Shillong, 4 Naiwieng:
‘Im ka kyrteng -sah ka nam’ ki dei ki jingkren u Myllung Soso Tham, bad kitei ki jingkren ki la pynkynmaw ia u nong thoh ia kane ka sngi ka 4 tarik u Naiwieng ba ka tnad ka koit ka khiah ka la plie ia ka Primary Health Centre kaba don ha ka shnong Mawkliaw-Kemrang, Sohra Syiem ship kaba don sharum Pynursla.
Ka jingplie ia ka PHC-Mawkliaw ka dei ka sngi kaba kmen tam bad ka sngi sah jingkynmaw ia ki nongshong shnong katei ka thain naba ki la angnud la slem ban ioh ia ka bad katei ka sngi ba kyrpang jong katei ka thain ka la pynkynmaw ieit ruh ia uwei u nongialam rangbah jong ka jylla jong ngi uba la khlad noh na kane ka sla pyrthei, ba ki paidbah baroh ki la pynpaw ba dei une u rangbah uba la prat lynti ia katei ka thain ba kan ia ryngkat dor bad kiwei pat ki nongrit kiba don ha kylleng ka jylla kata U Dr. F.A Khonglam ( Bam kwai ha dwar u Blei) uba la long u MLA jong katei ka thain la kumba 20 snem bad u la long teng ruh u myntri rangbah ka jylla, utei u rangbah u la pynsahnam ialade ha katei ka shnong bad ka kyrteng jong u ka iai im ha ki paidbah katei ka thain.
U Dr.Khonglam u la wanrah nyngkong eh ia ka Dispensary ( Sub-Centre) ha katei ka shnong kaba u la plie ha u snem 1986 ha ka por ba u la long u myntri ka koit ka khiah ka jylla, nangta ha u 2002 ha ka por ba u la long u myntri rangbah ka jylla u la leit ban sieh ia u maw nongrim ban tei ia ka PHC ha katei ka shnong, bad katei ka jingiohi jngai jong u ia ka jingdonkam ka thain ka la urlong mynta ka sngi ha kaba ka tnad ka koit ka khiah ka la ioh ban plie ia ka. La rwai kynmaw ieit ia utei u nongialam jong ka thain da ki nongrwai jong katei ka shnong kiba la ia shim bynta ban pynphuh pynphieng ia katei ka prokram.
La plie ia ka PHC da u myntri ka koit ka khiah ka jylla u bah AL Hek ha ryngkat ka jingiadonlang u MLA ka thain u Dr.Donkupar Roy, u MDC u bah Teinwell Dkhar, u bah P.T Rynjah Sirdar Elaka Nongjri, u Dr. A.Dkhar Director of Health Services( MI), ka Doktor ba dei peit ia katei ka PHC ka Dr. ( Miss) S.Pakma, u Matabor u bah Thomsing Mawkon, u Sordar Lai kyntoit ( Mawkliaw, Mawlatang bad Sohkhmie) u bah Homsing Khongjee, ki riew rangbah jong ka shnong bad ka Lai kyntoit, ki riew rangbah na ki shnong ba marjan bad ki paidbah. La wan ruh ban pynshngain ia ki paidbah ka shnong da ki riew rangbah jong katei ka shnong kiba la shong la sah shabar kiba dei ki ophisar jong ka sorkar, kynthup ia u lyngdoh ki paidbah riew ngeit katholik u phadar Leo iawbor uba dei u trai shnong. la pyniaid ia katei ka prokram da ka Dr. ( Mrs) R M Lamare kaba dei ka District Medical & health Officer, East Khasi Hills. La pynphuh pynphieng ruh da ki jingrwai , bad ki jingshad tynrai ba ki riew donsap katei ka shnong ki la pyni ia ka sap jong ki ha katei ka sngi ba kyrpang kaba long ka sngi sah jingkynmaw. Ki khlieh nongsynshar shnong jong ki 14 tylli ki shnong kiba don ha katei ka thain ki la ioh ruh ban ai ia ki mat jingdawa ba donkam ha ka thain sha u myntri ka koit ka khiah lyngba u bah N.Tham uba dei u Secretary ka Synjuk.
Haba kren ha katei ka jingialang shuwa ban khap ribbon kum ka dak ka jingplie ia katei ka PHC u bah AL Hek, u kongsan u la ong ba kum ka PHC kaba dang thymmai ka long kumba rung ing thymmai kaba lah ban don bun ki jingduna hynrei haba la sdang ban trei ia ka kam, ki mih hi kiba donkam ha ka kam. U la kyntu ia ki nongtrei jong katei ka PHC ba kim dei ban long kiba shah teh mraw ha ki kyndon treikam, hynrei ki dei ban peit shuwa ia ka jingshakri ia u paidbah bad ki kyndon treikam shadien. U la kdew ba teng teng ki ju don ki khep ba ki paidbah ki donkam ia ka jingsumar kyrkieh , hynrei don napdeng ki nongtrei ne ki doktor ki bym treh ban sumar namarba ki ong ba hap ban iaid katkum ki kyndon pulit na bynta ki khep kiba iadie bad ka Police Case, u la kyntu ia ki nongtrei katei ka PHC ba kin ym long ha kata ka dur ban shat eh mraw ha ki kyndon hynrei ki die ban iaid shakhmat ha ka kam kaba dawa kyrkieh.
U MLA ka thain uba long ruh u nongialam ka Liang pyrshah u Dr.Donkupar Roy hadien ba u la ioh sngew ia ki jingpynpaw ki nongkren ia ka kyrteng u Dr.F A Khonglam u la ong ba jin lada u Dr.Khonglam un dang im bad un donlang ha katei ka sngi kan long ka sngi kaba kmen tam ia u ban iohi ba ki jingangnud jong u ki la urlong. Utei u rangbah u la kynti ia ki nongshong shnong katei ka thain ban ai ka jingiatreilang bad ki nongtrei katei ka PHC khnang ban wanrah ka jingshakri kaba janai tam ha ka thain, la ioh ruh ki jingkren na u MDc u bah Teinwell Dkhar , na u Dr. A.Dkhar, u Mataborr, Sordar Lai kyntoit, Sirdar Elaka Nongjri bad la ai khublei ia baroh da ka Doctor incharge ka Mawkliaw PHC ka Dr. ( Miss) S.Pakma.
Lah ban pynkynmaw ba ka Mawkliaw ka la ioh nyngkogn eh ia ka Sub-Centre ne ka Dispensary ha u snem 1986, bad la buh maw nongrim ban tei ia ka PHC ha u snem 2002, la pyndep ia ka jingtrei ha u snem 2007, bad la plie ha ka 4 tarik u naiwieng, 2014. Hadien 28 snem ba la ioh Sub Centre kala ioh sa ka PHC, bad ka shim por haduh 7 snem naduh ba pyndep ia ka jingtei tad haduh ba ioh ban plie ia ka.
Phi don ban ong eiei?