Da u Ex.Rev.K.Langrin
Seiñduli WKHD
Ha ka pyrthei mynta ki don 197 tylli ki ri. Napdeng kine, 170 tylli ki iashim bynta ha ka Lockdown ne ka aiñ ban shong khop ha ïing khnang ban lait na ka jingsaphriang u Coronavirus uba la mih na ri China.
Ha kane ka aiñ Lockdown shibun ki la lynñiar namar kim ioh mih shuh na la ïing khamtam ba la kyrduh khait ha ka bam ka dih. Ynda haba la plie teng teng ia ki dukan marbam ruh kiba duk ki la shem jingeh ban thied khaw, jhur… namar ka jingkiewdor da ka jingshim kabu ki nongdie. Ki nongrep jhur ruh ki la lynñiar namar kim ioh pyniaid shuh kum mynshuwa. Te ban bam tang ki jhur khlem khaw ruh ym long. Nalor kata, ia ki skul, ki college, university, cinema hall, jaka jngohkai pyrthei… la khang lut. Ki kali, ki jhad, ki rel… ruh la sangeh lut. Kumta ki briew ki la shu shong khuslai ha la ïing. Da mih kulmar ruh kin shah tied lathi ha ki pulit. Bun ki ia ong, “Ah! Lano ka lockdown kan kut noh.”
Hynrei na ka bynta ki briew kiba sngewthuh kane ka Lockdown ka wanrah ruh ia ki jingmyntoi bad jingbha. Kita ki long:-
1)Ban pyllait na ka jingpur stet bad jingiap:- U Lav Agarwal uba long u joint secretary in Health Ministry u ong ba tang uwei u briew uba ioh ia u khñiang coronavirus u lah ban pynpur haduh 406 ngut kiwei pat tang hapoh 30 sngi. Te lada don 100 ngut kiba ioh ia une u khñiang bad lada kam don ka Lockdown, haw multiply ia u 406 da u 100 long katno? Kumta da ka jingpynjari da kane ka aiñ Lockdown la khanglad ia ka jingpur stet une u khñiang. Une u khñiang un iap noh hapoh 12 kynta lada um ioh lad ban saphriang. Hangne ha North East India sa tang ka Nagaland bad ka Meghalaya jong ngi ki bym pat ioh ia une u khñiang. Lada ka sorkar Meghalaya ka lah ban khanglad ia kiba nabar ban rung bad kiba napoh ba mih shabar te u coronavirus un ym ioh rung ha kane ka jylla.
2)Ka pynkhuid ia ka mariang:- Ha shuwa jong ka Lockdown ka mariang ha kylleng ka pyrthei ka la jakhlia shaba palat liam, kynthup ia ka lyer, ka suiñbneng, ki um…Hynrei ha kane ka Lockdown ka jingjakhlia jong ka lyer ha NewYork ka la hiar 35%. Ka nongbah Beijing jong ka China ka bym ju iohi ia ka suiñbneng mynta ki la iohi ia ka jingjngum jong ka suiñ. Ki wah ha Venice kiba la dap tang ki jakhlia ha ki 60 snem mynta ha ka Lockdown ki la khuid kdiar. Ka tdem ha ri India mynta ka la hiar 71%. Ki nong Himachal Pradesh mynta ki la sngewtynnad ban ioh ring mynsiem ia ka lyer khuid. Ki nongshong shnong ha thaiñ Shallang West Khasi Hills District mynta ki la ring mynsiem biang ia ka lyer khuid bad dih biang ia ka umkhuid. Ha kito ki sngi shuwa jong ka Lockdown kiba pli ki la ud sngewsynei ba ki ring mynsiem ia ka lyer iwkhong ba mih na ki 30 tylli ki karkhana shet dewiong bad ki dih ia ka um ba la kylla rong iong. Ka jingioh biang ban ring mynsiem ia ka lyer khuid ha kylleng ka pyrthei dei namar ba ki kali bad ki karkhana ki la khang lut.
3)Ka lockdown ka hikai ban trei ia ki kam ïing:-Haba la shong khop ha ïing ka pynlong ia ki briew ban trei ia ki kam ïing, kum kaba thaiñ jingthaiñ bad ban leit die ynda la kut ka lockdown. Mynno mynno kim ju nang ban shna mask, hynrei ha kane ka lockdown te baroh ki hap ban shna namar ba ym lah ban ioh lut na ïew. Hadien kane te kiba leit thang rnga, shoh maw, khat shyiap kin sa pyndonkam da ki mask khnang ban lait na ki khñiang jingpang ba rung lyngba ki thliew khmut bad ka shyntur.
4)Ki nongdih ki la duna:-Ha kane ka lockdown te ki nongdih kyiad bad nongdih drok ki la kyrduh khait. Haba iaid ia ki surok bah ha kine ki sngi ngim ju lap shuh ia ki bilor pait ba ju bret ki nongdih kyiad. Ha shnong jong ngi ba kynrei eh ki nongdih kyiad mynta te la pyngngad jang. Ngim ju iohsngew shuh ia ki ktien sih ktien sang bad jinghylla.
5)Ban ioh ia ka jingmane Blei bashisha:-Ha shuwa jong ka lockdown ki briew ki leit jingiaseng ha ïingmane da kaba ki pynsawa jam da ki tyndong jingsawa bad ki tharai ba ka jingmane Blei ka long tang ha ïingmane. Hynrei mynta ha ka lockdown te ki la sngewthuh ia ka jingong u Jisu ha ka Gospel katkum u Ioannis 4:23 ba ka jingmane Blei ba shisha kam long ha ïingmane hynrei ha ka mynsiem marwei la marwei bad shi ïing shi ïing.(ïa ka jingmane Blei bashisha ngan sa thoh kyrpang da kawei pat).
6)Ka pynkynmaw ban rep:-Ki paidbah ki bym ju rep shuh la slem mynta te ki la kynmaw biang ia ka kam rep haba ki la kyrduh khaw bad kyrduh jhur. Kito kiba leit bylla sha sor mynta ki leit phai sha la shnong bad ki la sdang biang ban rep lyngkha, puh pynthor bad puh kper. Hadien nangne te ki briew ki la stad lada yn jia biang ka lockdown.
7)Ka ai jingsneng ia kiba sarong:-Kiba sarong ka mut kita kiba sarong spah, sarong burom, sarong riewblei, sarong kyrdan… Hynrei ha kane ka lockdown kiba kum kita ki la dei ban kylla bamut noh. Kiba bun ki la sngewthuh ba ka nam ka burom, ka lak ka klur, ka kyrdan… jong ki kam myntoi eiei. Namar ha khmat u corona bad ka lockdown te baroh ki ia long mar kajuh. Ah! Ki kali jong ki kim iaid shuh khamtam lada ym ioh umphniang shuh. Lada ym ioh khaw shuh te ban shet ja da ka pisa ruh ym long bam.
————————La kut——————————–
Phi don ban ong eiei?