba shiphew minit ei ei. Te, shwa ban sdang ka Jingrakhie, I la ong ia nga “Ngin dang ia kynduh mo paralok nangne sha khmat.” Te, naduh kata ka por Im ju klet shuh i aka kyrteng ka jong nga. Ka jingiadei paralok ka jong ngi ruh ka la nang san kat nang iaid kip or ki sngi, bad wat haduh ka sngi jong ka jingkhlad ba kyndit noh ka jong I, ruh.
Nga la ia don bynta bad I ha ki bun ki programme jong ka Balang. Wat la I la long kat u Lyngdoh Sad ruh im ju don jingthud satia ban iarap ia ngi ha ka ban pynpoi ia ngi sha ki rynsan jong ki program. La jia ha u Risaw, ka snem arhajar hynriew, ha ka por jong ka jinglong Lyngdoh Rangbah jong I Rev. Fr. Edmund Gumbs, ba Ka Laitkor Parish ka la rakhie ia ka Procession Eucharist ha ka Balang jong ka shnong Umphyrnai. Ha kane ka Jingleh niam, ka Balang Katholik Umphyrnai ka la ioh ruh ha ka ban bynkyntang ruh ia ka Iingmane ba thymmai ka jong ka, bad la pynkyntang ia kane ka Iingmane ba thymmai ka jong kane ka balang da I Lyngdoh Sad Dominic Jala Hi. I Paralok jong iba kyrteng I Cornelius Lyngdoh uba dei u khun jong ka Balang Umphyrnai hi ryngkat bad nga ngi la long shisha kiba donbok ban gin ioh ha ka ban ai iwei I jingrwai ha kane ka jingleh niam. Haba la dei ka pali ka jong ngi ban gin ai ia ita I jingrwai ha kata ka por, ngi la kiew sha rynsan. Te, namar ba ma ngi baroh arngut ngi la long kiba matlah, ngimshem la tip satia shano ki don ki Microphone. Khlem da ap iano iano ruh, I Lyngdoh Sad Baieid jong ngi, I la ieng na ka jaka shong ka jong I, bad da ka jingkmen, I la iarap ha ka ban pynbeit lem ia ngi.
Ha kane ka sngi, U Bah lambor Malngiang, uba la long u MLA jong kane ka thain ha kato ka por ruh u la wan don ryngkat lang ha kane ka Procession Eucharist. Ki bahaiing bahasem ki jong ngi, ki la iathuh ia ngi arngut, ba haba ki la iohi ia kane ka jingjia hapdeng ka jong ngi bad I Lyngdoh Sad I jong ngi, ki para ba ngeit baroh ki la jaw ummat hi brup.
Ka Shillong Archdiocese Catholic Youth Movement (SACYM), la rakhie ia ka International Day of Persons With Disabilities ha ka san tarik u Nohprah 2015, ha Savio Hall, Laitumkhrah. Hooid, ia kane ka sngi la ju rakhie ha ka lai tarik u Nohprah man u snem. Te, na ka daw bym lah kiar, ka SACYM ka la pyllong noh ia kane ka jingrakhie ha ka san tarik u Nohprah ha une u snem. U Bah John Lanong, uba dei u Magician uba khraw jong ka Shillong, bad Ka Band kaba kyrteng Light After Dark ki lawan ha ka ban pynbyrngia ha kane ka sngi. Ka SACYM ka la khot sngewbha ia I Lyngdoh Sad Dominic Jala badonburom ban long kum u Kongsan ha kane ka sngi. Te, nga ruh da ka jingkmen, nga la shim ka kabu ha ka ban ai ia ka jingkren kaba lyngkot ka jong nga ha kaba ia dei bad kane ka sngi. Ha ka jingkren ka jong nga, kum uwei u briew na pdeng kiba duna ha ki dkhot met, nga la pynpaw ia ka jingsngewnguh bad jingiaroh kaba khraw ha kaba ia dei bad ka synjam ba la shim da ka SACYM. Ha kane ka jingkren ka jong nga, nga la pyrshang ruh ha ka ban ai jingmut ia ka SACYM ba kumno ba kin lah ha ka ban ia trei lang bad ki briew kum ma ngi. Te, I Lyngdoh Sad Baieid Jong ngi, I la ai mynsiem shikatdei eh ia nga wat ha kane ka programme ruh. Nga la ioh ha ka ban ia kynduh biang ia I, ha ka shi tarik u jylliew, jong u snem arhajar khatkhyndai. Kane ka jingiakynduh ka la long ha