Scholar Lawriniang Nongthliew WKH
Ha kane ka juk kaba ngi im mynta, ka juk kaba la palat liam ka jingstad u khunbynriew bad bun byllien ki riewstad (Scholar) ki pynlut por ia lade wat ban wad (Research) ia ka khmat U Blei ban lap haei U Blei u shong?
Kumta ki la wad lyngba ki kor ki bor (Technology) wad bniah jong ki lane ki la leit kiew sha ka haw haw lane sha ki met bneng ki ngam sha ka duriaw sha ki krem ki kroh ban pynlut ia ka por jong ki bun bun snem ban wad haei U Blei u shong, hynrei kim shem satia. Haba kim shem bun ki pynbna bad ki ong ba kiba ngeit bad kiba ong ba don U Blei ki dei tang ki ba ngeit bieit suda bad dei ki ba la shah pynsngewthuh bakla noh hano re hano. Kumta ki ong ba kane ka pynpaw ba ki briew ki dang sah ha ka jinglong rim kum mynshwa ha ka por u shrieh u tngaw. Namar ki stad pyrthei ki ngeit ba ia u briew u kylla na u Shrieh.
HATO U BLEI U DON SHISHA?
Shisien ar ngut shi paralok ki ba ia ieit thep mynsiem bha naduh dang khynnah rit naduh ba dang leit skul, ki ia shong kajuh ka klas bad ki ia shong kajuh ka ben la ong ba kine ki khynnah kim ju ia lait lok u wei ia uwei bad tang ha ka por miet ki ia khlad lok bad ki dei ruh ki khynnah ba smat bha sha jingiaseng khynnah step. U wei u dei u khun ba kham biang kham bit hynrei u wei pat u dei u khun ba duk. Kumta kine man ka sngi ki ia im lang kumne ym ju ia shun ym ju ia mai ym ju ia bynnud kaei kaei ba don ia bam lang ia sam lang. Ka por ka iaid sted khlem lap ioh sngew kine arngut ki la pyndep ia ka matrik bad ha shnong bym pat don kolej (College) ki hap ban leit pule shabar na shnong kane ka la dei ka por ba ki hap ia khlad lok noh.
Kumta haba ki la leit pule ha la ka jaka u ne u ba duk u pule tang katto katne por u la leit pule mishonari (Missionary) noh ban ialap shaphang U Blei. Hyntei u ne u wei pat u ba biang ba bit na iing ki kmie ki kpa ki la phah pule Saiantis (Scientist) noh sha bar ri. Hadien katto katne snem ha ba u la pyndep ia ka jingpule Saiantis u la long u briew u ba stad bad bna nam bha ka pyrthei ha ka jingstad jong u ban wad bniah ban lap ban shem ia kiei kiei baroh. Ka pyrthei ka ju bna ia ka nam bad khana tang shaphang jong u. Hadien kumba katto katne snem u la mut ban wan phai sha la shnong, kumta ka jingpynkhreh pynkhrum ka la long kaba palat shisha namar ban wan u Saiantis bna nam ka pyrthei. Ha ka sngi ba u wan ki la ia ap ki kynrem ki lyndan bad ka jingiatuid ki briew ki ba ap ia u da ki phew hajar. Bad na ka liang u ne u paralok mishonari ruh u la leit ap lang ban ia kynduh ia la u lok ba ieit eh.
Ynda haba kine shilok ki la ia kynduh ki la ia khublei ia kdup ieit bad ia kren ia khana, Kumno phi lah don khun? La kylli u Saiantis. Hooid nga la don arngut phi pat? Kylli u Mishonari, Nga te ngam lap phi ban wad tnga namar ba la bunkam palat jubab u Saiantis da kaba rymmuiñ artad. Te phi trei aiu pat manla ka sngi? La kylli u Saiantis. Nga shu trei tang i kam barit eh ha ka kam mishonari ban ialap ia ma khubor shaphang U Blei la jubab u Mishonari. Shish ! phi kata ka dei tang ka jingngeit biej suda mano ba ong ia phi ba don U Blei, nga la pynlut por bun snem ban wad ia u ta u Blei ba phi ong ngam shym la shem satia haei u shong. Kane ka dei tang ka kam kai suda la ong u saiantis. U lok haba u iohsngew ia ki kyntien u saiantis u la sngewsih shi katdei eh bad u la mut ban ia kren ia khana ban pynsngewthuh ia u shapang U Blei hynrei um ioh por ba bun palat ki briew.
