AIS Suja
Lada shim kyllum ia ka jingmut Khristmas, ka mut ka jingrakhe ia ka sngi kha u Jisu Khrist ha baroh shi tyllup ka pyrthei da ki Khristan. Wat lada ym shym la thoh ia ka kyntien Khristmas ha ka Bible, hynrei ki riewngeit Khristan ki sngew donkam ban pdiang ia ka 25 tarik December man u snem ban rakhe ia ka sngi jingwan long briew u Jisu Khrist sha kane ka pyrthei da ka mynsiem ba kmen da ki jingrwai jingtem bad jingialap tien Blei.
Kam long kaba pher ne phylla ba lada ki briew ki rakhe sngikha ia la ki khun te katno tam ban rakhe ia ka sngi kha u Khun u Blei!. Lada ka don ka Hapy Birthday u briew te katno tam ka Happy Birthday u Jisu Khrist u khun u Blei! U Nongpynim jong ka pyrthei.
U Blei um kwah ba ki briew kin rakhe (Celebrate) ia ka sngi kha u khun u jong u, u Jisu Khrist da ka mynsiem arsap da ka mynsiem soitan kumba leh u Herod Syiem. Hynrei ka dei ban long ha ka mynsiem bad ha kaba shisha. Ym da kaba ia dih kyiad bad ia huri hura kum ki ksew kiba iadait ia shrut namar kane kam dei ka jingrakhe ia u khun u Blei hynrei ia u soitan.
Dei ban sngewthuh ba ma ngi ngi long tang ki briew u dei u Blei uba la wan khnang naduh bneng sha ka pyrthei na ka bynta ban pyllait ia ki briew na ki po p, namar lada u Jisu um shym la wan sha ka pyrthei ngin jin da la long ki mraw u soitan haduh kine ki sngi. Hynrei ka jingwan long briew jong u Jisu ka la pyllong ia uwei pa uwei u briew ban lait na ka jinglong mraw namar u la dep ban siew ia ka RAM KA POP HALOR DIENGPHNA.
Kumta ym lah ban klet da lei lei ba ka sngi jingkmen ba nyngkong tam ka pyrthei haba la kha ia u Jisu dei ha ki kum ka Bethlehem ka Ri Judia ha kaba la don ha kata ka Ri ki nongap langbrot kiba sah sha lum kiba ia ap miet ia ki kynhun langbrot jong ki. Dei ha kata ka por ba u angel u Trai u la wan shi syndon, ha ka burom u Trai ka la tyngshain sawdong ia ki: te ki la sheptieng shi katdei eh. Hynrei u angel u la ong ia ki “Wat sheptieng” naba ha khmih nga wallam ha phi KA KHUBOR BABHA (Good News to everyone) ka jingkmen bakhraw ka ban long ha ki briew baroh: NABA HA KANE KA SNGI LA KHA IA PHI ha ka shnong u David ia u Nongpynim uba long u Khrist u Trai. Loukas 2:8-11. Kumta, kata ka dei ka por jong ka Khristmas banyngkong hapdeng u paid angel ka bneng bad ki nongap langbrot.
Shisien pyrkhat balei ba u Blei ula pynpaw ia ki angel ha ki nongaplangbrot kiba long tang ki nongap langbrot ki bym don ka jingtip jingstad? Balei u Blei um pynpaw ha kiba stad ne ki riewniam? Ka daw ka long namar ba u Blei um peit kumba peit u briew, naba u briew u iohi tang ia kaba hajrong hynrei u Blei u iohi ia ka dohnud” 1 Samuel 16:7. U Blei u sngewbha ban pynbna ia kane ka kuhbor ha ki nongap langbrot khnang ba ka pyrthei kan ngeit ia kata ka jingphylla, namar ki nongap langbrot ki long kiba shisur shidur (Simple living) ki bym tip ia kaei kaei lait noh tang ia ka jingshisha. Tangba wat la katta ruh u Blei u shah ia ki riewstad (Astrologers) kiba na mihngi ki iohi ia u khlur phylla shaphang Jerusalem. Ki ong – “Naba ngi iohi ia u khlur jong u na Ri mihngi bad ngi la iawan ban mane ia u!” Mathaios 2:1-2.
Ka dei ka jinglong jong u Blei ban pynpaw ia kiei kiei kiba rieh kiba khraw ha kiba biej kiba khunlung kiba dang duna jingtip, namar ba ki ngeit. “Namar kata ka jingstad jong kane ka pyrthei ka long ka jingbiej ha u Blei. Namar la thoh: U kem ia kiba stad ha ka buit sainti jong ki hi” 1 Korinth 3:18-19 uba buit sainti kum u Syiem Herod kein”. Mathaios 2:8.
