AIS Suja
U shong halor u Kadda. Bunsien u briew hyndai u shait leit lynti da kaba shong halor u kulai ne shong kulai. Hynrei u Jisu u iaid lynti sha Jerusalem, u shong halor kadda. Bad ia kane la thoh da u Sekharaiah ha ka Kitab u Sekharaiah ha ki snem 520 – 500 B.C ne shwa u Khrist. Bad ia kane la iathuhlypa da u Sekharaiah hi kaba ong – “To leh kmen ko khun ka Seion, to risa ko khun Jerusalem, ha khmih u Syiem jong pha u wan ha pha, u long uba hok, uba don jingpynim, uba leh rit, uba shong halor u Kadda halor u khun jong ka Kadda kein” Sekharaiah 9:9-10.
Kane ka dei ka jingiathuhlypa jong u Sekharaiah ha Israel ba un wan uwei u Syiem, u Syiem ki Israel kein, uba hok, uba dei u Nongpynim, uba don ka jingsngewrit, bad ka dei ia ki Israel ban pdiang ia u ban leh kmen ban risa jam ia u bad ka dak ka long ba un rung shapoh Jerusalem da kaba un shong halor u khun kadda.
Kane ka jingiathuhlypa u Sekharaiah ka la urlong bad ka la dep ruh, ha kaba u Jisu u la rung hapoh Jerusalem kum u Syiem ki Jiw (Israel) ha u snem 32 A.D shwa ba u Jisu un rung ha Jerusalem u la poi hajan Bethphagi bad Bethania hajan u lum Olives. Hangta u la phah ia ki 2 ngut ki synran jong u, u ong – khie leit ha katai ka shnong hamar pyrshah jong phi, phin shem ia u khun kadda ba la teh bad ym pat ju don briew mynno mynno bashong halor jong u, te to pyllait ia u, wallam ia u, te lada don ba kylli balei phi pyllait ia u, phin ong – Naba u Trai u donkam ia u, kita ki synran 2 ngut ki la shem thik kumba u Jisu u la bthah ia ki namar kita ki trai ki kylli – Hato balei phi pyllait ia u khun kadda? Kita ki la jubab “Ba donkam u Trai ia u” bad ki la wallam ruh ia u sha u Jisu, ki da siang ki jain kup halor uta u khun kadda, ki pynshong ia u Jisu halor kadda.
Te katba ki nangleit kita ki paidbah ki la sdang ia pyrta bad iaroh ia u Blei da ki sur bajam ki da ong – “Long ba la kyrkhu ia u Syiem uba wan ha ka kyrteng u Trai! Ka jingsuk ha bneng, ka burom ha kiba jrongtam eh. Hynrei ki Pharisi ki ia ong – Ko nonghikai, to sneng ia ki synran jong me, u Jisu u ong ha ki – “Lada kine (ki paidbah) kin shu sngap jar, ki maw hi kin sa ia kyang buk” Te haba u Jisu la poi hajan, u la khmih, u la iam na ka bynta jong ka (Jerusalem).
U Jisu u kynmaw ia ka jingiathuhlypa u Prophet Sekharaiah, bad u ong – Ah! Lada pha (Jerusalem) la lah tip lypa, ma pha ruh shisha, ha kane ka sngi ia kiei kiei kiba dei ka jingsuk ia pha! hynrei la buh ia ki ha khmat jong pha” Loukas 19:28-42.
Naduh ki snem shwa u Khrist (B.C) haduh 32 A.D la buh rieh ia kine kiei kiei na ki Jiw ha Jerusalem. La buh rieh na ki Jiw ia uta u Syiem ki Jiw uba long u Messiah jong ki ba kim ithuh ia u, kim sngewthuh aiu ba la iathuhlypa da u Prophet Sekharaiah, wat haba ki la iohi bad ki da ia risa hynrei kim ithuh kim pdiang pat ia u ba u dei uta u Syiem ki Jiw u Messiah jong ki. U Jisu u isynei ia ki Jiw ba kim tip ia ka por ka jingwan jngoh jong u ia ki na kata ka daw u iam. U Jisu u la iohi ia kine kiei kiei ba yn sa pynsakma ia ki Jiw sha kylleng ka pyrthei, u la iohi ruh ba yn sa pynjot ia ka Temple jong ki, bad kumta la pynjot ia ka ha ki snem 70 A.D.
