Scholar Lawriniang (Nongthliew West Khasi hills)
Katkum ka jingngeit u khun khasi khara, bad ki jingthuhkhana pateng pakit da ki longshuwa manshuwa jong ngi shaphang ka mynnor kaba la dep, la ong ha ka por mynhyndai myndang lung bad dang hok ka pyrthei ki briew ki dang ia kren tang da kawei ka ktien ha baroh shityllup ka pyrthei, bad wat ki mrad ki sim ruh ki ia sngewthuh biang biang ia ka ktien ban ia kren ia khana bad u khunbynriew , khlem jingwit eiei ki ia trei ia ktah ki ia khana lang, bad kine ki ia im mar ryngkat ha pyrthei. Hynrei ha ka por bym poi pyrkhat ka la poi ka por ba ka ktien ka la ia pher noh ha pyrthei, bad u mrad ruh um sngewthuh shuh ban ia kren ia khana bad u briew bad khamtam u briew ruh um sngewthuh shuh ban ia kren ia khana wat para briew, namar ba ka ktien ka la ia pher na kawei ka jaka sha kawei ka jaka na kawei ka ri sha ka wei ka ri kumba long bad shem mynta.
Lada phai liak shaphang ka pyrthei mynta kaba la kiew irat bha ha ka pule puthi ha ka jingtip ia kiei baroh ki iathuh kumne shaphang ka jinglong ki jait ktien ha ka pyrthei. Kat kum ka jinglum jingkhein kyllum lang da ki stad Ethnology jong ka pyrthei ki ong ba don 7,111 (Hynniew hajar shispah khadwei) jait ki ktien ha ka pyrthei kiba kynthup ia 196 tylli ki ri jong ka pyrthei. Bad la ong ruh ka ktien kaba pyndonkam bun tam eh ki briew ban kren ha ka pyrthei ka dei ka ktien English ki don haduh 1,132 milian (Million) ki briew kiba kren ia ka ha shityllup ka pyrthei, nangta bud sa ka ktien Mandarin Chinese 1,117 milian, nangta ka ktien Hindi 615 milian, nangta ka ktien Spanish 534 milian, bad ka ktien French 280 millian. Kane ka long katkum ka jingiathuh da ki stad Ethnology jong ka pyrthei. Bad haba bishar ia ki jait ktien ki ia pher na kawei ka jaitbynriew sha kawei pat ka jaitbynriew ha kaba ngim lah ban ia sngewthuh lut ban ia kren.
Balei la pyniapher ia ka ktien ha pyrthei?
Kumba la kdew haneng ia ka jingngeit u khasi jong ngi ba ki kren tang da kawei ka ktien ha shityllup ka pyrthei ha ka por mynshwa, tangba balei pat ka ia pher noh mynta bad ki kha roi haduh 7.111 jajt ki ktien? Kat kum ka khana ka ong, ba ha ka por mynshwa ba dang duna ki briew ha ka pyrthei baroh ki briew ki la ia mih na phang ki ri mihngi haba ki la ia shem ia kawei ka pyntha madan ba heh bha ha ka nongbah Shinar kaba ha ri Iraq. Bad hangne ki briew ki la ia kut jingmut lang baroh ban ia tei ia u wei u jingtei (Mot) bad ia une u jingtei ki la tei da u mawit bad ia u mawit ki la thang hi hangta hi bad ki da ai bad ka Sorki bad ki da thmu ia une u jingtei ban kot haduh bneng bad ka jingthmu jong ki ka long haba ki tei ia une u mot kum ka dak ban thaw burom ia lade, namar ban pynshisha ia lade kawei ka jait ka wei ka kynja kawei ka ktien ioh ba ynda la roi ka pyrthei kin saphriang sha kylleng ka pyrthei bad da jingtei ia une umot haduh pdeng kin lah ban long kawei ka jait. Hangta ki la ia trei ia u ne u mot bad la ong ruh, U Blei um sngewtynnad ia ka jingthmu jong ki ban tei ia une u mot ban kot haduh sha bneng, kumta ha ka por ba ki dang ia trei u Blei u la pynbakla noh ia ka ktien hapdeng kita ki paidbah ba ia trei ha kaba u wei ia u wei kim lah shuh ban ia sngewthuh ban ia kren, kumta ka la pynglyngngoh shibun eh ia kine ki briew haba kim sngewthuh shuh wat tang ban ia pan tiar pan tar, kumta haba kim sngewthuh shuh ban ia kren ki la ia pep noh ha kata hi ka por ban tei ia u ne u mot bad ia une u mot ki ai kyrteng u Mot Babel.
Dei naduh kata ka por U Blei u la pyniapher noh ia ka ktien bad u la pynsaphriang ia ki briew sha kylleng ka pyrthei baroh.
Phi don ban ong eiei?