lynti. Ha kane ka sngi, ka Meghalaya Federation of Persons With Disabilities, ka la pyllong ia ka General Meeting kaba ar ka jong ka ha jan ka Law College, Dhankheti, Shillong. Te, ynda ka Jingialang ka la wai, ma nga bad katto katne ki paralok, Ngi la wan noh sha Laitumkhrah. Te ynda ngi la poi ha St. Edmund’s Gate, kaba don ha Lady Veronica Lane, Dongktih, Laitumkhrah, ngi la ia sangeh noh shwa namar ba ngi la ia kynduh sa ia ki arngut ki paralok kiba dang ia ieng kai hangto. Te, katba nga dang ia kren bad kita ki paralok hangta, I Lyngdoh Sad iba la wan tang marwei hi, da ka kjat na ka liang ka Iew Laitumkhrah, tang shu poi hajan jong nga, I la kdup ia nga thrait, bad I lakylli, “Kumno paralok jongnga?” Nga da ka jingkmen, nga la shu sngap hi jar shiphang. Katno nga la shlei da ka jingkmen ha kata ka khyllipmat, namar la bun bun snem ba gim ia shym la ia kynduh shuh. Da ka jingkmen, nga jubab, “Nga khlain Bishop.” Te, ngi la ia kren kumba katto katne por. Te, hadien kata, I la ong ia nga ba in leit noh sha Iing. Ha kato ka sngi shisha ka la long biang sa kawei pat ka sngi kaba khraw jong ka jingim ka jong nga. Nga la don ka jingthmu ba ngan ia kynduh biang ia I ha Iing Bishop. Te, hynrei, ha ka lyngkhuh snem kaba laiphew-hynniew jong ka Sgngikha ka jong nga, kata ha ka shiphew tarik u Risaw 2019, phewse, I la ieh jyndad noh pynban ia ngi ki khun ka Jylla Niam Bah jong ka Shillong bad ka Jylla Niam
Nongstoin (Nongstoin Diocese). Ngam shem poi pyrkhat ba ka jingiakynduh ka jong ngi ka ba la jia ha ka shi tarik u Jylliew, 2019 kan long pynban ka jingiakynduh kaba khatduh hapdeng jong ngi arngut .
Ha ka shiphew tarik u Risaw 2020, kaba dei ruh ka lyngkhuh sngikha kaba laiphew-phra ka jong nga, nga la ioh ban sngap ia ka live stream jong ka Mass Bakhuid, ka Mass na ka bynta ka jingrakhie ia ka lyngkhuh jong ka jingdap shi snem jong ka jingkhlad noh jong I Late Most Reverent Archbishop Dominic Jala. Te, katba nga dang sngap, ynda la poi sha ka programme jong ka jingrakhie ba lyngkot kaba la long hadien ba la kut jong ka Mass Bakhuid, I Master jong ka Ceremony I la pynbna ba ngi la poi sha ka bynta kaba kongsan tam jong ka jingrakhie. I la pynbna ba kum ka jingsngewnguh let ia u Blei n aka bynta ia kiei kiei kiba I Lyngdoh Sad baieid jong ngi bam kwai ha Dwar U Blei, I la leh lane la long n aka bynta ka Balang, sha ka imlang sahlang bad sha ka jingim ba shi met ki jong ngi, ka Jylla Niam Bah jong ka Shillong ka la shim ia ka synjam ha ka ban pyllong ia ka buskit ka ban dei ha ka kyrteng kaba khraw ka jong i Lyngdoh Sad i jong ngi, bam kwai ha Dwar U Blei. Ka Balang ka la rai ban ai kyrteng ia kane ka Buskit da ka Archbishop Dominic Jala Mmemorial Award. Te, haba I Phadar Bernard Laloo Badonburom, I la pynbna ba I nongpdiang ba nyngkong ia ka First Archbishop Dominic Jala Memorial Award I dei I briew iba don ia ka jingduna ha ki bor iohi, Katno ka la long shisha ka sngi kaba shlei da ka jingkmen ia nga haba nga la iohsngew ia kane ka khubor. U nongpdiang uba nyngkong ia kane ka buskit, u la long u Raju Maring, uba dei na ka shnong Mawphrew, Ri-Bhoi District. U Raju u dei hi uwei na ki paralok ki jong nga. Ka Selection Committee jong kane ka Buskit, ka la jied ia u ban ioh pdiang ia kane ka Buskit, ka long ba u la leh bha ha