Scholar Lawriniang (Nongthliew WKH)
Hadien ba ka jingpang ka Covid 19 ka la ioh jaka ha jylla Meghalaya bun ki paidbah ki sngewthuh bakla noh ia ka Quarentine ba la bthah da ka sorkar sha baroh ki briew ki ba wan nabar jylla lane wat kiba don hapoh ka jylla.
Ia kane hi ngim sngewphylla namar ha kum kane ka por ngi don hapdeng ka jingtieng jingshong syier mynsiem (Panic) ia kane ka jingsaphriang sted kane ka jingpang Covid 19. Hoiod ka dei ban sheptieng tangba kaba nga mut ban ong ba phim dei ban sheptieng ne khaweit khlem nongrim hynrei phi donkam ban tip bniah ruh ia jingshisha shwa ban tieng. Ka jingtieng bad khaweit palat khlem da tip bniah, ka ju wanrah ki jingsngewsih bad jingbabe ha ka longbriew manbriew. Don bun ki paidbah nongshongshnong ha nongkyndong lane wat ha ki jaka sor ruh kiba sngewthuh bakla noh ia ka quarentine bad khamtam eh ia kito ki briew kiba hap ban leh ia kane home quarentine, don bunjait ki jingkren ia kito ki briew kiba hap ban leh ia ka home quarentine ha kine ki sngi ia kane nga iohsngew da la ki shkor bad don ruh kiba ong ba ym bit ban ia jan bad kito ki briew kiba leh ia ka Home Quarentine wat haba ki la kut noh ka quarentine jong ki kumba la bthah da ki bor pyniad lane bor sorkar.
Kaei ka Quarentine bad balei donkam ban leh ia ka?
Kumba nga la ong sha khmat hoiod ka jingtieng ka dei ban don ia ki jingtipbniah ia ka jingshisha ym dei ban shu tieng ruma rutit, to ngin ia phai lyngkot khyndiat halor kaei ka quarentine? Ka Quarentine hi kaba ngi tip paidbah mynta ka dei kata ka jingshongiing kaba hap shong marwei ha ka kamra lane ha kano kano ka jaka kaba la buh kyrpang ban shong beit tang marwei. ( place of isolation) ha ka quarentine la buh ruh ia ki katto katne ki pud (Restriction) lane ki kyndon, ha por ba don ha ka quarentine ka long ban hap jngai wat na kiba ha iing hasem na ki marjan marpa na ki lok ki jor bad wat ia ka bam ka dih ki tiar ki tar ba pyndonkam hap kiar na kaba pyndonkam lang bad kiba ha iing ha sem haba don ha ka quarentine. Ka jingkut ban leh ia ka quarentine ka shong kat kum ka jingbuh ia ki, ka lah ban long 14 sngi 15.16 sngi kane ka long kat kum ka jingbuh bad jingbthah, bad hadien ba la kut ka quarentine bad la lap ia ki jingshisha baroh, ki lah ban mih ban trei biang ia ki kam ki jam ban ia don biang bad kiba ha iing ha sem kumba ju long borabor. Ka Quarentine kam mut ban set sah ia u briew ne ka briew (Lockup) ka iapher bak ly bak na ka jingshahset along (lockup) kumta ka quarentine ka kham suk shibun ia ki briew ban ia ka lockup.
Ka jingdonkam ban leh ia ka quarentine ia kino kino ki briew ka kham jia hi ha kum kane ka por ba don ka jingpang ia bit kaba phi la iohi da la ki khmat jong phi hi, ka jingdon kam ia ka quarentine ka long ban iada na kano kano ka jingsaphriang (iabit) ki khniang jingpang, khamtam eh ki khniang jingpang ki ba ktah suki suki ia ka met u briew kaba ki doctor kim lah ban shem bad tip mynta mynta ban pynshisha la ki don jingpang ne em. Bad ha kane ka quarentine yn lap ruh ia ki jingpynshisha baroh la ki don jingpang ne kim don jingpang. Ym lah ban shu kynnoh ruma ia ki ki briew ba ki wanrah jingpang ia bit katba ki dang don ha ka quarentine bad khamtam eh katba ki bor ba dei peit ia ka koit ka khiah (Health Department) kim pat ai ia ka jingshisha baroh. Kumta da ka jingleh ia ka quarentine ka lah ban iada na ka jingsaphriang ia kino kino ki khiang jingpang ki ba don ha ka met u briew ne ka briew.
Khublei Shibun
Phi don ban ong eiei?