AIS Suja
U diengdumbur u long u dieng uba don ki soh um da dei uba heh, u mih bha kum sha Ri Israel bad ha kiwei pat ki bynta ne Ri ka pyrthei, ha ka phareng ki khot “Fia Tree”. Ki long kynja diengsoh. Une u diengdumbur u shait khie lung ha kiba kut ki por pyrem ha shuwa ba kan wan ka lyiur.
Te shisien katba u Jisu u dang don hangne ha pyrthei, ha Israel u la leit phai sha shnong dang step, u hap ban iaid da ka kjat namar ym pat don kali ta ka por. U Jisu u la sngewthngan eh kum u briew. Harud lynti u iohi ia u diengdumbur, u la leit hajan ban kheit soh ban bam, te um shem ei ei ruh hynrei tang ki sla. U Jisu u la sngew bitar eh ba u thngan kum u briew, dei hangta u Jisu u la tim ia u diengdumbur u da ong – u soh un ym long shuh ha me lano lano ruh. Kumne kumne uta u diengdumbur u la iap tyrkhong noh!” Mathaios 21:18-22.
U Jisu haba u kren ia kane, u thew ruh ia ka hima Israel, bad uta u diengdumbur u dei ka Israel. Bad kam da mut haduh katta katta ba u Jisu u duh ban bam soh na u diengdumbur ba un tim ia u ha ban da iap. Hynrei kum u briew bad kum u Blei, u Jisu u kren ia kaei kaei kaba ki synran ne ki briew kim peiphang hynrei u thew beit beit ia ka Israel, haba u kren kumne.
Naduh kaba sdang hi, u Blei u la maham ia ki Israel. U ong lada phin kohnguh phin ioh ki jingkyrkhu bad lada phim kohnguh, phin ioh ka jingtim (cursing). U Blei u kular halor jong ki Israel ba lada kin kohnguh bad pdiang ia ki ain jong u Blei, u Blei un pyllong ia ki ‘ka khlieh, ym ka tdong: halor, ym hapoh; Deuteronomi 28:13. Hynrei lada kim kohnguh, ka jingtim kan wan halor jong ki. Kumta ki Israel ki la jied ia ka jingtim (cursing) ka jingtim ka la ngat ha ki, la pynsakma kylleng ia ki. Deuteronomi 28:15-25.
Haba u Jisu u la wan sha kane ka pyrthei u shem ia kane ka juh ka jinglong jong ki Israel – ka jingbymngeit kat haduh ba la pyllong ia u Jisu ban iam ym na ka bynta ialade hynrei ia ka Jerusalem. Mathaios 23:37-38.
Ha ka por ba u Jisu u rung ha Jerusalem,u paidbah u la ia pyrta – “Hosana Hosana ha kiba jrong tam eh. Haba la khih win, kiwei pat ki kylli uei une? Ki jubab – U Nongiathuhlypa uba na Nazareth ha Galilaia” Mathaios 21:9-10. Ki khlem ong ba u dei u khun u Blei ne u Messiah, hynrei ong pynban u Nongiathuhlypa (Prophet). Ki Israel ki la leh ha la ka mon ka ngeit la jong, ki iaid ha ka jingsngew niam jong ki bad kyntait ia u Messiah jong ki. Dei halor kine kiei kiei baroh, la pyllong ba u Jisu un tim ia u Diengdumbur kum ka dak ka jingtim ia ka jaid bynriew Israel kaba eh dohnud. Ki Israel ki la jied hi ia ka jingtim bad ym don soh don sla shuh ha ki, ki la sakma kylleng bad ki la iap tyrkhong kum uta u Diengdumbur. Ki la duh ruh ia la ka Ri. La synshar halor jong ki da kiba bun ki Syiem ki hima pyrthei kawei hadien kawei pat. Ki laduh ruh wat ia ka Temple jong ki ka Temple kaba Ar haba la thang pynjot ia ka khlem da iehnoh maw halor u maw. La pynjot thiaw ha u snem 70 A.D, haduh mynta ki Israel kim pat ioh Temple ban leh niam mane Blei.
U Blei uba dap da ka jingieit ia ki Israel u la thaw ka lad ka lynti u la phah ha ki Prophet ba shisien ka sngi ki Israel kin ioh leit phai biang sha la ka Ri. Ha u Amos u Blei u ong – “Te ngan pynwan pat ia ka jingpynwir ki briew jong nga, bad kin tei pat ia ki shnong ba la jot, bad kin shong ha ki; bad kin thung ki bri sohwain, bad kin dih ia ka wain jong ki, kin thaw ki kper ruh bad kin bam ia u soh jong ki; bad ngan thung thung ia ki ha la ka Ri bad yn ym rat noh shuh ia ki na la ka Ri kaba na la ai ha ki, ong u Trai u Blei jong me”. Amos 9:14-15.
