Da u Ex.Rev.K.Langrin
Seiñduli, WKHD
Ma phi kiba pule ia kane ka jingthoh jong nga lehse phi lyngngoh balei ba ngam ju pyndonkam ia ka ktien “parabangeit” kumba leh kiwei. Hynrei nga ju pyndonkam da ka ktien “paralok”. Ka daw ka long- lada nga ong ‘parabangeit’ nga sheptieng ioh ba ka jingngeit jong phi kam iadei bad ka jingngeit jong nga. Kumta nga sngew ba kaba bha tam ka long ba ngan khot ia phi baroh da ka ktien “paralok”.
Paralok baieit, ha kum kine ki sngi ba shu shong khop ha ïing ka bha ia nga ban ai jingthoh eiei kaba iadei bad ka jinghikai ktien Blei. Lehse ka jingthoh jong nga kan ai jingmyntoi ia ki katto katne ngut napdeng jong phi. Bad kan long ka jingmyntoi bakhraw ia nga hi haba nga puson ia ka Baibl. Ynda la kut kane ka lockdown te lehse phin iohi sa tyngkhat ia ki jingthoh jong nga namar nga don shibun ki kam ban pyndep.
Ka 12 tarik ka dei ka Easter Sunday, kaba long ka sngi bakhraw tam namarba U Trai jong ngi u la mihpat na ka jingtep. Shuwa ba ngin poi sha ka khubor Easter to ngin ia khmih aiu ba u nongthaw jingrwai ha ka KHB No.86 u ong.
Ha jingtep U la thiah,
Jisu Nongpynim,
Ka sngi ba lai U ap,
U Trai jong ngi.
Joit, na jingtep U la mih,
Da ka jingjop bah ia ki nongshun,
Kum U nongjop u la mih na jingiap dom,
Bad U im bad riewkhuid ban synshar junom,
U la mih U la mih,
Haleluiah! U la mih.
Shaphang ka jingmihpat U Jisu la kren haduh 104 sien ha ka Testament bathymmai. Kumta ngi sngewthuh ba ka jingmihpat jong U Jisu na ka jingtep ka long kaba khraw bad bakongsan tam na ka bynta kiba ngeit ha U.
Ki don bun ki nongseng niam kiba khraw bad bapawnam ha ka pyrthei. Kita ki long kum u Buddha uba la seng ia ka niam Buddhism, u Muhammad uba la seng ia ka niam Islam, u Marx uba la seng ia ka niam Communist, u Brahma uba la seng ia ka niam Hinduism bad U Jisu jong ngi uba la seng ia ka niam Khristan. Napdeng kine ki nongseng niam dei tang U Jisu jong ngi uba la mihpat na ka jingtep bad jingiap.
Ka jingmihpat U Jisu kam dei kaba shu thaw hynrei ka long kaba shisha shisha. Lada khlem ka jingmihpat jong u lehnohei ka jingngeit jong ngi bad lehnohei kito ki kambah baroh kiba u la leh mynba u dang don ha ka pyrthei.
Ki don ki jingpynshisha shaphang ka jingmihpat jong u. Kita ki long (1) ka jingtep ia u Jisu ka la suda. Ngi shem na Mt.28:6; Lk.24:3 – Haba ki la bsut hapoh te, kim shym la shem ia ka met u Jisu uba u Trai. ‘Ki’ hangne ki dei ki kynthei kiba ieit ia u Jisu kiba la leit dangstep phyrngap ryngkat bad ki jingsleh kiba kordor.
(2)U angel u Trai u pynshisha.Mt.28:5,6. Haba kita ki kynthei ki la sngewdiaw bad artatien ba ka met u Jisu kam don shuh hapoh ka jingtep, ki la tharai ba la don mano re mano ba la wan tuh ia ka. Te u angel u la iathuh bad u la ong ha kita ki kynthei, “To wat sheptieng phi, naba nga tip ba phi wad ia u Jisu ia uba la sahnarphna: um don hangne, naba u la mih noh…ale to khmih ia ka jaka ha kaba u la thiah u Trai.”
(3)Ka jingiohi shynna ki 500 ngut. 1Cor.15:6. U Paul u iathuh ba ki khristan ha Corinth kiba artatien shaphang ka jingmihpat u Jisu, ba ki 500 ngut tam ki briew ki la iohi ba u Jisu u la mihpat shisha. Bad kata kein ka la long ka sakhi kaba skhem.
Don sa ka jingkylli – Ha kano ka dur ba u Jisu u la mihpat? Ka jubab ka long ba u la mihpat ha ka met. Lk.24:39- katba ki synran ki dang shong ha kawei ka kamra ba la khang khop hapdeng ka jingsheptieng, u Jisu u la wan ieng hapdeng jong ki. Ki synran te ki la ia sheptieng naba ki nang iatharai ba ka dei ka rngai. Kumta u Jisu u la ong ia ki, “To khmih ia ki kti jong nga bad ia ki kjat jong nga, ba nga dei ma nga hi, to tba ia nga…u la pyni artad ia ki dien sahprek…Kumta ki synran ki la ngeit skhem.
Ngi lah ruh ban shem na u Ioan.20:19,20 – ynda kumta haba la janmiet ha kata ka sngi, ka sngi nyngkong jong ka taiew (sngi nyngkong ka mut ka sngi U Trai ba ngi ong mynta kam dei ka Monday. Hynrei da ka jinglehstad ki briew la pynkylla sngi nyngkong ia ka Monday), bad haba la khang ia ka jingkhang ha kaba ki synran ki la don namar kaba sheptieng ia ki Jiw, u Jisu u la wan bad u la ieng hapdeng jong ki bad u la ong, “Long ka jingsuk ia phi.” Haba u la ong te ia kine ki ktien u la pyni ha ki ia la ki kti bad ka krung ba la mong.
