Bah RM Shabong
Ha ka 3tarik Lber 2023, nga la ioh ban iadon bynta ha ka sien ba nyngkong, ha ka Shad Lyngdoh jong ka Khun Longtrai Lai kynthei, Raid Sha bong, Khyrim Syiem ship, kaba la pynlong ha ka madan shad ha Rangthylliang.
Ha katei ka jingleit, nga la duriap bha la ki khmat bad sngap dngong bha, ia la ki shkor, ban peit ia ka jingshad ki rang kynsai bad ki thei sotti ha ryngkat ka ksing ka dhah jong ki duhalia, kiba don hapdeng jong katei ka madan shad bad nalorkata, nga sakhi ia ka jingdon ki kynrem ki lyndan jong ka Raid Shabong lem bad ka kyrkhu kyrdoh na U Syiem jong ka Hima Khyrim, U Pa’iem Balajied Sing Syiem, nangta ka jingdon U Syiem barim jong ka Hima Mylliem, U Pa’iem Laborious Manik Syiem, sa shibun ki Sordar Raid, ki Rangbah Shnong bad ki nongkitkam jong ka Khun Longtrai Lai kynthei.
Ha katei ka jinglehniam lane ka Shad Lyngdoh, ka sdang shwa da ka jingtem ia ka ksiang ka dhah ka tangmuri, ha kaba la pyniaid da ki nongtem na khap Umru bad nangta ka sdang sa ka shad Nohkjat, ha kaba ka ju long ka dustur, ba kin sdang da ki nongshad kiba na khap Umsong bad hangta ka sa sdang ka shad paidbah, ha kaba baroh kiba kwah, ki lah ban iashim bynta. Nangta, ka don ka jingkyrpang khyndiat, ha katei ka jingshad, namar ba ki don ki nongshad kiba riam jop thma bad katei ka dei ka dak ka shin, ban pyni sha ka pyrthei, ia ka nam jop thma jong ka Raid Shabong.
U Pa’iem Balajied Sing Syiem, haba kren ha katei ka sngi, u pynpaw ia ka jingsngewkmen ba ka Khun Longtrai, ka pyndep ia ka lehniam man la ka snem, ha kaba u ong ba katei ka long ka burom ia ka Hima Khyrim, kaba dang bat ia la ka jong ka riti dustur bad ka niam ka rukom. U Pa’iem, u ai jingiaroh ruh ia ki nongshim bynta, ha katei ka shad, kaba ishongkun ishongblei bad u da pynsngew ba ka Raid Shabong, ka dei kawei na ki Raid hapoh Khadarblang, kaba dang pyndep, ia ka nguh ka dem man la u snem bad U Dr Balajied, u ai ruh ia ka burom ia ka Khun Longtrai, namar ba ki dei ma ki, ki nongri nongsumar ia ka khyndew ka shyiap. “Ngin tip shai ia kata, ngin nym ia bakla ia kata, lada don kano kano ka jing bym biang ruh, kin nang iai pynbiang na ka por sha ka por, na ka snem sha ka snem” ong U Pa’iem.
Ha ka jingkren U bah Ribanroi Lyngdoh, General Secretary jong katei ka seng, u iathuh ba katei ka lehniam, ka dei na ka bynta ban pynneh ia ka jinglong tynrai bad pynneh pynsah ia ia ka riti dustur jong ka Raid Shabong. La iathuh ruh, ha katei ka sngi lehniam, ba ka khun kur longtrai Lai kynthei, ha kaba nyngkong, ka kynthup ia ka Khong mawloh, Khongbuhphang, Khongtani, Khong laha, Khongkynta, Khongdet, Khongshreh, Khongwet, Khongjah, Sohkhlet, Khongsdoh bad Khongthaw. La iathuh shuh, ba ha shwa, ban ioh ia ka Raid Shabong, ki longshwa, ki la buh ia ki lai shnat, lane ki lai kyntoit ban peit ia ka khyndew ka shyiap, ia ka niam ka rukom, kumjuh ruh ia ka synshar khadar lane ka synshar kni bad kitei ki dei ka ka shnat khap Umru, ka shnat kham Umsong bad ka shnat Pdengraid.
Hadien ka jingialehthma, la sah noh sa tang phra jait ki jait kur bad kitei ki kynthup ia ka Khongmawloh, Khongbuhphang, Khong tani, Khongjah, Khongwet, Khongsdoh, Sohkhlet bad Khongwet.
La iathuh ba ia ka khyndew ha Raid Shabong, na Khap Umru ha khap Umsong, la khot ka Ri Sawkur ban pynsah kynmaw ia ki saw jait ki kur, kiba la pha ia la ka jingim, ha ka por jong ka jingialehthma ba ki shah thombor ki longtrai.
Ha kaba iadei bad ka Shad Lyngdoh, la iathuh ba kat kiba kwah, ki lah ban iashim bynta, hynrei, kaba kham kyrpang, ka dei tang ka lehniam bad ha katei ka lehniam, kiba dei ban pyndep, ki dei tang ki longtrai, kiba dang bat ia ka lehniam.
Ka jingpynkut jongnga, kum u nongsakhi ia katei ka shad Lyngdoh, ka long ba nga sngewkmen shikatdei, ba ka Raid Shabong lane ka khun longtrai Lai kynthei, ka dang bat ia la ka jong ka niam bad ka riti ka dustur ruh kumjuh. Kumta ha kaba kum kane ka por, jong ka jingwan beh kyrthep jong ka er langthari, na ki sawlyer ba har rukom, ka long kaba ishngain shi katdei, haba ki don ki seng, kiba dang bat skhem bha, ia la ka jong ka riti dustur.
Phi don ban ong eiei?