Ka China, ka la pynpra ia ka wah Galwan, ha shibun ki wah rit

Ka China, ha kine ki sngi, ka la nang pyni bor ha kiba bun ki jaka jong ka pyrthei bad kitei ki kynthup ia ka dew lynnnong Senkaku, kaba don ha East China Sea, nangta ha South China Sea bad nangta sa ha Hong Kong bad kylleng kylleng.

Ha kine ki sngi, ka China, ka kam trai ia ka them Galwan baroh kawei, ha kaba ka New Delhi, ka kyntait war, ia katei ka jing kam trai jong ka China.

Ka India Today, ka thoh ba ka China, ka la nang iaid shakhmat, ha kaba kam trai ia ka Galwan bad ka la pyn kylla ia ki jaka puta ha katei ka thain bad ia ka lynti iaid jong ka wah ruh kumjuh.

Ha u snem 2010, la iohi ba ka thain Galwan baroh kawei, ka dei kaba khohruh khohram bha bad ka don ia ki surok kiba rit; hynrei ka China, ka la trei pynbha ia katei ka jaka ha ki snem 2015-16 bad ha katei ka por, ka don tang kawei ka iing rit ha katei ka thain hi baroh kawei, ha kaba ym don shipai satia ha katei ka jaka.

Ha U Jymmang mynta u snem, ka People’s Liberation Army (PLA), ka leit hiar ha kane ka jaka lem bad ki pyrton kiba khlain bha bad ki shipai, ki la poi haduh ha u pud jong ki ar Ri, lane u line of actual controll (LAC).

Ka China, ka iohi, ba ka long kaba eh ban buh ia shibun ki shipai ha katei ka jaka bad kumta, ki la pynpra noh ia ka wah ha Galwan, ha kaba la phiah sha shibun tylli ki wah rit, da kaba ki pyndonkam da ki puh shilum bad kiwei ki tiar kiba khlain bor ban khang lynti ia katei ka wah.

Ki lad pathai khubor na kylleng pyrthei bad na India, ki iathuh ba ka PLA, ka la khang lynti ia ka wah Galwan bad katei ka la pynshlei um ia shibun ki jaka jong ka India, ha ka miet jong ka 15tarik Jylliew 2020 bad katei ka jingshlei um, ka dei ka bym pat ju iohi satia ha ki sngi kiba mynshwa.

Lyngba ka jing shondur na u satellite, la iohi ruh ia ki puh shilum, ha ki phiah ia katei ka wah, na ka bynta ban pyn pulom ia ka jingtei jingkieng jong ka India ha ki ar tylli ki jaka jong ka wah Galwan bad la iohi ruh ba ka China, ka tih ia bun bah ki jaka, ha ka jingjngai kaba 40 Kilometre na u pud jong ka India bad ka China.

La iohi ruh ia ki dur satellite, ba ha ka 29tarik Jymmang 2020, ki don bun bah ki shipai China, kiba la pynkhreh lypa ialade; ha ka jingjngai kaba 40 Kilometre na Galwan.

Katei ka khubor, ka ong shuh shuh ba ka People’s Republic of China, ka la lah ban kam trai ia ka jaka kaba 3,200 acre ha South China Sea, hapoh ka 18 bnai, ha kaba ka pyrthei baroh kawei ruh, ka la sngew lyngngoh shi katdei.