“Yn ym pat dep ban ialap ha Israel, tad ynda u Jisu un wan!”

AIS Suja

Yn ym pat dep ban ialap ia ka Gospel ha Israel tad haduh ka jingwan u Jisu sha kane ka pyrthei. Kane ka long ka jingphylla na ki jingphylla baroh. U Jisu u la kren da lade hi u ong – “Naba shisha nga ong ha phi, ba phin ym pat lah pyndep (ialap Gospel) ia ki shnong ka Israel, tad ynda un wan u khun u briew (Jisu) Mathaios 10:23. Kaei ka daw? Ka daw ka long ba ki Israel ne Jiw (Jewish) kim ngeit kim pdiang ym dang mynta hynrei naduh mynshuwa naduh ki hajar snem.

Ki Israel ki ngeit ha ka hukum jong ki kpa tymmen jong ki hyndai bad ha ki hukum u Moses de. Namar ha ka por ba la kha ia u Jisu la kha ia u hapoh ki ain ki hukum u Moses, bad ki Israel ne Jiw kim lah ban pdiang ba u long uta u Blei ne u khun u Blei uba la wan na bneng hynrei ki shu ong ba u dei u briew ba la kha na ka briew na ka Mary bad u dei u khun u Joseph u misteri, ha ki hi ki ngeit, ba uta u Messiah un wan hiar na bneng ym ban kha ia u, kane ka dei ka jingngeit jong ki Jiw ne Israel, bad ka long ka jingbiej ha ki lada kin pdiang ia kane.

Ki Israel ne Jiw kim iohi ia ka jingshisha jong kine kiei kiei kiba u Blei u la leh, kim iohi ia ki dak bakhraw ba la leh da u Blei ha Israel, u Blei u la leh shibun ki jingphylla wat haduh ba ki la iaid lyngba ia ka duriaw basaw (Red sea) hynrei kim sngewthuh. Dei na kata ka daw ba u Blei u la pynsakma kylleng ia ki naduh u snem 70 AD. Hynrei dei namar ba u Blei u ieit pat ia ki u la wallam ia ki sa shisien pat sha ka ri lajong namar u Blei u la kular naduh u Abraham u Isaak bad u Jakob bad u Blei um ju kylla um ju lamler ia kaba u la kular ha u Abraham, namar ba u dei u Blei. Jingkhein 23:19.

