Shillong, 26 Risaw:
Ka BB Lyngdoh Memorial Committee ka la pynlong ia ka jingkyn maw burom ia u Bah Brington Buhai Lyngdoh uba dei u nongsaindur ban pynioh ia ka jylla Megha laya bad uba long ruh u Myntri Rangbah la bunsien ha kane ka sngi Saitjain ha Dinam Hall.
U Bah Brington Buhai Lyngdoh Maw phlang, u la khladnoh ha ka 27 tarik, Risaw, 2003, u la long Myntri Rangbah ka Jylla bun sien kynthih bad la kha ia u ha ka 2 tarik, Rymphang, 1922. U la pyndep ia ka jingpule Law ha u snem 1952 na Kolkata.
Ki nongkren ba kongsan ha kane ka jing kynmaw burom, kynthup Kong Roshan Warjri, Bah DD Lapang, Bah BM Lanong bad u Bah Martle N Mukhim ki la pynpaw ba u Bah Bring u dei u rangbah uba shlur shisha, u bym ju tieng bad uba khuid.
Ka Myntri kam pohiing ka jylla ka Kong Roshan Warjri ka la pynkynmaw ba ka sorkar India ka la bud ia ka matti jong u Bring ban pynmih ia ka MP skhim hadien ba la pyntreikam da u Bah Bring ia ka MLA skhim ha kane ka jylla ha u snem 1991 kaba la tip kum ka Special Rural Works Programme (SRWP).
“Ha nga I Bah Bring u dei u mentor”, la ong ka Kong Roshan haba kren ha ka jingrakhe kynmaw dap 11 snem ka jingkhlad jong u Bah Bring.
Ka la ong, “dei na ka MLA skhim ba la pynmih I Bah Bring ba ka sorkar India ka la bud ban pynmih ia ka MP skhim”.
Shuh shuh ka Kong Roshan ka la pynkynmaw ba naduh ba la sdang pyntreikam ia ka MLA skhim la mang mar T. 6 lak uwei u MLA bad mynta ki MLA ki la ioh mar T. 1 klur ha ka shisnem ban wanrah ia ki kam pynroi hapoh ki constituency.
Katba u Bah Myntri Rangbah ka jylla u Bah Donwa Dethelson Lapang u la ong, “U Bah Bring u dei u briew uba proh jabieng, uba shlur shisha”.
U dei u snar uba kit ia u star ka jaitbynriew uba la shakri haduh 52 tylli ki snem kum u nongialam paidbah”, la ong u Bah lapang.
Hynrei ha kajuh ka por, u Bah Lapang u la ong ba la dei ban pan map ba ka jylla ka la thap klet ia une u nongialeh ban pynioh ia ka jylla bad kiwei pat. “Ka don ka jingshisha ba ngi la leh klet ia ki nongialam jong ngi, ngi long kiba klet kloi”, la ong u Bah Lapang.
U Bah Lapang uba ju don lang kum ki MLA ha iing durbar bad u Bah Bring, u la ong, “u Bah Bring u dei u myntri rangbah uba snar uba satar shisha”.
U Bah Lapang u la ong ba ka hospital NEIGRHMS kaba don mynta ha Mawdiangdiang ka dei lyngba ka jingiasaid jong u Bah Brington Buhai Lyngdoh ha ka por ba u long Myntri Rangbah ha u snem 1979.
U la iathuh ba ha ka jingialang jong ki Myntri Rangbah ka Jylla ka thaiñ Shatei Lammihngi kaba khot da North Eastern Council (NEC), u Bah B.B Lyngdoh u la ieng ban kren hakhmat kiwei pat ki Myntri Rangbah da kaba ong, “ngi long ki baduk bad ki bapang bad bun ki mynsiem briew ki iap ei da ki hajar ngut bad ka Meghalaya ka donkam ban don noh kawei ka Medical Institute,” bad ia kane ka jingkren jong u Bah Bring ka la pynngam ha ka mynsiem jong u Chairman ka NEC uba pdiang bad mar mar la phah ia ka jingthoh sha ka Sorkar India bad ka Indira Gandhi ka la sngap bad shahskhor ia kane ka jingtyrwa jong u Bah Bring. Ha ka 19 tarik, Nohprah, 1982 ka la pdiang ka sorkar India, bad u Myntri rangbah ka ri u Rajiv Gandhi u la wan buh ia u mawnongrim ia ka hospital NEIGRIHMS ha u snem 1986, ong u Bah Lapang.
U Symbud Myntri Rangbah barim u Bah Bindo M Lanong u la ong ba u Bah Bring u dei shisha u briew uba shlur, uba khuid naduh ka mynsiem, ka synshar ka khadar.