Na kata ka daw u Blei um ju pynpaw ialade kum uba riewspah kum uba khrawbor, uba sarong hynrei u pynpaw barabor da ka jinglong duk kaba poh tam kat haduh ba la kha ia u khun u Blei tang ha sem kulai ka shyngoid kulai ha Bethlehem. “Kane ka long ka dak ia phi – phin shem ia u khunlung ba la sop da ki jain U DA THIAH HA SHYNGOID” Loukas 2:12.
Haduh katne ka jingshah shitom ha ka jinglong duk u khun u Blei. Ong ka ktien u Blei – “Phi ithuh ia ka jingaiei ia u Jisu Khrist u Trai ia ngi? Ba la u long uba riewspah, pynban u la wan long duk na ka bynta jong phi khnang ban pynriewspah ia phi DA KATA KA JINGDUK JONG U” 2 Korinth 8:9.
La kha ia u Jisu, kum ia u briew baduk ki bym don iing don sem hynrei ha sem kulai hapdeng ka jingkhriat ka miet. U Blei u la jied ia kane ka lynti ba yn phah ia la u khun sha kane ka pyrthei u wan ha ka jinglong duk bad jinglong rit. U long uba riewspah hynrei u wan longduk na ka bynta jong ngi khnang ban riewspah ma ngi ha kaba kynja mynsiem.
Te kumta ki nongaplangbrot bad ki riewstad (Astrologers) ki la shem ia u khunlung Jisu, ki nongap langbrot ki la shem da ka jingiathuh ki angel ha ki, katba ki riewstad pat, namar ba ki iohi ia u khlur bad ki la bud ia u te ki la shem lang hangta ha shyngoid kulai.
Kumta hadien ka jingmihpaw ki angel ha suin bneng kita ki nongap langbrot ki ia ong – Ia ngin ia leit haduh Bethlehem ba ngin iohi ia kine kiei kiei ba la jia ia kaba u Trai u la pynpaw ha ngi” Loukas 2:13.
Kiba iohsngew ia kane ka jingong ki nongaplangbrot ki ia sngewkyndit ia kaei kaba ki nongap langbrot ki la iathuh” Loukas 2:15-18.
Ha kata ka por ki angel bad u paidbah ka bneng ki da iaroh ia u Blei ha kiba jrong tam eh bad ha ka pyrthei KA JINGSUK HAPDENG KI BRIEW HA KI BA U SNGEWBHA EH” Loukas 2:13.
Lada ka jingrakhe Khristmas kan long da kaba iabam ia dih kyiad bad enjoy pyrthei ryngkat ka iashoh iadat ia shun ia bishni, kata kam don jingmut ei ei ban rakhe Khristmas, lada ka long kumta, phi dang long hi ki mraw u soitan, phi la pyllong mraw ialade ha u soitan. Namar ha ka jingshisha ka ktien u Blei ka ong – “La siewspah kein ia phi da ka dor: wat long phi ki mraw ki briew” 1 Korinth 7:23.
Ka jingrakhe Khristmas kam dei kumba rakhe (celebrate) ia kiei kiei jong ka pyrthei, hynrei ka jingrakhe namar ba u Blei u la phah ia la u khun (U Jisu) ban wan siewspah ia ki briew na ka kti u soitan. Namar baroh shi katto la teh mraw ia ki bynriew da u soitan te u Jisu u la wan long briew ban pyllait, u wan ban pyllait. Te hato ngin dang long shuh ki mraw soitan?
“Mynta ba phi la ithuh ia u Blei, hynrei khamtam ba la ithuh da u Blei ia phi kein, te hato kumno ba phi phaidien pat sha ki jinghikai ki ba tlot bad bym myntoi ha kaba phi ia kwah ban long mraw pat sa shisien?” Galatia 4:9.
U Blei u ong ia ki briew, kumno haba la siewspah ia ki da ka snam u Jisu Khrist uba la kha sha kane ka pyrthei, hynrei ki briew ki dang kwah ban long sa shisien pat ki mraw jong ka pop?
Namar kata ko Khristan rakhe ia ka sngi Khristmas ka sngi jing wan long briew u khun u Blei sha pyrthei, ym da ka jinglong mraw, hynrei da ka mynsiem bakmen ba laitluid, namar ba u la pynlait luid ia u briew na ka jinglong mraw.
Namar ka khubor jong ka Khistmas “Dei ka jingpyllait luid na u soitan. u Blei u la thied da ka dor barem da ka snam jong u na u soitan. Amen.