Bah Staising Kharbteng
Ka Ri India ka dei ka Ri kaba ailad laitluid ban ngeit ne mane ia kano kano ka jingngeit katkum ka jingsngewbit jong ngi shimet shimet khlem da shah ialam bakla ne shah pynbor hano hano ne kata ka Secular Country kumba la kdew ha ka Riti Treikam ne Constitution ka Ri katkum ki kyndon ne Article 25-28 ba la pynrung lyngba ka 42nd Amendment Act, 1976.
Ngi sngewdonbok ba ngi ioh ia kane ka mon ba laitluid ban mane ne ngeit katba sngewbit. Don ki Ri ha ka pyrthei ki bym ailad satia kumta namar ki ithuh kyrpang tang ia kawei ka jingngeit ne kata ba ngi khot ka Official Religion.
Ka jingngeit ka dei ka jingsngewthuh shimet shimet jong u ne ka briew . Hapdeng jong kane ka jinglaitluid ba ngi ioh ban mane katba ngi mon ka don pat ka jingtynjuh kaba ngi sakhi ha kaba ki don ki riew buaid jingngeit bad kynhun kiba pyrshang ban pynkhraw, pynksan tang ia la ka jong ryngkat ka bein ka kynthoh ia ka jong kiwei.
Ha ki social media kane ka jingiabein, iakhoh, pynkhraw bad pynksan ka jur haduh katta katta bad wat ha ka imlang sahlang kane ka jingsngew pher jingngeit ka la suh thied khamtam ha ki por ban jied ia ki nongmihkhmat la ju pynrung ha ka jingmut jingpyrkhat bad dohnud kiba lui lui ban jied ia la u jong uba para ba ngeit, ha ka iap ka im , ka jingiadei para nongshong shnong bad ka jingpait jingpra ka shongkha shongman namar ka jingngeit ka ktah ia ki khun ki kti ha ka koit ka khiah, ka pule puthi, ka lawei jong ki bad kiwei kiwei ki bynta ,khlem da pyrkhat kaei ka ban mih na kum kita ki rukom saindur. Ym lah ban tip hato kane ka dei ka buit jongno re jongno ban wanrah ia kum kane ka sain pyrkhat jingsngewpher jingngeit kaba ktah ia ka jinglong kawei ha ka imlang sahlang ne dei ma ngi hi ba khim jingmut khlem da pyrkhat janai ia kiei kiei baroh. Ka jingkylli ka long hato napdeng ki jingngeit kiba bun ha kane ka pyrthei, ka jingngeit jong kita kiba pynksan tang ia la ka la jong ka dei kaba hok tam bad ka jong kiwei pat kaba bakla. Ka sain pyrkhat kaba kumno ngi kwah ban buh ha ki pateng ki ban wan ynda ngi la leit noh na kane ka sla pyrthei. Ka long kaba donkam ban pynjanai ialade ha kano kano ka jingngeit kaba ngi sngew ba ka dei kaba paka tam hynrei kam dei pat ban long u mawjynthut ia ka jingiaieit bad burom markylliang ha ka imlang sahlang . Ka jingdon jong ki katto katne ki riewshit jingngeit bad buaid jingngeit ban pynksan tang ia la ka jong bad ka bein ka khoh ia ka jong kiwei ka long kaba bakla bad ktah haduh katta katta ia ka jinglong kawei bad jingiatylli hapdeng para nongshong shnong ha ka imlang sahlang . Ngi sakhi ba kane ka jinglong ban wanrah ia ka jingiapher jingngeit ka wanrah ia ka jingiashun hapdeng ki jingngeit kiba pher bapher ha kylleng sawdong ka pyrthei kiba lam shaduh u pud ka jingia kajia kiba ktah ia ka shongsuk shongsain. Kum ka jaidbynriew ritpaid lehse kiba bun balang kin nym kwah satia ba kum kata ka jingiapher jingmut bad ia ka jia kan wan hapdeng jong ngi. Ai ba ngin ieit ia la ka jong ka jingngeit, burom ia ka jong kiwei bad kiar ban bein ne kynthoh ia ka jingngeit kiwei, khnang ba ka jingiatylli bad jinglong kawei kum ka imlang sahlang ha ka jaidbynriew ngin lah ban tehsong shijunom ha kane ka sla pyrthei. Kyntang iawai sngew ban ong, ba to ngin nym wanrah than ia kane ka jingiaphiah hapdeng jong ngi ha ka Bri u Hynniewtrep bad Rilum baieit bathiang jong ngi tang namar ka jingsngewpher jingngeit. Ka jinglong ba bha ka long kaba kongsan eh ba ngin ioh ia ka hok ha khmat u Blei nongbuh nongthaw ynda haba yn bishar ia ki kam jong ngi ha kane ka pyrthei kumba baroh ki jait niam ne jingngeit ki hikai ban im ka jingim kaba bha bad ban burom ia ki para briew.
Phi don ban ong eiei?