ka MBOSE SSLC Examination 2020. U la pyndep ia ka Class x na Jyoti Sroat Inclusive School, Bethany Society, Laitumkhrah, Shillong .Ka jingkmen ka jong nga kam dei eh ba namar ia ka buskit la ioh da u paralok u jong nga ne namar ba la ioh da u briew u bym iohi. Hynrei ka jingkmen ka jong nga ka long halor ka jingiatyngkhuh jong ka jingjia ha kaba ia dei bad ka jingpyllong ia kane ka buskit. Nga tharai ba ki President jong ki kynhun bapher bapher jong ka Archdiocese ka jong ngi, kata ka Catholic Association, SACYM, Ka Synjuk ki Seng Kynthei bad Ka Synjuk Ki Seng Rangbah, kin nym sngew ei ei lada nga kubur ba u Nongpyllong ia kane ka Buskit u la dei hi u Lyngdoh Sad baieid I jong ngi, bam kwai ha Dwar U Blei. Te, lada kine ki nongialam ki ia hap bad ka jingshem ka jong nga, ba u Nongpyllong ia kane ka Buskit u la dei hi u Most Reverent Archbishop Dominic Jala hi, te, ka jingjia kaba la jia ha ka shiphew tarik u Risaw, 2020, ha kaba ia dei bad ka buskit ka la long shisha ka jingjia kaba sngew tynnad, kaba iai sah jingkynmaw bad ka bym poi pyrkhat da leilei ruh. Nga tharai phin llyngngoh ba u mut aiu shisha une u Bah Benister Kharpor haba u ong kumne. Nga ong ba ka jinjia ka la long ka bym poi pyrkhat satia. Ka daw ka long kumne kein: U Nongpyllong ia ka Buskit u la long u Lyngdoh Sad baieid jong ngi, bam kwai ha Dwar U Blei, bad katba u dang im une u riew khraw jong U Blei, u la long shisha u briew uba kwah wat ha ka ban ia long paralok bad ki briew kiba tlot tam, kata ka mut u ju kwah ha ka ban ia dei paralok wat bad ki briew kiba don ki jingduna ha ki dkhot met. Te, namarkata, nga shem ba ka jingiatyngkhuh ha ka jingjia kaba ia dei bad ka buskit kaba la jia ha ka shiphew tarik u Risaw, 2020, ka la long shisha kata ka jingjia ka ban rah i aka burom ka jong I Lyngdoh Sad badonburom bad baieid jong ngi, bam kwai ha Dwar U Blei, bad ka ban nang iai btin lynti shuh shuh ia ngi baroh ki paid U Blei namar ka nuksa ba kynsai ka jong I Lyngdoh Sad I jong ngi. Te, ka jingiatyngkhuh kaba la jia ha kaba ia dei bad ka buskit ka la long kumne kein: U Nongpyllong ia kane ka Buskit u la long da U Lyngdoh Sad jong ngi Bam Kwai Ha Dwar U Blei, u Nongsharai uba la kheinkor wat ia ki briew kiba tlot tam ha ka imlang ka sahlang ka jong ngi, bad u nongioh pdiang uba nyngkong eh ia kane ka First Archbishop Dominic Jala Memorial Award ruh u la long u briew u bym iohi hi. Te, namarkata, nga shem ba “what a coincidence!” lane ka jingia ka bym poi pyrkhat bad kaba ai mynsiem da shisha.
Te, namarkata, nga dap shisha da ka mynsiem jong ka jingsngewnguh bad ka jingiaroh ia I Late Most Rev. Archbishop Dominic Jala baieid jong ngi na ka bynta ka jinglen lade ka jong I na ka bynta ka jingpynioh ia ka jingpynim Jong U Blei namar ka mynsiem ka jong nga. Nga kit ram shisha kum u khun khristan Katholik, namar la bun bun sien, da shisha ngam shym la ri kyndong hapoh ka dohnud ka jong nga ia ki mawkordor kiba I Nongsharai jong ngi I la ju phah sha nga. Te, hynrei, da ka jingshaniah ha U Blei, nga kyrmen ba in nym sangeh ha ka ban ia said lem na ka bynta ka jingim ka jong nga ha U Blei, khnang ba ngan lah ha ka ban im sngi ha ka mon ka jong U Kynrad U Jong ngi.
Da U Bah Benister Kharpor,
Contact No.: 7005481120
E-Mail Id: [email protected]
Phi don ban ong eiei?