Haba u Jisu u iaid lyngba ia ka shnong Jerikho, wat u dieng u isynei ia u Nongpop

Ex-Rev. K. Langrin

Lada ngin pule ia ki dkhot ha ka Gospel katba kum u Loukas 19:1 ter ter ngin shem ba u nongthoh u la thoh ia ka jingjia kaba shisha mynba u Jisu u dang don ha kane ka pyrthei. Kata ka long ba haba u Jisu u la iaid lyngba ia ka shnong Jerikho ki paidbah jong kata ka shnong ki la pdiang sngewbha ia u. Ha kata ka sngi da ki hajar hajar ki briew ki la bud ia u Jisu, namar ki niew ia u kum u riewkhraw. Nga kynmaw ha ka snem 1984 haba u Rajiv Gandhi u la wan poi ha Shillong da ki lak ngut ki briew ki la ialeit peit. Wat ma ngi naduh Riangdo ngi la leit tang namar ba ngi kwah ban iohi ia uta u Prime Minister ka ri India.
Ha ka por ba u Jisu u la leit rung ha ka shnong Jerikho, ki paidbah ki la pdiang sngewbha ia u da ki jingrwai, ki jingshad ryngkat bad ki jingriam (jain) thymmai ba ki phong. Napdeng ki hajar ki briew kiba bud ia u Jisu, don kiba bud tang ban ioh jingbam, don kiba shu leit peitkai, don kiba kwah ba u Jisu un iaroh ia ki bad don pat kiba kwah ba u Jisu un kyrkhu ia ki bad ia ki iing ki sem jong ki.
Nalor jong kiba kum kita ki briew, u la don sa uwei pat u briew uba la im marwei khlem lok khlem jor, namar ym don shuh wat uwei ruh ha kata ka shnong uba dang ieit ia u. ka kyrteng jong uta u briew ka long u Sakhaios. U Sakhaios u la im marwei namar baroh ki la isih ia u. ka Baibl kam shym iathuh la u Sakhaios u la don khun ne em. Tangba la iathuh ba u don la ka iing. Don bun ki daw ba ki briew ki la isih ia u Sakhaios. Kawei kaba kham ha khmat eh ka dei na ka daw ba u la bam klop ha kaba khrong khajna. Une u Sakhaios haba u iohsngew ba u Jisu u la wan iaid lyngba ia ka shnong Jerikho, ma u ruh u la kwah ban iohi, kum uno uta u Jisu. Hynrei kata ka jingkwah iohi jong u Sakhaios ia u Jisu ka pher bak-ly-bak na ka jingkwah iohi jong kiwei. watla u Sakhaios u kwah eh ban iohi ia u Jisu, pynban um nud ban tur shajan. ka daw ka long namar u sngewlehrain ia kita ki paidbah, ba kin tang shu iohi ia u kin kynnoh ‘U Nongpop’ bad kin bynthiew bein.
Kumta marwei u la shu peit na jngai. Hynrei kata ka jingpeit jong u na jngai kam pynhun ia u namarba um iohi. Don artylli ki daw ba u Sakhaios um iohi ia u Jisu. Kaba nyngkong ka long namar u Jisu u don hadeng jong u paidbah. Kaba ar pat ka long namar u long uba lyngkot ka rynieng.
Hynrei hapdeng jong ka jingbuhkhoh ha ka mynsiem jong u, kawei ka lad ka la plie wang ia u kumno un leh khnang ban iohi ia u Jisu. U don uwei u diengdumbur uba ieng harud kata ka lynti ba iaid u Jisu. U Sakhaios u la iohi ia uta u dieng bad u la mareh sha u bad u la kiew joit ban shong ha ki tnad jong u. Hangta kein u Sakhaios u la kmen namar ba u la lah ban iohi ia u Jisu uba um pat ju iohi mynno mynno ruh. Dei hangne ba ngi sngewthuh ba wat u dieng u isynei ia u nongpop ia uba ki briew ki la isih. Ia u briew uba ki para briew ki la isih, ka mariang pat ka peit isynei ia u. kata ka la paw shai ha kaba u diengdumbur u Ia iarap ia u Sakhaios ban iohi ia u Jisu. Khlem uta u dieng u Sakhaios um lah ban iohi ia u Jisu.