Haba u Jisu u la wan sha kane ka pyrthei ki Jiw (Israel) ki kyntait ia u kim pdiang ia u. Ioannis 1:11. Bad kane ka jingkyntait ka neh haduh mynta mynne.
Ka jingkyntait jong ki Jiw ia u Jisu ka long mynta ruh bad kim pdiang ia ka kyrteng Jisu ha Israel. Na kata ka daw u Jisu u phai sha ki Jentil sha Samaria. Haba u Jisu u la kren bad ka nong Samaria, ka nong Samaria ka ong – “Nga tip ba u Messiah u wan ia uba ki khot u Khrist …… ki nong Samaria ha kata ka shnong ki la ngeit ha u Jisu. Ki ong – Mynta ngi ngeit ym namar ka jingong jong pha hynrei namar ngi la iohsngew ma ngi hi ia u, ngi tip ba une u long shisha u Khrist u Nongpynim ka pyrthei” Ioannis 4:24-42
La pdiang ia u Jisu ha Samaria bad sha kylleng ki ri Jentil. Hynrei katba ha ki Jiw (Israel) lyngngai kim tip briew la pynmatlah ia ki, la katta ruh u Jisu u ong ha ka Samaria bad sha ka pyrthei – “Ka jingpynim ka long na ki Jiw, Salvation is from the Jews” Ioanis 3:22. Ka daw ka long namar a u Blei u la mon ba jied ia ka Israel bad na ka jaid Jiw ka Mary Theisotti kein ban kha ia u Jisu Khrist ha ka jinglongdoh.
Naduh mynshuwa hi u Blei u la ong ba ki Israel ki long ka jaid bynriew ba eh ryndang. Exodus 32:3-6. Ki long shisha kiba eh bad ki la tylli ruh kum ka jaid bynriew. La kyntait ia u Jisu da ki Jiw hynrei ka long ka lad jingpynim pat ia ki Jentil namar ki pdiang bad ngeit ba u Jisu u long uta u Khrist u khun u Blei.
Na kata ka daw, u Apostol Paul u ong – “Kumta shaphang ka Gospel, ki long ki nongshun na ka bynta jong phi (Jentil) hyrnrei shaphang ka jingjied (election) ki long ba la ieit ia ki, na ka bynta kita ki Kpa” Nong Rom 11:28. Ki Jiw kim pdiang ia ka Gospel u Jisu Khrist kein haduh mynta.
Na kata ka daw ka la wan ka jingpynim sha ki Jentil na ki Jiw (Salvation for the Gentiles from Jesus). Kumta ka pynksan ia ngi (Jentil) da ka snam jong u (Jisu). Yn pynim ia ngi da u na kata ka jingbitar u Blei” Rom 5:9. “Naba u Blei ula buh ia ngi ym ia ka jingbitar hynrei ia ka ban ioh jingpynim da u Jisu Khrist uba u Trai jong ngi” 1 Thessoloni 5:9.
U Jisu u iohi ia kane naduh mynshwa ia ka jinglong ki Israel kein. Dei na kata ka daw u iam na ka bynta ka Jerusalem uda ong – Ah Jerusalem Jerusalem! …… katno sien ba nga la kwah ban kdup ia ki khun jong pha kumba ka syiar ka kdup ia ki khun jong ka hapoh ki thapniang jong ka, PHI TE PHIM MON” Mathaios 23:37.
U Jisu u iam ym namar ba u isynei ia ka Temple u Solomon ym ia ki maw ki dieng hynrei ia ki Jiw kein ba kim pdiang kim ithuh ba u long u jong ki, kim tip ba u long u Syiem jong ki, u Messiah uba ki kwah la slem bah.
U Jisu u la hukum ban ialap ia ka Gospel ha ki kynja bynriew baroh – “To leit sha ka pyrthei baroh to ialap ia ka Gospel ha ki bynrew baroh” Loukas 16:15. Kane ka hukum ban leit ialap ka la sdang sha ki Jentil ha kylleng ka pyrthei lyngba ki synran bad ki Apostol. Ha Antiok u Paul bad u Barnabas ki ialap ia ka Gospel u Khrist, hynrei ki Jiw ki pihuin ia ki bad kren bein ruh. Kumta u Paul bad u Barnabas ki la kren shlur ha ki Jiw ki da ong – “La donkam ban ialap ha phi NYNGKONG ia ka ktien u Blei, hynrei namar ba phi la kyntait noh ia ka bad phi rai ialade ki bym bit ia ka jingim bymjukut, HA KHMIH NGI PHAI NOH SHA KI JENTIL” ki kam Apostol 13:44-46.
Ki Jiw ha lade ki sngew bahok badk i bud ia ki niam ki rukom ki kpa tymmen jong ki hyndai. Rom 2:19-24. Hynrei kim tip ba ki kyntait ia ka jing shisha (Truth) bad ia ka jingpynim (Salvation) kaba u Blei u la ai lyngba u khun jong u u Jisu Khrist.
Kumta ki Jiw ki la duh noh ban long ki Lyngdoh bad ka hima Lyngdoh (Kingdom of Priest) namar ka jingeh ryndang jong ki. Exodus 19:3-6. Bad kane ka jia haduh mynta ba ki Jiw ne Israel kim pdiang bad kim kwah ban sngew ia ka jingialap Gospel shaphang u Jisu Khrist. Ki kren bein pynban bad bynthiew lada uno uno u ialap shaphang u Jisu Khrist. Kane ka jia myta hi ha Israel ha Jerusalem.
Ia ka Gospel u Jisu Khrist la ialap bad dang ialap sha kylleng ka pyrthei lyngba ki Channel ki Media ba bun rukom bad lyngba ki Nongialap (Preachers). Katta ba ha Israel ki pdiang bad kim kwah ban iohsngew ia u Jisu Khrist, namar ia ka Gospel, ki long ki nongshun kein. Lah ban pyndep jingialap ia ka Gospel ha kylleng pyrthei hynrei ha Israel yn ym lah pyndep tad haduh ba u Jisu un wan pat sha kane ka pyrthei. Dei na kane ka daw ba u Jisu u la kren lypa u ong – “Phim ym lah pyndep ia ki shnong ki Israel, tad ynda un wan u khun u briew” Mathaios 10:23.
Te lano yn pyndep ban ialap ban pynsngew ia ki Israel? Dei tad haduh ka jingwan u Jisu, ban pyndep ban ialap ha ki da ki angel na bneng. une u angel u don ka Gospel bymjukut ha ka kti – U ong da ka ktien ba jam “To sheptieng ia u Blei to ai ka burom ha u, naba la wan ka por ka jingbishar jong u” Jingpynpaw 14:6-7.
Ki Jiw ne Israel kin ngeit bad kin iohi ruh ia uba ki la kyntait u dei uta u Jisu ia uba ki Jentil ki la ialap ia ki. U dei u Messiah jong ki. “Ha kata ka sngi ki kjat jong u (Jisu) kin ieng halor u lum Olive ha pyrshah Jerusalem” Sekharaiah 14:11 “Te ha kata ka sngi – ngan theh buk halor ka iing u David, halor ki nong Jerusalem ka mynsiem jingaiei bad jingkyrpad ……. Kin khmih ha nga ia uba ki la sum kim iam briew ia u Jisu ……. Ha kata ka sngi kan long ka jingiam briew bakhraw ha Jerusalem” Sekharaiah 12:10-11.
Dei ha kata ka por ki Jiw ne Israel kin shai ki khmat kin ong pleng une u Jisu ba la ialap hapdeng jong ki da ki Jentil, u dei u Messiah jong ngi.
Kin sngew dung ngak ha la ki dohnud ba ki la kyntait ia u ki la la leh bein ki la sahnarphna ruh. Na kata ka daw kin iam rangbah rangsan bad kan long ka sngi jingiam briew bakhraw ha Jerusalem ha ki sngi ban sa wan, ong ka ktien u Blei kein.
Kumta ban ialap mynta ha ki Jiw ia ka Gospel u Jisu Khrist, ka long ka jingbiej ha ki. Kin ong kine ki briew kiba biej. Na kata ka daw yn ym lah ban pyndep ia ka jingialap Gospel mynta ha ki Jiw ne Israel tad ynda u Jisu un wan hiar na bneng da lade hi, tad ynda kin tip ba u Jisu u dei u Messiah uba ki la ap la slem bah mynta, tad ynda kin sa ia iam rangbah rangsan na ka bynta u Jisu bad dei hangta ma ki pat kein pynkhraw ia ka kyrteng jong u ha kata ka por.