Scholar Lawriniang (Nongthliew WKH)
Ka jingduhnoh ia i (L) Bah H.S Shylla kam shym la long ka jingduh tang ia ka iing ka sem jong i, hynrei ka long ruh ka jingduh bakhraw ia ka ri bad ka jaitbynriew khasi hi baroh kawei. Ia kane la sakhi shai da ki phew hajar ngut ki paid Khasi Jaintia kiba pynpaw ia ka jingsngewsih bad jingsngew bynnud ia ka jingkhlad noh jong i ha ka por bym poi pyrkhat u lyoh ba dum u la wan tap ia ka iing ka sem jong i kumjuh ia ka ri bad jaitbynriew hi baroh kawei. Ki khubor sngewlem ki la tuid da ki phew hajar lyngba ki social media kumjuh ruh ha ki kot khubor. Kane ka pynkynmaw ruh ia nga ia ki kyntien U Myllung Soso ki ba ong:-
Kyndit ka tnat ka khein:
Ka shnong baroh ka smiej,
Dei ha u Rangbah kein:
Ki briew baroh ki ieid.
Ka jingduh noh ia i (L) Bah H.S Shylla ka long kumba ngi la duh noh ia u wei na ki rishot ba radbah ka jaitbynriew khasi. Kum u briew u ba la ieh bha ha ka saindur pyrkhat i la leh shibun ki matti na ka bynta ka ri bad ka jaitbynriew Khasi hi baroh kawei. Bad lah ban ong ba i long ruh u Muktiar (Nongiasaid) bym ju riej ia ka jingshisha na ka bynta ka jaitbynriew, bad i la pynpaw shisha kum u ta u nongialam u ba ieit ia la ka jaitbynriew da ka ba leh da ka kam ba shlur ym tang ka ktien jali ja um ban ong nga ieit ia ka jaitbynriew.
Kum u nongialam u ba pynpaw ia ka jingieit ba shisha ia la ka jong ka jaitbynriew i la iasaid ruh na ka bynta ka kam iap kam im ka jaitbynriew ha kiba bun ki bynta, kawei na ki bynta ba ngam ju lah ban klet ia ka jingiasaid une u riewshlur ka long halor Khasi Social Custom of Lineage. Kane ka dei kawei na ki bynta kiba ha khmat bad ka long kum ka kynroh ban da ban ker bad teh song tang ia ka jaitbynriew kaba i la trei shitom ban pynsngewthuh ia ki paradoh para snam ha kiba bun ki shnong ki thaw, bad i la ong ruh kiba lah ban kren ia kane dei tang kita ki khun Khasi shisha ki bym dei ki khun kha khleh jaitbynriew. Namar lada ki khun kha khleh kin kren ia kane ka bill kan ktah shwa nyngkong eh ia ki, ong i Bah Shylla.
Nangta sa kawei pat ka jingkhih dohiap jong i kum u Nongialam ba shlur na ka bynta ka jaitbynriew ka long ban dawa ILP, ha kane ka por ruh i la pyni shisha ia lade kum u nongiasaid bakhraw na ka bynta ban iada ia la ka jong ka jaitbynriew namar ka jingpynlong aiń ka sorkar BJP ia ka CAB ha kito ki por bad kaba kylla ain (CAA) mynta. Hynrei kine baroh ki la kylla long ki langsakut khlem seisoh eiei haduh ba ka pynlong ia i Bah Shylla ban iehnoh (Resign) syndon ia ka kam kum u nongsain hima sima, ha kawei na ki jingkren jong i i ong ba nga iehnoh ia kam kam politic namar nga thait ban ia trei kam bad ki briew kiba ieit ia ka shuki bym sngewthuh pat ia ki aiñ, ngam lah shah ban shu set ia nga hangta nga rai ban iehnoh ia kane ka kam. Bad nga sahnud ruh ba ki nongialam jong ngi ki long tlot bor palat ha ka rukom pyrkhat pyrdain lada ka long kumne u lyoh u dang tap ia ka jylla ong i Bah Shylla mynba i dang eh dang khlain.
Hynrei ka jingieit jong i ia la ka jaitbynriew kam pynhun bad kam pynshong thait satia ia ka mynsiem jong i ka kyrsoi ban ka kwah ban kyan shabar sa kawei pat ka mat ba i la ia said na ka bynta ka jaitbynriew ka long ka Clan bill ban iada bad ithuh kyrpang ia ki Sengkur hapoh ri Khasi. Bad ia kane ruh i la pynlut por bun ban iasaid bad ka sorkar hynrei bun ba shah pynphai kylla ia kane watla katta khlem shongthait wat hapdeng ka jingshitom ba ban ia i, i la thoh ruh ha whatsapl shaphang ka jingsahnud jong i ia ka clan bill bad i ong ruh ban pyndep ia ka hadien ba la shait la khlain. phewse kine baroh ki long da khongpong kat kum ka jingthmu u briew bad U Blei kam ia dei U Blei u khot noh ia i. Bun ki jingkren i Bah Shylla kum u nongiasaid na ka bynta ka jaitbynriew ki la pynkhih win bad wat ban pynjaw ummat ruh wat ia u paid ba bun ba lang ka ri khasi hynrei kine baroh ki kut noh namar kum u briew hi ngi tip ba ngim lah ban bat ia ka jingiap ha la ka kti.
Ym tang kine ki kam ba i bah Shylla i pynpaw ia lade kum u muktiar ka jaitbynriew hynrei bun bah kiwei pat naduh ba i sdang ban rung sha ka kam politik dei ma i i ba la sdang ia ka Lai lama ha ka snem 1978 na ka bynta ban pyntylli ia ka jaitbynriew Khasi, dei ma i i ba la pyllait long mraw ia ki nongrep na kti u Kharkaia ha ka snem 1983 kum u MLA ba dang jop nyngkong, bad i la ong ruh ba ka sorkar ka shah batbor ha kti ki kharkaìa ha kato ka por. Bun ki kam jong i ba i la leh na ka bynta ka jaitbynriew kiba ngam lah ban jer ban thoh lut namar kum u nongialam i la leh shibun ki kam ba khraw. Hynrei kine khyndiat ki mat ban shu pynkynmaw ki pyni shynna shai kdar ba i bah Shylla i long u Muktiar ba radbah ka jaitbynriew jong ngi ba ngi la duh noh.
Ka jingthrang ba ha khmat eh jong i ka long ba i da thrang shisha shisha naduh mynsiem ban iada ia la ka jaitbynriew rit paid la jong. Ka jingkylli ka long:-
Hato yn dang mih ne em ki muktiar ka jaitbynriew ki ban shimti ia kane ka kam sahteng i Bah Shylla? Ban pyndep ia ki kat kum ka jingpruid dak jong i.
Khublei Shibun U Blei un kyrkhu ia ka iing i (L) Bah Hispreachering Son Shylla.
Phi don ban ong eiei?