Katba u Sakhaios u dang shong halor u diengdumbur, ki tnad bad ki sla ki la khih. Hangta u Jisu u la peit sha uta u dieng bad u la iohi ia u briew. U Jisu mar ia iohi u la tip syndon ia ka kyrteng ‘Sakhaios’. U Jisu ym tang ba u iohi ia ka dur khmat bad tip ia ka kyrteng, hynrei u la iohi ruh ia ka dohnud bad ka mynsiem jong u nongpop uba la thrang eh ban kylla bamut. Na kata ka daw ba u Jisu u la ong , “Ko Sakhaios, to da hiar noh kloi kloi ruh naba ha kane ka snni ka dei ia nga ban sah ha iing jong me”. U Sakhaios u la hiar na uta u dieng da ka jingkmen bad u la ialam ia u Jisu sha iing.
Ka khubor ba nga don ban ai ia phi ki nongpule hangne ka long, “Hajar hajar ki briew ki bud ia u Jisu, hynrei la don tang uwei uba kwah ban kylla bamut”. Bad ka la jia kumta ia ki nong Jerikho. Dei na kata ka daw ba ki la ia kren khnium ia u Jisu bad ki la ia ong, “U la leit hapoh iing ban thiah basa bad u nongpop”. Ka daw ba ki paidbah ki la khnium ia u Jisu ka long namar haba ki la pdiang sngewbha ia u pynban um shym la iaroh bad um shym la kyrkhu ia ki.
Kita ki paibah ki nang khmih lynti ba u Jisu un iaroh ia ki jain thymmai jong ki, ia ki jingleh hok bad jingkhuid jong ki; bad ba un kyrkhu ia ka shnong jong ki baroh kawei. Hynrei kam long kumta kumba ki la khmih lynti. U Jisu u la iakren pynban bad u briew uba pop, U la leit rung pynban ha ka iing jong u nongpop uba la shah ibein ha ka shnong ka thaw baroh.
Balei ba u Jisu u leh kumta? Namar u Jisu um ju bishar ia ka riam ka beit bad ia ki jinglehrong ba kynja pyrthei, hynrei u peit bad bishar ia ka dohnud bad kaba shapoh. Napdeng kita ki hajar ki paidbah kiba la bud ia u, u Jisu um shym la iohi wat tang uwei ruh uba don ka mynsiem ban kylla bamut na ki pop. Ki brew ha kato ka por ki kwah ban pynpaw tang ia ki rongphong ba kynja pyrthei, katba ka dohnud jong ki ka jngai na u Blei. Dei tang u Sakhaios uba la kwah ban kylla bamut. Kumta ruh dei tang ha u Saskhaios ba u Jisu u la ong, “Ha kane ka sngi ka jingpynim ka la wan ha kane ka iing, namar u ruh u long u khun u Abraham”.
Halor kane ka jingjia to ngin ia kylli – lada u Jisu un wan iaid lyngba jong nga jong phi kaei mo ka ban jia? Baroh ki briew kin pdiang sngewbha, tangba kata ka jingpdiang jong ki kam pynhun ia u Jisu. Namar bun kin pdiang da ka jingarsap, kin pdiang ryngkat da ka jingbishni briew, da ka jinglorni para shnong, da ka jingsarong, da ka jingbymkhuid bad da ki rong ba kynja pyrthei. Lehse ha kata ka shnong Jerikho ki don 700 ne 800 iing, ba baroh ki la pdiang ia u Jisu, pynban dei tang ha ka iing jong u Sakhaios ba u Jisu u la leit rung, kaba long ka iing kaba baroh ki la isih ban peit. Lada u Jisu un wan rung ha ka shnong jong ngi ne jong phi u Jisu un sa jied hi ha ka iing jongno un leit rung. Ngi dei ban sngewthuh ba ha ka jingleit rung ha ka iing jongno jongno kam dei ka jingjied jong ngi.
Dei ma u hi u ban jied. Ngi ki briew ngim lah ban pynbor ne ban buh program ba u Jisu un wan rung ha ka iing jongno jongno watla ngi la khreh ka bam ka dih kaba biang ne lada ngi la decorate itynnad ia ka iing.
Naduh kata ka por ba u Jisu u la kyrkhu ia ka iing jong u Sakhaios la pyndap miar da ka jingkmen, da ka jingsuk, da ka burom bad ka jingkhuid watla ki briew baroh ki la isih ia u. nongpule baieit, ma nga bad ma phi ngin leh aiu ha kane ka snem kaba thymmai na ka bynta ialade, na ka bynta ki para briew bad na ka bynta u Blei uba la iai ri sumar bad iai kyrkhu ia ngi? To ngin shim ia ka nuksa ba la pyni da u Sakhaios lada ngi kwah ba u Jisu un wan jngoh ia ki iing jong ngi.
To u Blei un kyrkhu ia phi baroh katba kiba la pule ia kane ka khubor kaba lyngkot jong nga. Amen.