Nongpoh: Ki nongialam shnong na lai tylli ki shnong, kiba kynthup ia ka Umroi Umdohbyrthih, Umroi Madan bad Umroi Labansaro, ki la pynshai ba ki paidbah nongshong shnong kiba shong ba sah ha kitei ki shnong, ki dei kiba kyrshan ia ka surok ba kan iaid na ka lain ba thymmai bad kiba pyrshah eh ba kan iaid na ka surok rim jong ka Shillong By-pass.
Ia katei ka jingkren, la pynshai da lai ngut ki nongialam shnong, kiba kynthup ia u Bah P.B Sylliang, Rangbah Shnong ka Umroi Umdohbyrthih bad uba dei ruh u Chairman ka Umroi Dorbar Pyllun, nangta u Bah W.S Ryntathiang, Rangbah Shnong Umroi Labansaro bad u Bah L.B Makri, ha ryngkat ka jingdon ki dkhot nongialam shnong, ki la ong ba la jan baroh ki paidbah kiba sah ha kitei ki shnong, ki dei kiba kyrshan ba ka surok kan iaid na ka lain ba thew thymmai, hynrei kiba pyrshah ia katei ka lain ban iaid ka surok thymmai, ki don tang kumba katto katne ngut, ha kaba ka jingpyrshah jong ki ruh, ka dei tang na bynta ka jingmyntoi ba shimet jong ki hi.
U Bah P.B Sylliang, haba kren sha ki lad pathaikhubor, u la ong ba ha u snem 2019 na ka liang ka Eastern Ri Bhoi Development Forum, ki la leit ban kynduh ia u Conrad K. Sangma, Myntri Rangbah ka sorkar jylla, na ka bynta ban kyntu ia u ba u dei ban pynheh noh ia ka surok Shillong By-pass bad kata ka dei hadien ba la shait jia palat ki jingjia ba sngewsih na ki kam aksiden kali bad ki la don ruh shibun ruh ki mynsiem kiba la duh noh.
Haba iadei bad ka surok saw lain, kata na Umiam shaduh Malidor, na ka liang ki lai tylli ki shnong kiba hap hapoh ka Umroi Dorbar Pyllun, ki pdiang sngewbha ba ka sorkar bad ia ka kompani NHIDCL ba kin pyniaid noh na kawei ka jaka, kata khnang ba shngain ka leit ka wan ki riew paidbah bad khamtam eh ia ki khynnah skul, kiba donkam ban kam na shilliang sha shilliang ka surok.
U la ong ruh, ba na ka liang kitei ki 3 tylli ki Dorbar Shnong, ki la khang pyrshah ba katei ka surok saw lain ba thymmai ba kan iaid na kaba rim, namar ba ki la ngat ha shibun ki jingjia ba sngewsih bad kumta ka shnong Umroi Umdohbyrthih lem bad kiwei kiba hap hapoh ka Umroi Dorbar Pyllun, horkit hordang ba kim shah ba katei ka surok saw lain ba thymmai, ba kan iaid na kaba rim, hynrei ba ka dei ban iaid beit na katei ka jaka ba la thew thymmai, kata na bynta ban shngain ki paidbah bad kumjuh ruh ki khynnah skul.
Shuh shuh, u la ong ruh, ba ka nongrim kaba la pynlong ia ki nongialam shnong ba kin pdiang sngewbha ia katei ka surok ba kan iaid na katei ka lain ba la dep ban thew thymmai, ka daw hi ka dei ba ki don shibun ki longiing kiba la lait na kaba shah ktah bad nalorkata u la ong ruh, ba lada katei ka surok saw lain kan iaid na kaba rim, kaba mut kin sa don ki skul, ki Iingmane bad ka madan phutbol Umroi ki ban sa shah ktah hakhmat, ha kaba kan sa wanrah ia ka jingeh kaba shyrkhei.
U la ong ba kitei ki kynhun kiba pyrshah kim don daw da kumwei, hynrei ka jingpyrshah jong ki ka dei beit tang ia kata ka jingshah ktah ka tyllong um, hynrei ha ka jingshisha hi kam don kano kano ka jingshah ktah, namar ia ka lain kaba thymmai kam iatyngkhuh shuh bad katei ka tyllong um, ha kaba halor kata, la pynshai ruh da ki ophisar sorkar bad kiba la tip halor katei ka phang.
Katba na ka liang u Bah L.B Makri, Rangbah Shnong ka Umroi Madan, u la pynshai halor ka jingshah kynnoh ba la don ki hehspah kiba la leit ban thied jaka, khnang ba kin ioh pisa kham bun na katei ka jaka ba pyniaid ba surok saw lain ba thymmai, hynrei halor kata kim don kano kano ka jingtip ia kita ki hehspah, namar ia ki jaid bynriew Khasi Khara hi te ki shah beit ban thied jaka, hynrei lait noh tang ia ki Bar Jylla bad ia ka Kynthei Khasi ba ioh lok bar jylla ba kim ailad ban thied jaka bapoh shnong.
Katba na ka liang u Rangbah Shnong, u Bah W.S Ryntathiang, u la ong ba ka shnong ba sngewsih jur eh halor kata jingmih ha ki lad pathaikhubor, kiba la ong ba la don kita ki ‘High Level’ ne kita ki ophisar bad ki heh spah kiba la wan thied jaka hapoh ka shnong, hynrei u la ong ba hapoh ka shnong Umroi Labansaro, ym don kita ki hehspah ne kita ki ophisar sorkar kiba don jaka ha katei ka (Alignment) ne ka lain ba thymmai jong ka surok saw lain kaba sa shnong na Umiam sha Malidor.
Haba pynkut ka jingpynshai, u la ong ba ka shnong hi ka pdiang sngewbha ia kino kino ki briew kiba dei ki Khasi ba kin wan thied jaka puta hapoh ka shnong, hynrei ka shnong ba ka khang pyrshah eh ka dei ia ki bar jylla, ha kaba ka shnong hi ka khang horkit hordang ba kin ai jaka sha ki.
Ha ka jingpynshai kaba kaba kyllum lang, kitei ki nongialam shnong, ki la kyntu ia ki paidbah ba kim dei ban sngap ia ka jingkren jong kino kino ki briew bad kiba dei tang ki khwan myntoi shimet jong ki, hynrei haba katei ka surok kan iaid na katei ka lain kaba thymmai, kan jingmyntoi kan dei ia ki paidbah nongshong shnong ka thain Umroi hi baroh kawei.
Phi don ban ong eiei?