Da U Scholar Lawriniang
Nongthliew Presbyterian Church.
Shwa ban poi ka sngi Good Friday ka la don jingkhih phaloh lyngba u Mynsiem bakhuid U Blei ka ba jur bha ha ka ka mynsiem jong nga ha ka ba ka mynsim ka kwah ban leh eiei na ka bynta ka Good Friday, bad nga la kwah ruh ban thoh katto katne haba iadei bad ka sngi Good Friday ia kaba ki khristan ha baroh shityllum ka pyrthei ki ju kynmaw burom ia ka ha man ka shisien shisnem,kane kan long kum ka khubor sha baroh kiba pule ia kane. Haba nga pyrkhat bad puson ia ka sngi Good Friday ka long ka ba eh da shisha ban pyrkhat bad ban lap lut ia ka tynrai Jong ka hynrei ha i jingpyrshang barit nga la shu oyrshang ban wad ia katto katne kat ba nga lah ei, bad nga ju kynmaw naduh karta ba dang 10 snem ba dang shong ha ka kyrdan Junior ki nonghikai klas ki la hikai ia ngi ba ka Good Friday ka dei ka sngi ka ba khraw ia ki Khristan ha pyrthei baroh kawei, hoiod nga sngewthuh ba ka long ka sngi kaba khraw ia ki ba ngeit baroh ha ka pyrthei baroh kawei, hynrei kitei ki jingtip ba ki long ka sngi ka ba khraw ia ki ba ngeit kam pynhun satia ia ka mynsim jong nga bad nga la pyrshang ban wad bniah shuh shuh bad ba ngan wanrah lang ruh ha phi kiba pule mynta ia kane ka khubor.
To ngin shu ia phai lyngkot Ka Mut aiu Good Friday ?
Ki khristan shityllup ka pyrthei ki tip ia ka Good Friday ba ka dei ka sngi kaba la sah narphna ia u Jisu Khrist na kabynta ki pop jong ngi u bynriew ha kaba u la siewspah ei noh ia ngi.
Balei la khot ia Ka Good Friday ?
Ka dei namar ka Jingshah iap U Trai halor ka D
diengphna bad ka dei ka sngi ka ba kmen ia ngi ki nongpop bad dei ha kane ka sngi la siew spah ia ki pop jong ngi, bad jingkhot ia kane ka sngi da ka Good Friday ka dei namar ba ka jingshah iap U Trai ka dei ha ka sngi basan (Friday) jong ka taiew namar lada ngi pule na ka Ktien U Blei ka ia thuh ia ngi ba ka jingshah iap jong u ka dei ka sngi hashwa ka jingpynkhreh ia ka sngi Sabbaton (Mark 15 :42).
Bad haba pyrshang ban wad bniah shuh shuh ia ka sngi Good Friday don bun ki ri jong ka pyrthei ki ba iapher ha ka rukom khot ia kane ka sngi kim shym la khot satia da ka Good Friday bad ki khot da kawei pat ka kyrteng ia kane ka sngi, kum ban shu kdew hangne ha ki Ri Isreal ia Ka Good Friday ki khot da ka Big Friday Nangta ha ri Germany ki khot da ka Friday of Lementation, nangta Ha Denmark, Norway, Sweden, ki khot da ka Long Friday, ha Greece ki khot da ka Great Friday, bad ha England, Netherland, India, bad bun kiwei kiwei ki ri pat ki khot da ka beit da ka Good Friday. Ka tarik kaba ki Riewstad Theology ki ngeit ba ka dei ha ka 3rd 33AD ba la sah narphna ia u Jisu.
Dei ha Kane ka sngi ka jingdum ka la tap ha sla khyndew haka ba ka saian (science) ka batai da kata Lunar eclipse ha kaba ka syrngiew Jong ka pyrthei ka la leit noh sha u bnai bad kane ka jia ha ka por pyllun (fullmoon) bnai haba ka pyrthei ka iaid ha ka Sngi bad u Bnai. Ban pynshisha ba u Trai Jisu u wan sha ka pyrthei ban Shah iap halor ka diengphna bad U Blei u la pyni paw lypa ha u Ioannis ba un iathuh lypa ba U Jisu u dei u khun langbrot U Blei..( Ioannis1:29 ) ia kaba yn sa pynmih ia Ka snam jong u bad ka snam jong u kan long ka jingsait ia ki pop jong ngi U Trai Jisu da lade ruh u la iathuh lypa shaphang ka jingiap bad ka jingmih pat bad u pynsyriem ia lade bad u Jonah. (Math 12:38-42) kumba u Jonah u long ka dak ia ki nong Ninabeh kumta ruh u khun u briew u long ka dak ia Ka pateng bynriew. Bad kumba u Moses u kyntiew ia U Bsein ha ri khlaw kumta kadei ruh ban kyntiew ia u khun u Briew. (Ioannis 3:14) U Jisu u la kren ha ki synran shaphang ka jingshah iap halor ka diengphna bad u la kren ha u Loukas ruh. (Luok 29:43-45.15 :31-34) Hynrei ki synran Jong u kim shym la pei Phang eiei shaphang kane ka daw ka long namar ka jingbymngeit Jong ki kam pynpei phang eiei ia ki, kine baroh ki jingiathuh u Jisu ki long ki dak ban pynshisha ba u jisu u long u Messiah bad u wan sha ka pyrthei ban shah iap halor ka Diengphna ban siew spah ia nga bad ia phi na ka pop.
Khyndiat ngi shu ia Phai Sha Ka DIENGPHNA ha ka por ki nong Rome ka diengphna ka dei ka dak Jong ka jingleh rain, ka jingshah kyntait bad ka jingibein, bad ka jingshah u Trai halor ka diengphna lah ban ong ka dei ka jingiap kaba poh bad kaba i bein haduh katta katta, namar ka sorkar Rome ha kito ki por ka ju khein ba ka dei ka jingpyniap ia ki runar bad ki dakait kumba long mynta ia kino kino ki runar ba la leh palat ka iingbishar kan rai ha U Tyllai phasi. U Jisu u shah ia ka rain ka rem na ka bynta ki pop jong nga jong phi um khein ia ki kita baroh hynrei da ka jingieit u pynim ia ngi.. bad ka jingkylli mynta ka long.
U Jisu u ong:
Nga la ai la ka jingim. AIU PHIN AI NGA ?
U Blei un kyrkhu ia phi.
Phi don ban ong eiei?