“Ka Lockdown kan kylla Lookdown”

Da u Ex.Rev.K.Langrin, Seiñduli, West Khasi Hills District.

Paralok, ka mut aiu katei ka jingong, “Ka Lockdown kan kylla Lookdown”. To ngin ia peit kumne harum:-

Ka Lockdown ka long ka lad ba u PM Narendra Modi u la plie kum kawei na ki lad babha tam ban iada na ka jingsaphriang stet u khñiang khlam Coronavirus da kaba baroh ki nong India kin shongkhop ha la ïing. “The best medicine to fight coronavirus is to stay at home” ong ki stad dawai jong ki ri ka pyrthei.

Ïa ka Lockdown la pynbynta katkum ki Phase. Ka phase 1 ka la sdang naduh 25 March 2020 haduh 14 April 2020=21 sngi. Ka phase 2 ka la sdang naduh 15 April 2020 haduh 3 May 2020=19 sngi. Ka phase 3 ka la sdang naduh 4 May 2020 haduh 17 May 2020=14 sngi.

U Prime Minister Narendra Modi u ong ba ka phase 4 kan sdang naduh 18 May 2020 bad ia ka jingkut um shym la pynbna. U shu ong ba ka phase kaba saw kan pher bak-ly-bak na ki lai tylli ki phase. Ha kano ka dur ka phase 4 kan pher na kiwei ki phase?

Ki Lockdown ha ki artylli ki phase ba la dep kaba 1 bad kaba 2 ki la pynkhuslai bad pynsngewsih jur ia ki paidbah nongshong shnong namar ba ka Sorkar India ka la hukum ban khang khyrdep lut ia ki dukan, ki ïingmane blei, ki cinema, ki winestore, ki jaka ialehkai, ki jaka pule, ki ïew bad ki hat bad ki kali. Ha ka phase kaba 3 la pynjynsur khyndiat ba ia ki dukan la shah ban plie katto katne, ia ki winestore la shah ban plie, ia ki kali ruh la shah 25% haduh 50% ban iaid.

U PM Modiji u la pynbna ba ka phase ba 4 jong ka Lockdown kan pher bak-ly-bak na kiwei ki phase. Namar yn sa shah ba ki paidbah ki ioh laitluid noh ha ka leit ïew leit hat, yn sa shah noh ia kiba kwah pynlong jingiaseng, kiba ialehkai, ki cinema bad lehse ka sorkar kan pyrkhing malu mala sa tang ia ki jaka pule. Balei ba yn leh kumta? Namarba ka sorkar ka la duna pisa; bad ba ki paidbah ki la ialeh pyrshah. Ki paidbah ha kine ki 3 phase jong ka Lockdown ki sheptieng tang ia ki pulit katba ia kata ka khlam pat kim patiaw eiei. Don leilei kiba kwah ban ialong paralok noh bad u Corona. Halor jong kitei ki artylli ki jingeh lem bad ka jingud thait ki pulit bad ki nongtrei jong ka Health Department, u Modi un sa leh noh da kawei ka rukom lockdown ba ki paidbah kin kmen. Lehse kata ka jingkmen kan sa long ka jingkmen tohhoh ne ka jingkmen khatduh. Uba rkhie pashait dei uba rkhie khatduh.

To ngin ia peit noh mynta sa ia ka Lookdown. Kane ka ktien “Look down” ka mut ka jingpeit ibeiñ, ka jingñiewbeiñ, ka jingleh bymkheiñ snep, ka jingkyntait ban pdiang, ka jingshiliang khmat, ka jingbym isynei, ka jingbym map bad kiwei kiwei.

