U KIANG NANGBAH

K.Kyndaid,
Moosakyngkat,Jowai.

U Kiang Nangbah u dei u Jaintia namar kata la tip ne la khot ia u. U KHLA WAIT KI JAINTIA. Ki kam ba u la leh ryngkat bad ka kynhun ieit jaitbynriew ieit ri, ki la ia leh pyrshah ia ki doh lieh kaba la tip kum ki Phareng (Foreign).Ka daw ka long ba u tip skhem ba ka jingwan jong ki ka long ban ioh synshar donbor halor ki khun ka ri Jaintia. Ha ka Ri Khasi ki la wan da ka akor kata ka long ba ki pan jaka ban shna surok hynrei ha Jaintia pat ki la wan beit da ka buit ka bor ban ioh jop bad ban ioh synshar.Wat ai ngin bakla ba U Kiang Nangbah ym dei ba u pyrshah tang ia ki doh lieh (Phareng) hynrei wat ia ki dohiong.

Ka jingkwah jong u ka long ba ka Ri Jaintia kan synshar ia lade, da lade bad na ka bynta ia lade ym da kino kino kiwei pat ki jaitbynriew kiba nabar la kiba lieh ne ba iong. Kaba u tieng ba lada jop kiwei pat ka mut baroh kan long ha ka mon lait luid la ha ka khyndew shiap , ka synshar ka khadar, ha ka ktien ka thylleij, ha ka shongkha shongman bad kiwei kiwei de . Leh noh ei ka jingthrang jong u namar ba u la shah shet pynban ym ha ki nongshun hynrei ha uba napoh ing hi bad ka dei kumba long ka ktien ‘ U NONGSHUN UBA SNIEW TAM DEI UBA NA ING’ . Ka pisa ba shet kylla ka lah ban neh katno eh , bynrei ka jingshet kylla ne die ia la u para doh para snam, ka long ba ka kyrteng jong u kan iai sah pateng la pateng wat ka kyrteng ka kur ruh .Ngi tip u la ia kynduh ia ka jingiap kaba mar khmat bad iano phin ia nujor bad u. Une bad tang une hi ub a nud im im peit peit ban iap ha u tyllai phasi .La ong ba tyrwa ia u ban long hi u nongialam, ha ka shatri ka commission hynrei um treh. Une kein u dei shisha kum ka ktien ‘ NON SURRENDER NO RETREAT’. Don bun syrtap ki shipai phareng bad dkhar ba la ker tawiar ia ka jaka ba la phasi ia U Kiang Nangbah ryngkat bad ki suloi ki wait ki stieh namar ki tieng ki nongbud (Jaintia) jong u ioh kin wan ban pyllait ia u, hynrei EM. .Don ka jingiathuh ba don tang katto katno ngut ha ka por ba phasi ia u namar ka ktah ia ka jingngeit. Shano jah kito kiba ia shong durbar ne kiba la ia leh thma ryngkat bad u .Ngi ia tip baroh ba shuwa ba yn phasi ia u, u kren – LADA KA KHMAT JONG NGA KAN PHAI SHA MIHNGI KA MUT BA KA RI JAINTIA KAN IOH LAIT LUID HYNREI LADA KA PHAI SHA SEPNGI KA MUT KAN HAP HA KA JINGLONG MRAW.

Ka jinglong mraw hangne kam mut tang ha u dohlieh hynrei wat ha u dohiong ruh. Ka synshar ki dohlieh (Phareng) ka long tang katto katne por hynrei kaba mynta ka long kaba shah synshar shah ha ki jingbun pait. Ngi jied ia ki Nongmihkhmat ba kin synshar na ka bynta jong ngi hynrei I kumba ngi shah synshar shah teh mraw shi junom ha kiwei pat kiba bun pait ym kum ha ki Phareng tang shibit por. Ki jinglaitluid na ki Phareng ka dei kumba ong U Kiang Nangbah ba ka khmat jong u ka phai sha mihngi hynrei um tip pat ba kaba phai sha mihngi ka long pynban b a u tyllai ym ha ryngdang hynrei na khmut syndon. Phai sha ka kha-I pateng, hoid ki kyrteng te ka jong ki trai ri hynrei ha lyndet pat. Ki Trading Linces, ki N.O.C. ba bun jait ba la ai da ka sorkar Ditrict Council bad da ki Dorbar Shnong.Ki Cement Factory lei lei beit ha ka kyrteng jong ki bad mano ba nud ban ong ei ei halor ki kam leh mon jong ki Nongmih khmat bad Rangbah Shnong bad kaei ha lyndet kane ba ki kloi ban ai khlem da pyrkhat ia ka lawei tang namar ba biang ia lade. Ka jait ka kynja ka long ha ki kynthei jong ngi te wat kane kan jia kumno?.

Kumta ym bakla ban ong ba ka 30 tarik jong u bnai December ka dei shisha ka sngi tang ban shu kynmaw ia U KHLAWAIT KA RI JAINTIA kumba la ju iohi lyngba ki kot khubor bad ki jingialang bapher bapher ba ju kynnoh bein ia ki dohlieh kiba la phet naduh mynno, hynrei ynda la poi ka 31tarik shaneng ba tieng ioh bun kiiba die biang ia ka NAM BAD BUROM U KiangNangbah da ki buit ba bun jait la ki riew shimet bad ba tieng ioh ki Seng Bhalang ruh ki ngat ha juh. Haba kumne ym dei ba la die tang da uwei (Dolloi) hynrei da kiba bun kumjuh.