Kane ka long ka jingiathuhlypa ha u Amos ia kaba la pyndep namar shisha u Blei u la leh kumba u la kular halor ki Israel, kata ba naduh u snem 1948 ki Israel ki la ioh ia la ka jong ka Ri bad ka UNO ka la pynbna ia kane. Ki nong Israel ki la wan phai na kylleng ki Ri ka pyrthei sha kiba la pynwir ia ki wat nangne na India ruh. Mynta ki la don ha la ka Ri Israel, ki la tei la shna ki la thung la tep bad ka la long ka hima Israel kaba khrawbor mynta ha ki liang baroh. Ka Israel mynta ka lon ka hima khlain bor wat ha ka liang ka science and Technology bad ki kam Tourist.
Ha u Isaiah ruh la ong shaphang kane ka bynta “Ka Ri khlaw bad ka jaka kynjah ruh kin sngewbha ……. Ha ki khlaw ki um kin kyrsoi, ki wah duid ha ka Ri shyiap, u shyiap uba shit phyrnai un long ka pung. Isaiah 35:1-7. Kane ka long mynta kumta.
Kumta, ngi long kata ka pateng kaba iohi ia ka jingkhie lung u Diengdumbur hadien ba la tim ia u. Na kata ka daw u Jisu u ong – “To nang ia ka pharshi na u Diengdumbur”. Ka mut ka jingtim ia u Diengdumbur ka long ka pharshi ka jingtim ia ka Ri Israel bad ba ka la jied hi ia ka jingtim (cursing).
Mynta pat u Jisu u ong – “To nang te ia ka pharshi na u diengdumbur haba ka tnat jong u ka la khie lung bad sei sla – phi tip ba ka Lyiur ka la jan” Mathaios 24:32.
Ka Israel, kum u diengdumbur ka la khie lung bad sei sla naduh u snem 1948 bad ka la long 61 snem mynta, bad haba une u diengdumbur (Israel) u la khie lung bad sei sla, ka mut ba la Lyiur ka la jan. ka Lyiur ka thew ia ki por kiba eh ki por ba u slap ka um saw ki wan ban rong noh ka long ka por ka jingma jingeh bad kumta ter ter.
Kaei kaba don ha khmat mynta ka long ba ka lyiur kan wan noh, ki por ba shitom jynjar. Kane ka lyiur kan sdang tang shu pynieng ia ka Temple ba Lai ha Jerusalem. U Jisu u ong – “Haba phin iohi ia kine kiei kiei, to tip ba ka long hajan, ha ki jingkhang” Mathaios 24:32-33.
Tang shu pynieng pat ia kata ka Temple Ba Lai ha Jerusalem, kan long noh ka lyiur, bad ha kane ka Temple u mrad khlaw un shong u ba long ruh u Khrist lamler u briew ka pop u ksuid u soitan, u da leh Blei ialade. 2 Thessoloni 2:1-4. Dei hangne ka don kata ka jingijli ba pynduh (Abomination that causes Desolation) ba la ong shaphang jong ka da u Daniel u nongiathuhlypa ba ka da ieng ha ka jaka kyntang (Temple) … naba hangta ka kordit bah kan long (ka lyiur) kaba ym pat ju long naduh myndanglong ka pyrthei lymne kan ym long shuh ruh” Mathaios 24:15-21. Kan long ka jingtynjuh ia u Deingdumbur bakhraw. Jingpynpaw 3:10.
Ka jingtim ia u Diengdumbur ka la dep ka jingkhie lung. Mynta kan wan ka Lyiur, “Kane ka pateng bynriew kan ym leit noh tad ynda la pyndep ia kine kiei kiei baroh”. Mathaios 24:34. Ka mut ba ka pyrthei kan ym pat wai tad ynda la pyndep ia kane ka LYIUR ka por ka jingjynjar bah. Ka por ha kaba u Mradkhlaw un shon shap ia ki briew ha ka kti ka Mon ne Shyllangmat da u Number 666. Jingpynpaw 13:15-18. Kan long ruh ka por Jingrongnoh bad ka por Jingmihpat kiba iap. 2 Thessoloni 4:13-17.
Kine kiei kiei baroh kin jia shen katkum ki dak ha pyrthei mynta. “Ka bneng bad ka khyndew kin sa leit noh, hynrei ki ktien jong nga KIN YM LEIT NOH SATIA” Mathaios 24:35. Ka mut ba ki ktien kiba u Jisu u la kren ki jia long thik kumba la kren, bad yn pyndep.
Namar kata – “Suk uta uba pule, bad kita kiba iohsngew ia ki ktien jong kane ka JINGIATHUHLYPA, kiba sumar ia kita kiei kiei ba la thoh ha ka – NAMAR KATA KA IA KA LA JAN” Jingpynpaw 1:3. Amen.
Phi don ban ong eiei?