Ex. Rev. K. Langrin
Kane ka long ka jingkylli ba ngi dei ban jubab. Hato u Zero ne u Nod (0) um don dor ei ei? ha ka por ba nga dang leit skul step ha Nongkrong, uba babu jong nga u hikai ia nga ban niew 1,2,3,4,5,6,7,8,9. Ynda nga la kham san bad la kiew klas nga la rai ban kylli jingkylli beit ia u babu balei ba um ju hikai ban sdang niew na u 0. U babu jong nga u la ong, “Ym donkam ban niew ia u 0 namar ba um don dor ei ei”. Namar ba nga dang khynnah kumta ngam nud shuh ban kylli, nga la shu sngap khlem ioh jinghun.
Mynta pat nga la long u nonghikai Mathematics ha Seinduli nga shem ba u Zero (0) u don la ka dor kaba rem lada ngi nang ban pyndonkam.
Kito kiba ju peit ia ka status jong nga nga shait thoh kumne – “Zero has no value. But if we put 0 after 1, it will become 10. So, friends, don’t say, ‘I am useless’. Because somebody needs you one day or anytime. Just do the best and leave the rest (to God)”. Na ka bynta jong kito ki bym sngewthuh nga kwah ban pynshai ha ka ktien Khasi – “U Nod um don dor ei ei. hynrei lada ngi buh ia u 0 hadien jong u 1, un kylla long 10. Kumta, paralok, wat ong, ‘Nga long u bym myntoi ei ei shuh’. Namarba yn sa don mano re mano ban donkam ia phi. Leh ia kaba bha tam bad iehnoh ia kaba phim lah leh shuh ha u Blei”.
Ka don ka jingiathuhkhana shaphang ki dak jingkhein kiba shi digit. La pynieng da u lain ter ter naduh 1 haduh 9. Kine ki 9 tylli ki digit ki la ieng da u lain ki la sdang ban ia kob ia la ka jong ka jong ka dor. U 1 te u la sngewrem namar u long uba poh tam. Te u 1 u la peit sawdong sawdong hangno u 0 u la phet. U 0 te u la phet rieh sha kyndong khnang ban ym don shuh mano mano ba iohi, namar ba baroh baroh ki la ibein ia u ba u long u bym don dor ei ei. Uta u 1 te u la khot ia u 0, “ko bah Zero, ale she wan ieng hadien jong nga”. U Zero hangta u mih bluit na kyndong bad u la mareh ban leit ieng hadien jong u 1. Hangta u 1 u la kylla long 10. Wat u 8 bad u 9 kiba kob sarong ia la ka dor, mynta ki la rem namar ba la jop u 1 bad u 0 ba la kylla long 10.
Don ki briew kiba sngewsih ia la ka nusip jot ba ki briew ki khein Zero ia ki, la ha ki kam shnong ne kam balang. Kim nud shuh ban paw pyrthei namar ki briew ki kren bein ia ki. Da leit jingiaseng ruh kim ioh shuh wat tang ban pule bad duwai, namar ki la long Zero, namar ki la long Zero. Ah! Kiba pli, ki la phet rieh sha kyndong kum uta u Zero ha katei ka jingiathuhkhana.
Hynrei ko paralok, ym dei tang ma phi ba shah khein Zero. Ma nga ruh nga la long kumta, haba ki briew ki khot ia nga ‘Zero’ ha ki kam balang. Don kiba kren bein ba nga thoh ‘Ex. Rev’ tangba kim lah leh ei ei. Ha ka jingshem jong nga te ba khein Zero ki dei tang ki briew, u Blei te u dang niewkor la iano iano ruh. To ngin leh ia kaba bha tam (the best) katba lah. Leh ia ki bym lah bad kaba sah ha u Blei. Kan poi ka por ba kin don ki briew kiba donkam ia phi bad ia nga. ynda u Zero u la wan mih na kyndong, kita kiba kren bein kin sa lyngngoh.
Phi don ban ong eiei?