Kumta ynda la miet u la leit phai sha la ing u ne u Mishonari u la shu pyrkhat sah ia ki jingkren jong u bad u la kylli wei briew balei kein mynshwa ngi ia leit lang sha jingiaseng bad u ieit bad tieng ia U Blei hynrei mynta pat u kylla long kumne? Hadien 3 snem u ne u paralok mishonari u la khot sngewbha ia u ne u lok saiantis ba un pyllait por ban wan khnang ha ka jingkhawai sngi kha ki khun jong u. Kumta u ne u saiantis ruh namar ba la khot u lok ba ieit eh u la wan pyllait bad wan shisha ha ka sngi khawai ha ryngkat ki nongbud jong u. Tang shu rung ha iing u mishonari u ne u saiantis u la peit iap bieit ia ka sad iing ba la sad itynnad bha jong u ne u mishonari bad u la kylli, Mano ba shna ia kane ka sad iing jong phi? kaba da itynnad palat shisha ba ngan phah shna lem. jubab u Mishonari don ba shna. Mano kein la kylli u Saiantis, Don ba shna la jubab u Mishonari. U ne u Saiantis u la dom Mano kein? haba don kumta te iathuh kyrteng. Lok ba ieit nga kynmaw biang biang kumba lai snem mynshwa phi ong ia nga ba ym don Blei ha ka pyrthei bad ka jingngeit ba don u Blei ka dei tang ka jingngeit bieit.
Hato pyrkhat sa ma phi hato katei ka bneng kan shu long hi seh lada um don U Blei ba thaw ia ka? Hato um dei U Blei u ba thaw ba pynlong ia ka. Lada ym don u nongthaw nongpynlong ka bneng kam lah ban long hi bad lada ym don u nongshna katei ka sad kam lah ban shu long hi kumtei kumba ka long dei ba don u nongshna la ong u Mishonari. Phi ong nga la pynlut por bun snem ban wad ia U Blei, hato phi la wad ia U Blei da ka dohnud baroh bad da ka jingsngewrit? Ha leh phi wad da ka jingsngewsarong? Hato phi la khot kyrpad ia u kumba phi khot kyrpad iano re iano? Hato phi la pyrkhat mano ba la thaw bad ba pyrsad mynsiem ia phi? Hato phi lah kylli ia lade mano ba la pynkhiah ia ka jingpang jong phi ha kato ka por ba dang khynnah? Phi kynmaw ba ngi ia duwai lang bad phi bad U Blei u la pynkhiah ia phi? Kine ki kyntien ki la ngam bad dung ngak ha ka dohnud u Saiantis, bad u la sdang ban sngewthuh pleng U Blei u don.
Kane ka khana ka pynshisha ba U Blei u don tangba ngim lah ban iohi ia U Blei da ki khmat briew ba kynja doh Namar u Blei u long u kynja Mynsiem (God is spirit) (Ioannis 4:24) ka ktien U Blei ka ong ” Wat ai ba u riewstad un sarong ha la ka jingstad, lymne uba khrawbor yn ym sarong ha la ka bor, u riewspah yn ym sarong ha ki spah jong u. Hynrei to un sarong ha kane ba u shemphang bad ithuh ia Nga……. naba ha kine kiei kiei Nga sngewbha kein” (Jeremaiah 9: 23-24) Naba u briew um lah kein ban iohi ia Nga bad ba un im” (Exodus 33:20) watla U Blei u don hajan eh bad phi phin ym lah satia ban iohi da ka khmat briew bad u ktien U Blei ka la ong shai, “Hynrei ia ka khmat jong Nga – Men ym iohi kein”. (Exodus 33:23) U Blei haba u pynithuh ia ha u Moses ia lade u ong, “NGA LONG BA NGA LONG” “Kane ka long ka kyrteng jong nga HA LA KA RTA, (Exodus 3:15-16).
Khublei shibun.
Phi don ban ong eiei?