“U Bah Bah Bring u dei uba triem, uba shlur shisha”, la ong u Bah Bindo. “Kawei ka niam, kawei ka lok, kawei ka party bad shi peg iba sngur” ka dei kaba I Bah Bring I ju ong.
U Bah Lanong u la ong ba ia ki nongialeh ban pynioh ia ka jylla Meghalaya, dei ban tei mot da ka sorkar ha ki jaka paidbah khnang ba ki pateng ban dang wan kin tip ba dei maki kiba pynlait luid ia ki.
U la iathuh ba u Bah Bring u la jop elekson ha u snem 1962 ha Nongpoh constituency na All Party Hills Leaders Conference (APHLC) kaba dei ha ka por ka jylla Assam, hynrei ha u snem 1963 la pynbiang ia ka elekshon bad u la jop hi khlem don nongialeh pyrshah na kane ka jaka bad ha katei ka snem, don tang 5 tylli ki constituency ha kane ka Khasi bad Jaintia Hills, la ong u bah Lanong. Hadien ba la ioh ia ka jylla Meghalaya, u Bah Bring u la ialeh na Nongthymmai bad u la jop ha u snem 1973 hynrei naduh u snem 1978 u la ialeh na Lyngkyrdem bad u la jop lynter haduh u snem 1998 ban shong thait noh namar ka jinglong tymmen.
U dei uba trei shitom uba thoh kot u bym kwah ban shong thiah thai, kumba ju I ong, “Kham lah u Soitan uba treikam ban ia u Angel ba thiah thai”, la ong u Bah Bindo.
U Bah Martle N Mukhim pat uwei na ki rangbah ba iajan bha bad u Bah Bring u la ong ba u la ithuh ia u naduh ba u dang pule klas VII namar ka jingialam I Pa jongu iba ju iadei kam bad I Bah Bring.
U Bah Martle u la ong ba bun kiwei ki la iadom ia bitar ia u bah Bring namar ba kim lah ban kot bor kat ka jingnep bad ka jingjylliew jong u. “Nga ruh ha ka por bym pat long MLA nga sngew bitar ia ka jingpynpait party u Bah Bring hynrei hadien ba nga la don lang nga sngewthuh, ba ka jingpynpait party jong I Bah Bring ka don ki dawbah dawsan na ka bynta ka jaitbynriew”, la ong u Bah Martle.
U Bah Martle u la ong ba ia kane ka kyntien Split ne pynpait party dei ban wad bniah namar ba ka don ka daw kaba jylliew halor jongka ha kaba iadei bad ka kam thaw seng sain pyrthei jong u bah Bring ha kane ka jylla.
“Nga ruh dei uwei na ki nongseng ia ka UDP, hynrei nga phet noh”, la ong u Bah Martle u dei u president ka PDIC ha ka por shwa ban pynduh ban thaw noh ia ka UDP.
Ha ka jingplie shwa ban don ka jingkren na kiwei pat, la ioh ruh ia ka jingkren na I khun jong u Bah BB Lyngdoh, i Kong Syrpailyne Khonglah iba la pynkynmaw ia ka jinglong shlur shisha u kpa jongi haba leh ia kano kano ka kam kaba u sngew ka long kaba dei bad kaba hok. “Leh ia kaei kaba phi pyrkhat ka long kaba dei, ong ia kaei kaba phi pyrkhat ka long kaba dei, bad sa ieh ha ka bneng ba kan bishar”, kine ki dei ki kyntien ba I Pa I ju ong ha ngi”, la ong ka Kong Syrpailyne.
Ha kane ka jingialang kynmaw burom, la wan ki paidbah nongkyrshan jong u Bah Bring na ki shnong bapher bapher jong ka thain Pynursla bapher ban pyndap ia ka hall. Hynrei u MLA ka thain uba mynta u Bah Prestone Tynsong um shym la wan katba u MDC Bah Jansing Tynsong u la pyntip ba um lah ban wan ba la don prokram shawei, bad ruh u MLA ka Sohra Bah Titos Chyne bad u Dr Donkupar Roy kim lah ban wan nabar ki don prokram sha ki konstitwensi jongki.
Ia kane ka jingkren la pyniaid da u Prof Desmond Khawmawphlang jong ka NEHU. Shwa ia kane ha ka jingialang plie por mynstep, la plie da ka Khun jong Bah Bring Kong Syrpailyne ba la pyniaid Bah Tharon Khongstid u chairman ka BB Lyngdoh Memorial Committee. U secretary ka Committee Babu Kular Khongjirem u la ai ia ki kyntien khublei.
Kum ban shu kdew hangne ba u Bah Bring u la long ruh u Myntri Rangbah ban ialam ka Sorkar Khleh Khawlang ha kaba kiwei pat ki jylla ha ka ri India bad wat ka Sorkar Pdeng ka la pdiang ia kane ka jingialam lynti jong u Bah Bring.
Phi don ban ong eiei?