KA NONGRIM BA SHISHA JONG KA JINGSTAD

Da U Scholar Lawriniang
Nongthliew, W.K.H

Ngi im ha kane ka juk mynta kaba ka jingstad ka la nang kiew rasong bha ha duh katta katta haba ia nujor na kawei ka por sha kawei pat ka por kaba bun na ngi ngim lah shuh ban peiphang lane shemphang lut ia ka jingstad kat kum kane ka juk mynta. Ka jingstad ha ki juk computer kaba la pynglyngngoh ngain ia ki ba bun balang khamtam eh ia ki longshwa manshwa jong ngi kim lah shuh ban shemphang ha kane ka juk mynta.

Ka jingnang jingstad lyngba ka pule puthi ka khie rasong bha ha kine ki khyndiat snem, u Alvin toffler ha ka kot Future Shocks u ong ba ka jingstad ha ki por mynshwa ka suki bha, hynrei ka don ka jingkhie rasong ha kane ka juk mynta kumba 90% , bad ia kane ka jingtip jingstad kaba ngi ioh mynta kam don satia ha ka juk mynshwa. Bad ngim lah ban niew ban jer lut ia ka jingkhie rasong bha ka jait jingnang jingstad ha ki lain ba pher bapher , bad da kane la kyntiew ia u briew ha ka kyrdan ba kynjang eh na ki para jingthaw jong u Blei baroh. Hynrei watla katne ka jingstad ka la kiew rasong kumba 90% ha ka pyrthei baroh kawei lane wat ha ri khasi jong ngi ruh ka la kiew sted bha , hynrei ka ba sngewsih pat ka long bun bah kiba la nang la stad kim pat tip satia ia ka nongrim ba shisha jong ka jingstad watla ki la pynlut por bun bha ha kaba wad ia ka jingstad. To ngin shu ia phai kyndiat halor ka Nongrim ba shisha jong ka jingstad.

Nangno ka wan ka jingstad?
Ka nongrim ba shisha jong ka jingstad hi ka wan shwa na ka jinghikai (education) kane ka kyntien Education kawan na ka kyntien nongwei na ka ktien Latin ‘Educare’ kaba mut ka jingsei ia u briew na kata ka jinglong ba shapoh jong u (Potential) bad ban saindur sha ka jingsan ba pura (holistic development) jong ka met( physical)ha ka jingmut bad ha ka mynsiem .(spiritual & moral). Lymda ka jinghikai kam shuwa ia u briew , da lei lei un ym long u ba stad.

Ka nongrim ba shisha jong ka jingstad:
Ka jingai ne jingioh ia ka bor jingnang jingstad jabieng ( intellectual) kam long satia kaba dap rynieng pura ia u ne ka briew lymda ka long ruh ka bor ban saindur ia ka jinglong jingim babha. (Moral) u Mahatma Gandhi kum u wei na ki sain pyrkhat u ong ” ba ka thong jong ka education hi ka dei ka jingsaindur ia ka jinglong jingim babha.( character building) lymda lah ban sain dur ia u briew ne ka briew ha ka akor bad burom babha jong ka longbriew manbriew lyngba ka jinghikai hangno ngin shem ia kata ka dor bad nongrim ba shisha jong ka jingnang jingstad? Bad ban shu jubab pynshai beit hangne ka long ba ka dor bad ka nongrim ba shisha jong ka jingstad hi ka dei ka jinglah ban sain dur shwa ia kiei kiei ki jinglong jingim ha ka longbriew man briew ha ka akor burom tipbriew tipblei, ki riewtymmen ki ju ong: Lehnohei khun ka jingstad jong phi lada phim long shwa kiba don burom don akor bad tip briew tip blei, ka pyrthei kan bein kan khoh ko khun ia phi, nangta ki ong shuh shuh, ngam ju dap bad ngam ju ngiah ban peit ia u briew u ba stad u ba iaid ha ka burom akor , kine ki kyntien ki iaisah haduh mynta mynne.

Ka jinghiar ka long briew man briew ha ka akor burom tip briew tip blei bad ha ki liang baroh watla ngi la kiew rasong bha ha ka jingstad ka dei namar kiba bun hi kim tip ia ka nongrim ba shisha jong ka jingstad, ki la tap lup noh da ka shang ia la u Mawlynnai ba u ju thaba dei na kata ka daw ka hiar dor ka longbriew man briew ha kane ka sngi ha ki liang baroh.
Kumta ka don kam kyrkieh ia ngi namar kata ban phai thymmai sa shisien pat sha kane ka tynrai ba nylla jong ka longbriew manbriew da kaba ngin saindur ia la ka longrynieng da ka jingstad kaba shisha kumba la hikai naduh dangrit.

Ka Jingstad kaba khlem u Blei, ka pynmih shibun ki ksuid ba sianti.

Khublei shibun