Babu Kular Khongjirem
[ba bteng]Kane ka lynnong ka dei ka jingkyntu u nongthoh ia kino kino ki ki jaitkam kiba ju mlien eh ban kyrni khamtam eh ia ki bym don jingmyntoi ne jingphoida ei ei ruh.
Ka jingkyntu u nongthoh hangne kadei ruh kum ka jingiathuh lypa bad jingiohi jngai jongu ia ki jaitkam wat haduh kane ka juk shai ba mynta. Kawei ka jingkyntu u nongsneng ia ki para ri ka long ba, ym ju bit ban im sngi eh tang ha ka kit nong star baroh shi rta ba dei lok bad pynbieit pynban u star haduh dyngkhong.U nongthoh hangne, ym dei ba u khang ne mana ban nym leit kit nong kit ni da u star, hynrei ka jing iai kyrni eh ban kit nong da u star kan nym pynroi ne kyntiew satia ia ka kam ka jam u briew.Dei ban kit nong katto katne snem,ynda la ioh bai seng pat,trei noh da kiwei ki jait kam ki ban long trai(malik) hi ia kata ka kam.
Ka jingmlien eh tang ha kajuh shi kajuh ka kam ruh, kan nym pyn proh satia ia ka jingmut jingpyrkhat u briew.Hooid,ka jingtrei ia kajuh ka kam ka pynlong janai(experience) ia u briew tang ia ito i kam hynrei um ioh jingmut (um ioh experience) pat ia kiwei ki jait kam ba donkam.Ki briew kiba trei bun tylli ki jait kam ki kham stad,kham iar bad kham proh ka jingmut jingpyrkhat namar ka jingiadei kam bad ki jait briew kiba tip ia kine ki jaitkam bapher bapher.
Sa kawei pat ka jingkyntu u nongthoh kalong ba ym ju bit ban shong thap bam ha ing ki briew ba jah burom bad khein poh noh kiwei iangi khamakha. Ka rngiew ka rwiang ruh kam ksan shuh haba kyrni ban thap bam ha ing ki briew.Ka don la ka ing ka sem la jong ban bam ban dih katba ioh ei ka ja ka jyntah.Ka jingleit shong mraw shong shakri sah ruh ym ju long ioh long mraw sah ha ka jingim jongngi.Shong shakri katto katne snem bad sa pyrshang noh da ka kam ba rit ba ria ka ban pynioh nong ne ioh jingmyntoi. Hadien ba iai trei shitom,ioh spah hi suki suki da ka jingkyrkhu u Blei.
Khatduh eh,u nongthoh u kyntu ba dei ban minot bad sumar bha ia la ka rep ka riang bad ka ri jingri namar kane ka kam ka long ka spah nongkynti jongngi bad kane ka pisa na ka rep bad ri jingri kan shong hok shong Blei ha ing ha sem bad kan nongroi nangsan ka kamai ka kajih namar kadei ka pisa na ka kamai hok bad nongkynti lade.Donkam ruh ban minot thop ia ka jingthaw jingshna bad jingthain namar kane ruh ka pynroi ym tang ia ka kamai ka kajih hynrei ka pynroi ruh ia ka jingmut jingpyrkhat bad ka pynroi parum pareh bad long bha man bha hadien ha bud. Ngi iohi namarkata, ia ka jingstad bad ka sap iathuh lypa ki khasi hyndai ha ka liang ka kam ka jam.Ki Khasi hyndai kim pynshlur satia ia ka kam sorkar(govt.jobs),hynrei ki kham kyntu ia ka kam ka jam bad ka jingtrei jingktah lajong namar ka long ka kam kaba laitluid khlem shah teh mraw teh shakri ei ei hano hano ruh,hynrei ka long kynrad da lade ia lade.Lada phi trei minot bad trei shitom phi pahuh bad riew spah,hynrei lada phi jaittuh,phin kham kyrduh hi. Ki tip shai ruh ba ynda la bun palat kiba nang kiba stad,ka kam sorkar kan kyrduh khait bad dei tang ka kam la jong ka bym ju lut lano lano ruh bad katba phi nang ban thaw lad,katta,ka nang pahuh nang iar katba phi nangtrei smat.
Ha kane ka juk mynta,bun ki minister,ki heh sorkar man ki jingialang paidbah(public function) kim pynshlur shuh ban wad kam sorkar namar ka kam sorkar ka nangswai nanglut(limited) katba nang iaid ki por ki snem bad ki ju kyntu namarkata,ia ki samla ba la nang la stad ban phai biang sha ki kam lajong la ka long ka kam rep kam riang ne ka kam ri jingri ne kiwei kiwei ki jaitkam ban seng kam lajong khnang ban ai kam ia ki.Ka sorkar pat ka ju kloi ban ai jingiarap(subsidy/grant) ia kito ki briew kiba kwah ban seng kam la jong kum ka bai seng na ka bynta jongki.Hato! kane kam dei tang ka jingpyrthuh ne shu bud tynneng ia ka jingbatai ne jingiathuh lypa ki Khasi hyndai?Stad ki Khasi hyndai(kiba ju khein biej ia ki), ne stad kine ki minister ne heh sorkar mynta kiba la sngew nang sngew stad palat kiba shu pyrshang ruh ban shu pynbud ia ka sap bad ka jingstad ki Khasi hyndai? (yn dang bteng)
lynnong ba 34 pynshai lem