Nongpoh, 12 Jylliew:
U Mawiambei, u la long uwei na ki maw sahnam, uba la paw ruh ha ki kot pule Khasi bad uba ki nongthoh kot bad ki nongthaw jingrwai ne ki myllung ki la thoh bad kynud ia ki sur myllung shaphang ka khana kaba la jia shisha, shaphang ka jingnguid une u maw ia ki ar ngut ki shipara, katba ka kmie jong ki ka dang bunkam ha ka kper kaba don hajan jong u. Ka jingrwai u Prof C Khongwir, shaphang “Oh Bei! Oh Bei!, Wan Noh Nga Sngew Kynjah”, ka thew ia katei ka khana halor utei u maw.
Hynrei ka long pat kaba sngewsih ba katei ka khana ka lah ban jah noh, namar ka jingpyndonkam bakla jong ki briew shimet ban tei halor jong u da ka diengphna dewbilat, kaba long kum ka jingpynkheiñ ia ka khana pateng ki longshuwa.
Utei u maw u don haduh mynta mynne, ha ka shnong Mawiambei, kaba hap hapoh ka Raid Iapngar, Khyrim Syiemship, Ri-Bhoi District, kaba lada iaid da ka kjat na Liarbang, kaba don shakhmat ka Bhoirymbong, ka jngai kumba 6 kilomitar antad.
U nongtei ia katei ka diengphna dewbilat u long u trai shnong na katei ka shnong Mawiambei, uba la tip kyrteng kum u Lowis Sohphoh, uba la tei khlem ka jingtip ne aibor na ka liang ka shnong. Ha ka jingjurip hynne ka sngi, da ki paidbah nongshong shnong, ryngkat bad ki Nongialam ka HNYF, na Ri-Bhoi District bad na katei ka shnong, la shem ba la tei ia katei ka diengphna dewbilat halor jong utei u maw sahnam uba don ia ka khana pateng.
U Rangbah Shnong ka Mawiambei, u Bah Sitring Marbañiang, haba iathuh ia kane, u la ong ba u Lowis Sohphoh, u la tei ia katei ka diengphna halor utei u maw, khlem da pan jingbit satia na ka dorbar shnong jong ka Mawiambei. Kane ka jingtei jong u, ka la sdang naduh ka 13 tarik Jymmang, 2013, ha kaba u la siam bun tylli ki thliew halor utei u maw uba heh, hadien kata, u sa tei ia katei ka diengphna dewbilat. Kum ki nongialam shnong, hadien ba ki la iohi ia kane, ki la khot ia u ban ai jubab hakhmat ka Dorbar Shnong ba la long ha ka 6 tarik Jylliew, 2013.
Ha katei ka sngi long Dorbar, u la wan ban jubab, hynrei u la pyneh ia kane ka jingmaham ka shnong ba u dei ban weng lane pynpra noh ia katei ka diengphna ba u la dep tei, namar kam long kaba itynnad ba u maw sahnam naduh ki pateng ba mynshuwa, un long u maw ban tei da ka diengphna, uba ym don nongrim. U Rangbah Shnong u la iathuh ruh ba nalor ba u la kyrngah ban pynpra noh, namar khlem ka jingbit na ka liang ki bor shnong, hynrei u la pynmynjur bakla ruh ia ki katto katne ki para nongshong shnong, ban don lang sha ka liang jong u, ban mynjur lang bad u ban lah ban pyndep ia katei ka jingthmu jong u ban pynieng ia katei ka diengphna dewbilat.
Halor ka jingkylli, u Rangbah Shnong u la jubab ruh ba ka shnong kam lah ban kynnoh ba ka dei na ka kynhun Balang kaba donkti ban tei be-aiñ ia katei ka diengphna, hynrei la tip paidbah beit da ki nongshong shnong ba la tei ia ka da u Lowis Sohphoh, uba la kiar na ka jingtip ka Dorbar Shnong, namar katei ka jaka ka dei jong ka shnong, kaba don ia ka jingheh kumba da ki phew akar antad, kaba noh ruh shaduh jan ka Wah Umiam, kaba pyniakhlad ruh ia ki ar tylli ki Raid, kata ka Raid Namsha bad ka Raid Iapngar.
Ha kaba iadei bad kane ka jingtei be-aiñ ia katei ka diengphna dewbilat, na ka liang ka shnong lem bad ka HNYF, Mawiambei Unit, ki la pynkhreh ia ka ejehar (FIR) pyrshah ia utei u briew uba la nud ban tei be-aiñ, ia kaba ki la ujor mynta ka sngi sha Mawlasnai Police Out Post, ban leh ia kaba donkam.
U la bynrap ruh, ba ym tang ba u la donkti ban tei be-aiñ ia katei ka diengphna, hynrei utei u Lowis Sohphoh u la byrngem byrsit ruh ia ki briew katei ka shnong ban pynjah kyrteng, ba kynthup ia u Bah Sitring Marbañiang, Rangbah Shnong bad u Bah Pynskhem Marngar, Vice President ka HNYF, Mawiambei Unit lem bad ki katto katne ngut kiwei pat.
Ha kaba iadei bad kane, na ka liang ka HNYF Northern Region, hynne hi ka sngi, lyngba u Bah Banpynskhem Kharnaior, President jong ka, lem bad ki Nongialam ka seng, kynthup ruh ia ki Nongialam na katei ka Unit ki la pynrem jur ia utei u briew uba la nud ban tei be-aiñ ia katei ka diengphna bad uba la byrngem pynjah kyrteng ruh ia ki Nongialam Shnong bad Nongialam ka HNYF.
U Bah Banpynskhem, u la bynrap ruh ba ka seng nalor ba ka pynrem jur ia katei ka kam be-aiñ ba utei u briew u la leh, hynrei ka kyrpad ruh ia ki pulit ba kin kem mardor ia utei u briew.
Kum u President ka Seng na Ri-Bhoi District, u la kyrpad ruh ia ka tnat Tourism jong ka jylla ba kan leit jurip ia utei u maw sahnam, uba don shisha ia ka khana pateng halor jong u bad u la ong ruh ba kan long ka jingsah jingkynmaw ruh lada ka sorkar jylla kan shimkhia halor kane lyngba katei ka tnat, ba kan shna syndon da ka Tourist Spot, kaba long ka jaka ba itynnad bha, kaba lah ban iohi ia ki bun tylli ki shnong nalor jong u. Ki shnong kiba lah ban iohi nalor utei u Mawiambei, ki kynthup ia ka shnong Umlaitteng, Kdohhati, Umshiaw, ka Wah Umiam kaba tuid ha trai ka riat jong u bad kiwei kiwei.
Phi don ban ong eiei?