Ex.Rev.K.Langrin
Don 2 jait ki aiñ (1) ka aiñ briew bad (2) ka aiñ Blei.
Kaba bieit ia ki aiñ ka kynthup ia ka jingbym tip bad jingpynkheiñ ne ialeh pyrshah khnang.
Ka jingdon jong ki aiñ ha ka pyrthei ba la buh da ki briew bad U Blei ka long ban wan rah ia ka shongsuk shongsain, jingbha bad jingkmen ha ki briew baroh lada ki nang ban sumar bad burom ia ki. Hynrei lada ki briew kim nang ban burom bad kohnguh ia ki aiñ, kin mih ki jingkulmar ba bun jait.
To ngin ia phai shwa sha ki aiñ briew. Kane ka kynthup bun jait. Kum ka aiñ kur, ka aiñ shnong, ka aiñ niam ne balang…bad ka aiñ sorkar. Kiba pynkheiñ ia ka aiñ kur kin shah tait kur, kiba pynkhein ia ka aiñ shnong kin shah beh shnong, kiba pynkheiñ ia ka aiñ balang kin shah beh balang… Hynrei kita baroh ki dei ki aiñ rit kiba don hapoh ka thapniang jong ka aiñ kmie. Ki kur, ki shnong, ki niam, ki balang kim lah ban iaid laitluid ha la ka mon, ban leh ia kino kino katba ki sngewbit khlem da ioh jingbit na ka kmie kaba long ka aiñ sorkar. Ïa kiba kum kita kiba leh palat pud, ka ain sorkar kan kem bad pynsaja.
Ha kum kine ki sngi jong ka khlam Corona, nga don ban ai jingmut lem ia ki Dorbar shnong ba ka babha eh ka long ban bud bad kohnguh ia ki aiñ jong ka Sorkar. Balei ba nga ong kumta? Namar ki don ki shnong kum ha West Khasi kiba pyrkhing khlem jingmut, khlem sngewthuh bad khlem iadei bad ka aiñ sorkar. Peit ia kine ki nuksa:
Don ki shnong kiba sngewstad palat ki bym shah shuh ia ki para marjan na kiwei ki shnong ban iaid lyngba ia ka shnong jong ki. Katba ialade pat ki iaid laitlan sha Nongstoin bad Shillong. Kane ka la pynkulmar ia kiba bun kat haduh ba ki la don kiba kit wait khukri ban ialeh doh para doh, snam para snam. Ha ka jaka ban ialeh thma bad u corona, ki ialeh pynban para briew. Tangba donbok ba kim pat ia pom wait haduh mynta.
Don ki shnong kiba la rai ban ym ai tiar shuh ia ki briew ba nabar shnong haba ki wan thied jingthied. Katba ia ki mar ki mata na kiwei ki jaka ki shah ban pynrung hapoh shnong la jong.
Don pat ki shnong kiba phah shong quarantine tang ia kiba duk, katba ia ki men riewspah pat ki shah ban iaid laitlan. Don ruh kiba phah shong quarantine khlem pynbiang ia ki jingdonkam. Ym tang ba kim ai jingiarap, hynrei ki buh da ki ktien byrngem byrsit ban shoh, ban beh shnong…Lada don napdeng kiba shong quarantine kiba ai jingtip sha ki bor ba halor kum ki DC, ki bolontiar shnong ki leit byrngem ba ym bit ban iathuh sha ki bor ba halor ne ban thoh kot khubor.
Kitei baroh ki mih na ka jingbieit ia ki aiñ. Kumta ka sorkar kaba long ka kmie jong baroh ki aiñ, ka buh ka jingmaham bad jingbthah ia ki rangbah shnong ba kim dei ban pyndonkam bakla ia ki aiñ ba rit jong ki. Ha ka 24.08.2020 ngi la iohsngew ia ka jingkren jong u bah Prestone Tynsong, symbud myntri rangbah ka jylla bad ha ka step 25.08.2020 ruh ngi iohsngew na ka All India Radio, Shillong ba la kren ia kajuh ka phang. Ngi la iohi ruh ia ka khubor ha ka 25.08.2020 kaba ong – ‘Bthah ka sorkar ia ki Rangbah shnong “Wat pynshong quarantine ia kiba wan na kiwei pat ki District.” Balei ba ka sorkar ka ong kumta, namar ki don ki shnong kiba sngew ba ki khamstad ma ki ban ia ka sorkar.
Mynta, to ngin ia phai sa sha ka aiñ Blei. U Blei haba u buh bynriew ha kane ka pyrthei u la buh ryngkat bad ki aiñ ba ki briew baroh shynrang bad kynthei ki dei ban bud ryntih.
Ka jingsneng na ka jingiathuhkhana shaphang u Ethiop ka ong- ‘Ka kulmar baroh ka mih na kaba ngi bieit ia ki aiñ ba la buh U Blei.’
U Blei haba u la thaw ia u briew bad ka briew, u la buh da ka aiñ ba u shynrang un long u khlieh. Tangba u buh sa da ka kyndon ba u shynrang um bit ban ïuh ia ka kynthei da ki kjat. Lada bakla ia kane ka aiñ kan mih ka jingkulmar bad kan pait ka ïing ka sem.
Haba u khunbynriew u la nangroi bad nangbun, U Blei u la buh sa da ki nongsynshar. U la hukum ia ki shah synshar ba kin kohnguh ia ki nongsynshar khnang ban ym kulmar ka pyrthei.
U Blei u la buh ruh ia ka aiñ ba ki briew kin iaieit bad burom mar kylliang. Kim dei ban ñiew beiñ ne kheiñ poh iano iano, kim dei ban leh tamti tamjat, kim dei ban thombor iano iano. Lada pynkhein ia kane kan mih ka kulmar ban kin jia ki thma.
Kane ka khlam Covid-19 ka mih na ka jingbieit ka China ia ka aiñ Blei, ba ka la shna ia u virus ban pynjot ia kiwei. Ka jingleh shiliang khmat, jingbyrngem shoh bad jingbyrngem beh shnong ia kiba shong quarantine ka mih na ka jingbieit ki rangbah shnong ia ka aiñ briew. Ka jingiapra khiewja jong ki longïing ka mih na ka jingbieit ia ka aiñ Blei. Ka jingkren beiñ bad isih jaitbynriew ka dei ka jingbieit ia ki aiñ briew bad aiñ Blei. Ka jinglorni, jingbishni, jingsarong, jingñiew beiñ ia kiwei, jingialeh thma bad jingiapyniap ka mih na ka jingbieit ia ki aiñ briew bad aiñ Blei.
Ko para Khasi baieit, lehse ki don napdeng jong phi kiba sngewthuh ia kane. Ah! Sa lano ba ki briew baroh kin burom bad kohnguh ia ki aiñ ba la buh da ki briew bad U Blei. Dei tang kane kaba wanrah ia ka jingsuk ia ka pyrthei baroh.
Phi don ban ong eiei?