Sa kawei pat ka jingkylli ka ong – Da ka bor aiu u Jisu u la mihpat? Ka jingmihpat u Jisu ka long da kine:
(1) Da ka bor phylla Kpa. Kam.2:24- ïa uba U Blei u la pynmih pat, da kaba u la law noh ia ki jingkhum jong ka jingiap, namar kam lah ban bat ma ka ia u.
(2)Da ka bor jong U hi. Ioan.2:19 – U Jisu u la iathuh bad u la ong, “Phin pynjot ia kane ka temple, te lai sngi ngan pynieng pat ia ka.”
(3)Da ka bor u Mynsiem Bakhuid.1Pet.3:18…haba la pyniap ia u ha ka doh, hynrei ba la pynlong im ia u ha u Mynsiem.
Sa kawei pat ka jingkylli ka long- Kiei ki jingmih (results) na ka jingmihpat u Jisu?
Ki jingmih ki long (1)Ka pynshisha ba U Blei u don watla ngim iohi da ki khmat doh. (2)Ka pynshisha ba u Jisu Khrist u long U Blei. (3)Ka pynshisha ba ka don kata ka jingim bymjukut. (4)Baroh ki briew la kiba hok ne kiba pop kin sa mihpat ha kawei ka sngi.
To ngin ia ngam khyndiat shaphang ka jingmihpat jong ki briew. Ka jingmih pat jong ki briew ka don 2 jait. (1)Ka jingmihpat ha kaba sdang jong ka 1000 snem kaba long ka sngi jingwan arsien u Trai Jisu sha kane ka pyrthei ha kaba tang ki riewkhuid ki ban leit sha bneng kin ia mih pat ha kata ka sngi.
(2)Ka jingmihpat ka ban sa long ha kaba kut jong ka 1000 snem ka ban long ka sngi ban pyllait noh ia u Soitan na ka byndi. Kata ka long ka jingmihpat jong ki nongpop ki ban shah bret lang bad u soitan bad ki 2 tylli ki mrad khlaw sha ka pung ka ding ban mad ia ka jingiap kaba ar. Ïa kata la shem ha Jingpynpaw.lynnong 20.
Ha u Mt.27:52,53 la thoh kumne, “…bad ki jingtep ki la ang, bad shibun ki met jong kita ki riewkhuid kiba la iohthiah ki la ia mihpat, bad haba ki la mih noh na kita ki jingtep…ki la leit sha kata ka nongbah bakhuid. Ha u Ioan.5:28,29 la thoh kumne, “…naba ka por ka jia, ha kaba kita baroh kiba ha ki jingtep kin iohsngew ia ka jingpyrta jong u, bad kin ia mih noh: kiba leh bha sha ka jingmihpat ka jingim; hynrei kiba leh bymman sha ka jingmihpat ka jingpynrem.”
U Paul u ong ha 1Cor.15:39 ” Ka doh baroh ruh kam long kajuh ka doh…” Nangta ha ka dk.51 u ong, “Ngin ym iohthiah baroh, hynrei yn pynkylla ia ngi baroh shisyndon ha ka shikhyllipmat, ha ka turoi bakhatduh.” Kata ka mut ba yn pynkylla dur ia ngi baroh ha kata ka por. Tangba ngin dang ia ithuh kumba u riewspah u ithuh ia u Lasaros u bathymmai(Lk.16:23,24). Lada don kiba la pyniap briew bad kiba la kylla bamut to tip ba kita kiba ki la pyniap da kaba pynpait ia ka khlieh, ynda ki la mihpat kin iohi ba ka khlieh jong kiba la shah pyniap kam shym la mong.
Ah kordit ia kita kiba leh bymman ha kane ka pyrthei bad ki bym shym kylla bamut, namar ha kata ka sngi jingmihpat kin long kiba la shah pynrem. Kordit ruh ia kita kiba sngewhok ki bym don jingisynei bad jingmap ia ki para briew.
Kane ka khubor Easter ka ai jinghikai ia ngi baroh ba ngin pynkhreh ia ka jingwan arsien u Trai Jisu. To ngin ym long kum ki theisotti kiba bieit hynrei to ngin long ki theisotti kiba stad da kaba pdiang ia u Mynsiem Bakhuid bad leh katkum ka jinghikai u Jisu.
Ban pynkut ia kane ka khubor to ngin ia rwai sa na ka Jingrwai Ki Seion jong ka Balang U Blei(E) No.416: 3 kaba ong:
Ha kata ka step jingmihpat,
Kiba hok, kiba pop ruh,
Kin mih lang hangta baroh khoit,
Ha jingput turoi khadduh,
Ha khmat U Trai kin sa ieng,
La ka bainong ba kin pdiang,
Yn bishar da ktien jong u,
Ha ka step ka jingmihpat.
Khoros: Ha kata ka step jingmihpat,
Ngin iohsngew turoi kan put,
Khrist un wan ha jingtyngshain bah,
Da ka bor bad burom bah.
To U Blei Un kyrkhu ia phi baroh kiba pule ia kane ka khubor. Amen.
NANGKHRAWBOK NONGBET says
Ka jingkylli jong nga.
1)Hato kumno yn pynmihpat ia kiba iap? Bad da ka met kaba kumno kin wan?