La thoh da u Ex.Rev.K.Langrin,
Seiñduli, West Khasi Hills
Paralok baieit, nga kyrpad rit ia phi baroh ba phin ym sngeweiei ia kane ka jingthoh jong nga. Haba nga thoh ia kane ym dei ba nga don jingthmu ban ktah mationg iano iano. Hynrei nga thoh katkum ka jingmut ba wan ha ka jabieng jong nga katba nga dang shong pyrkhat marwei ha la ïing.
Ka jingioh pang kyndit bad jingkhlad noh u Dr Sailo ka la pynlyngngoh bad pynshaiong ngaiñ ia ki paidbah jong ka jylla Meghalaya kaba ngi ia ong, ka jylla tip briew tip Blei. Halor ka jingiap noh jong une u Doctor ba la 69 snem karta ki la mih bun ki jingkylli. Kawei na kita ka long- Balei kat u Doctor rangbah (experienced) um tip bad um lah ban iada ialade na u Corona?
U Dr Sailo u dei u trai jong ka Bethany Hospital. U dei shisha u doctor uba stad, uba shemphang bad uba la experienced. Bun bah ki nongpang ki bym lah shuh ban sumar ha kiwei ki hospital, hynrei haba ki leit sha u Dr Sailo ha Bethany ki ioh jingkoit. Te balei ba ialade um lah ban iada na u Corona? Mynta leilei sa hynriew ngut kiba ha ïing jong u ki la ioh ia kane kajuh ka jingpang. Katno ngut na ki ki ban lait bad katno ngut ki ban liem.
Paralok, wat sngewphylla ia kata. Wat ka ri China kaba la pynmih ia u Corona ruh kam lah ban iada ia la ki briew. Wat ki ri khraw bor kiba la dap tang ki doctor bad saiantis kiba stad kum ka America, Italy, England…kim lah ban iada. U Dr Sailo um pat long eiei nga tharai ha khmat ki doctor jong kiwei ki ri. Ngi dei ban sngewthuh ba ym don uno uno u briew u ban lait na ka jingiap. Ïa u briew te la buh beit ban don ka jingkha bad ka jingiap. Dei tang U Blei u bym don ka jingkha bad jingiap.
Halor ka jingiap u Dr Sailo, to ngin ia ring dur khyndiat sha ka jinglong mynsiem jong ngi.
Ka jingpyrkhat bad jingmutdur jong ngi ki briew kan sa kylla khongpong lut ha ka sngi bakhatduh. Baroh shi katta ngi nang pyrkhat ba ki nongialam balang jong ngi kum ki Phadar, ki Pastor, ki Bishop, ki Tymmenbasan, ki nongialap kin lait na ka jingleit dujok. Bad baroh kin poi beit sha bneng. Hynrei kata ka dei tang ka jingmutdur rngai ban ong ba baroh ki nongialam jong ki niam-Khristan, Islam, Judaism, Sikhism…kin leit bneng bad kin ioh shong mar syndah bad U Blei.
Kumba long u Dr Sailo uba la pynkoit ia kiwei na ki jingpang babun jait katba ialade bad ia la kiba ha ïing pat um lah ban iada, kumta ruh kan long ia kita ki nongialam niam jong ngi kiba la lah ban pynkylla bamut ia kiba bun katba ialade pat kin ym lah ban lait na ka jingshyrkhei jong ka dujok.
Ban pynshisha ia kata to ngin ia pule na ka Bible kaba long ka Ktien U Blei. Mt.7:21 – 23 ki kyntien kiba ong kumne: “Ym u briew baroh uba ong ha nga ‘Ah Trai, Ah Trai’, uban ioh leit hapoh ka hima ki bneng…Shibun kin ia ong ha nga ha kata ka sngi, ‘Ah Trai Ah Trai, ngi ngim shym la ialap ia ka kyrteng jong Me? Ngi ngim shym la beh noh ia ki ksuid ha ka kyrteng jong me? Ngi ngim shym la leh shibun ki kam bah ha ka kyrteng jong me?’ Ynda kumta te nga ruh ngan ong pyrshah ia ki, ‘Ngam ju la ithuh ia phi: khie leit noh na nga phi ki nongtrei bymman’.”
Ei ba tip ba ki ban lait im na ka jingtrei u Corona kin dei pynban ki nongkyndong kiba bieit. Ei ba tip ba ki ban leit sha bneng ruh kin dei pynban ki bym ju leit jingiaseng, ki riew bieit, kiba la shah kyntait, kiba la sha ot balang bad ki bym ju ioh lad ban iathuhkhana ha ki jingiaseng baroh shi jingim. Lada long kumta te lehnohei ka jingtrei shitom jong ki nongialam balang kiba ju iathuhkhana borabor ha ïingmane bad ha ki jingiaseng bah, kiba la pynkylla bamut ia kiwei bad kiba la ai donation da ki phew lak ban shna ïingmane.
Nga kynmaw ia ka jingiathuh jong uwei u paralok jong nga na Malki, uba la khlad noh na ka pyrthei la palat 25 mynshuwa shaphang ka jingphohsniew jong uwei u nongbuaid. Kata ka long kumne:
“La don uwei u briew uba im tang ka buaid man ka sngi. Te u Pastor bad u Tymmenbasan ki la leit ban iasyllok ia u la bunsien. Ha kaba khatduh ki la ai syndon da ka warning ba lada um iehnoh ia ka kyiad kin ot balang noh ia u. Ynda u la thiah mynmiet, uta u nongbuaid u la phohsniew ia kawei ka jingphohsniew. Ha kata ka jingphohsniew u la phohsniew ba u la iap. Te U Blei u la phah ia u sha dujok. Ynda u la poi ha dujok, u la shong ha ka kamra kaba shai byrngut byrnget. Katba u nang shong pyrkhat khuslai marwei u la iohsngew ba don ba jyrhoh ha ka kamra kaba shapoh. Kumta u la peit shapoh bad u la iohi ia u Tymmenbasan. Te u nongbuaid u la ong, ‘Wa! I tymmenbasan, nga nang mut tang ma nga uba poi hangne, ma phi ruh phi poi hangne mo tymmenbasan.’ Uta u tymmenbasan u la ong, ‘Hei! Wat kren jam me, hangthie ha ka kamra ba dum tam leilei u don u Pastor’.”
Paralok, nga ngeit ba phi la iohi ba mar ia bna ba la ioh pang Corona u Dr Sailo ki la mih bun ki jingkynthoh sniew ia ka sorkar, ia ki pulit, ia ki doctor…khamtam eh ia ki winestore ha sor Shillong. Ïalade pat kim tip ba ki don pop. Ki briew mynta te ki iohi tang ia u thngiat jong kiwei, ia la ka khung pat kim lah da leilei ruh ban iohi. Ka ri America, England, Italy…mynta ki tei pop ia ka China halor u Coronavirus katba ha Meghalaya pat ki tei pop ia ki Winestore. Lada ka America kan hiar thma ia ka China, ki Khristan ha ri Khasi kin hiar thma ia ki para Khasi bad ia ki winestore.
Phi don ban ong eiei?