Khnang ba phin sngewthuh ia ka jingmut jong ka ktien “Lookdown,” wat sngeweiei ia nga, ngan ai da kawei ka nuksa. Kata ka long kumne: Ha u snem 2012, la jia ka jingjia ha ka shnong Langja Khyllem sangrin, kaba ngam lah shuh ban klet haduh ka sngi jingiap. U kñi khatduh jong i lok jong nga u (L) Shot Snaitang u la khlad noh hadien ba u la shah ot balang na ka daw ba u dih kyiad. Te la dei ban tep ia ka met jong u ha ka khyndew jong ka shnong ba la pynkhreh kyrpang tang ia kiba la shah ot balang. Ha ka sngi tep ia u la wan ban duwai da u Rev. T. Kharbani . Uta u pastor u la duwai lookdown kumne-“Ah Blei , une u Shot Snaitang um dei shuh u briew jong me, namar mynta u la don shabar ka jingker jong me. Une um don hok shuh ban dawa ia ka bneng. Nga mynta ngam duwai na ka bynta une u Shot Snaitang, hynrei nga duwai tang na ka bynta kine kiba ha ïing…Amen”. Ka jingkylli ka long, balei um ailad ia kiwei ba kin duwai ha ka rukom duwai sngewsynei bad pan map? Ka rukom duwai lookdown ka long ka jingijli ha khmat U Blei. Ka jingduwai look down ka long ka jingduwai jong uba kynja pharisi uba ibeiñ ia u nongkhrong.

To ngin ia phai biang halor ka jingkylli kaba ong, balei ba ka phase 4 jong ka Lockdown kan iapher na ki 3 phase kiba sha khmat?

Kan iapher, namar kiba pynkheiñ ia ka Social Distancing kin sa look down ia kiba deng mask, kiba ia ïeng jngai 1 metar; kiba pynkheiñ Lockdown kin sa khublei kti jubor khnang ia kiba bud ia ka aiñ lockdown. Hangta kin sa jia ki jingkulmar hapdeng kiba deng mask bad ki bym deng. Kiba deng mask kin shah shoh ha ki bym deng. Kan sa mih ruh ka jingkulmar hapdeng ki pulit bad ki paidbhur ha kano kano ka sngi. Hangta te ka sorkar kan sa pynjari da ka public curfew. Ka jingiap briew kan sa long ym tang na ka jingtrei u corona hynrei kin iap ruh ha ka jingkulmar.

Kan iapher ruh namar ba ki nongmihkhmat jong ngi kin peit ibein bad ñiew shiliang khmat ia ki bym dei ki nongkyrshan jong ki. Ha kine ki 3 tylli ki phase ki dang ai lem ia kiwei ruh la ia u khaw ne u dai. Hynrei ha kane phase 4 te kiba bun ki nongmih khmat kin ai jingiarap sa tang ia ki briew la jong. Kita ki bym shym la ai jingkyrshan te kin ngat ha ka Lookdown.

Kan iapher, namar ki ban ioh pang khlam corona kin sa shah look down ha ki bym pat ioh. Wat kiba shu ioh pang na kiwei kiwei ki jingpang kin shah kren beiñ, shah kyntait na ki shnong bad ki balang namar kin kynnoh nongpop. Kata ka dei ka look down kaba khraw.

Kan pher ruh namar ynda la shah laitluid ia ki paidbah bad la plie kylluid ia ki ïew ki hat, ki karkhana, ki par dewiong etc ka jingwan kiew bad ioh rung ki bar jylla bad bar ri kan long kaba shyrkhei. Ha kata ka por te la thikna ba ha kane ka jylla jong ngi ki ban ioh corona kin sa ngat ha baroh ki district. Kata kan sa urlong ka jingong jong u PM Modi ba ha ka lockdown kaba 4 ki briew bad u corona kin sa ia lymbub ha ki ïew ki hat, ha ki surok, ha ki kali, ha ki jaka pule bad ha ki ïingmane.

Ha kata ka por kiba kwah ban pynkheiñ lockdown kin kmen tohhoh katba kiba burom ia ka lockdown kin shong peit rit mynsiem na kyndong thik kumba ong u babu Soso Tham, “Ka jongno kan lait ka jongno kan liem” haba ki briew ki peit rit mynsiem ia ka umsaw ha ka por lyiur jong ka shnong Sohra ynda la tuid sha ki jaka them. Hangta te kan shong sa ha ka jingeh rngiew, mano ki ban iap corona bad mano ki ban lait im. Ha ka phase 4 jong ka lockdown ka sorkar kan shem ban synshar ia ki paidbah bad kan shem jingeh ruh ban ialeh ia ka khlam. Katno million kin iap ha kata ka por. Ah! Ah! Ah!