Ka jingbymtip jong ki Jiw ne Israel ia ka por ba u Messiah jong ki kum u Syiem jong ki la ka pyllong pynban ia ki ban sahnarphna ia u. U Jisu u la kren ha ki pharshi ia ki. Loukas 19:11-14, hynrei kim pei phang ei ei. U da ong ruh “Ba yn pynjot ia ka Jerusalem, yn ym iehnoh maw halor u maw, naba pham shym la ithuh ia ka aiom ka jingwan jngoh ia pha” Loukas 19:28-44. Thik ka la long kumta, la pynjot ia ka Temple kaba Ar ha Jerusalem ha u snem 70 A.D da ki shipai Rom. Ha ka jingshisha, ki Israel ki la long ka jaid bynriew bakhraw tam ha pyrthei, hynrei ki la duh ia ka lad kaba khadduh ba u Blei u la tyrwa ha ki ban long ka jingpyniasuk hapdeng jong ki kum ka jaid bynriew bad u Blei. Na ka daw ka jingbymithuh jong ki, la kyntait noh ia ki Israel kum ka jaid bynriew ha kane hi ka sngi ha kaba ha ka jingshisha ka la dei ka sngi ba khrawtam jong ki Israel.
Ki Israel ki la jied ia ka jingtim na ka daw jingbymkohnguh. Deuteronomi 28:15-68. Ki Israel ki la shem jynjar jin haduh 1878 snem naduh 70 A.D – 1947 A.D ki la sakma bad longmraw kylleng ka pyrthei. Hynrei naduh 1948 A.D la lum pat ia ki mynta la 70 snem ha la ka ri lajong ka ri Israel kein, namar u Blei um dei u briew ba un lamler. Jingkhein 23:19. U Blei u la dep kular ban lum pat ia ki Israel na kylleng –pyrthei. “U Trai utei ia ka Jerusalem: u lum pat ia kiba latait jong ki Israel” Salm 147:2. La pyndep ia kane mynta. Hynrei ki Israel kin dang hap ban iaid shibun ki jingeh ha ki por ban wan. Hynrei u Blei u kular ban da ia ki bad ki long mynta ki atiar jong u ban ialeh thma pyrshah ia kiba ktah ia ka Jerusalem ha kine ki sngi kiba khadduh.
Wat lada ki Jiw ne Israel kim pdiang ia u, ne ithuh ia u Jisu hynrei ka por ka long hajan ba kin sa ia iam rangbah rangsan ia u ha kawei ka sngi, namar ka ktien ka la kren – “Kin ia khmih ha nga ia uba ki la sum (la sahnarphna) … kin iam briew ia u ……. Kin sngewkthang … ha kata ka sngi kan long kaba iam briew ha Jerusalem … Sekharaiah 12:10-11. Paralok, kine kiei kiei ki long hajan mynta, ha ki jingkhang kein to khmih bad to khmied ia la ki khmat. Mynta hi ka long ka por ba u briew un jied na ka bynta kita ki por ban sa wan. Na kata ka daw u Jisu u ong – “Uta u bym hok to un nangleh bymhok, uta uba tngit to un nangtngit, uba hok to nanglehhok uba khuid to un nangkhuid” Jingpynpaw 22:11.
Namar une uba shong kadda, un ym shong kadda shuh, hynrei un wan ha u lyoh ban bishar bad ban synshar 1000 snem hangne ha pyrthei. Jingpynpaw 20:1-6 / Jingpynpaw 21:9-26.
Amen.
Phi don ban ong eiei?