Ka jingkha khun, ka la nang hiar jur, ha kine ki sngi, ha ki ri bapher jong ka pyrthei bad ha kane ka kynti, ka jingkha khun, ka la duna tam, na kaba jia, ha ki 60 snem ha katei ka Ri lane kaba long 6.77 percent, na ka 1,000ngut ki nongshong shnong. Ka jingdon briew ha u snem 2022, ka long 1.4118 billion, hynrei, katei ka la duna noh, da 850,000, na kaba long ha u snem 2021. Hynniew snem mynshwa, la pynduh noh ia ka ain, ban ioh khun, tang iwei, hynrei wat haduh mynta ruh, katei ka jingkwah khun, kam jia shuh ha ki briew jong ka Ri China. Ha une u juh u snem, ka jingkha khun, ha China, ka long 16.42 percent.
Ha Singapore, ka jingkha khun ha u snem 2022, ka long tang 35,605ngut bad ha katei ka snem, ka jingdon kiba iap, ka long 26,891 lane kaba dei ka jingiap kaba bun tam, naduh u snem 1960. Ha katei ka ri, la pynshlur, ia ki kynthei ban ioh khun, da ki jingai khusnam bad nangta, kito kiba shim shuti ruh, kin nym shah ot tulop satia, na ka bynta 4 taiew kynthih.
Ha US, ki don tang 3,661,220 ki khyllung, kiba la kha ha u snem 2022 bad la iathuh, ba ka don ka jingduna kiba khyllung, da 3,000ngut, na kaba long ha u snem 2021 bad kane ka jingjia, ka la pynsngewsih ia ki nongthaw ain, ha katei ka Ri bad mynta, ka don ka jingpynshlur ia kiba bun ki shijur, ba kin pynmih khun shibun shibun.
Ha Italy, ka jingkha khyllung ha u snem 2022, ka long tang 393,000 bad katei ka dei jingkha khun kaba duna bha bad la iathuh ba kiba bun ki skul rit, ki la thylli ha kine ki sngi, namar ba kim don shuh ki khynnah, ki ban leit sha kitei ki skul. Ha u snem 2030, kin don kumba 2 million ngut ki nongtrei, kiba dei ban shongthait ha katei ka Ri, hynrei ka don ka jingma kaba khraw, la kin mih ne em, kitei ki briew, ki ban shimti bujli ia ki kam jong kitei ki ban shongthait.
Ka jingkha khun ha Japan, ka la hiar shibun eh ha u snem 2022, ha kaba ki don 770,747 ngut kiba kha khun, ha utei u snem, katba kiba iap, ki kiew sha ka 1.57 million ngut bad tang kiba iap corona, ha utei u snem, ki don 47,000 ngut. Ka Japan, kan pynlut haduh 3.5 trillion yen ($25 billion) ha ka shisnem, na ka bynta ban kyrshan ia ki kmie ki kpa bad ia ki khyllung, ba kin ioh kha khun shibun shibun.
Ka jingkha khun ha South Korea, ka hiar shi katdei ha u snem 2022, ha kaba ki don 249,000 ngut ki khyllung, kiba la kha ha katei ka Ri. Kat haduh mynta, ka Japan, ka la pynlut haduh $200 billion, na ka bynta ban iarap ia ki kmie kiba kha khyllung lem bad ki khyllung, khynnah ba kin ioh ia ka bam ka dih kaba biang bad katei ka skhim, ka la bteng mynta la 16 snem, hynrei, kam shym la lah satia ban pynmih khun shibun ha katei ka ri.
U Elon Musk, uwei na ki heh spah jong ka pyrthei, ula wer ia kiba bun ki kmie ki kpa, ba kin ia sdang pynmih khun noh shibun shibun.
Ki don kiba kynthoh, ba katei ka dei ka buit, ban kyntiew dor ia ki mar ki mata, ia ka rukom long rukom im ki briew ha ka pyrthei bad nangta, ban pyntieng kohtympan, da ki khlam bapher bad ka jingshit jingkhriat jong ka mariang bad ka jingmut hi, ka long, ba tang kiba riewspah, kin im ha ka pyrthei, katba kiba duk, kin nym ioh shuh ban pynim ialade.
Lah treikam u covid19 vaccine