Ki rit paid, ha ki jingma suda

BM Lanong

Ka Kot Khubor Phareng ka ri India, ka ‘Times of India’, Dt. 13.08.22, ka thoh ba kata ka Seng ‘Hindu Rashtra’, ka la rai ban dawa ba ia ka Nongbah ka ri India, ym dei shuh ban don ha Delhi, hynrei ban pynkynriah noh sha Varanasi, UP, tip ka ia mut kumno.

Katei ka Seng Hindu Rashtra ka ong ruh ba ia ki rit paid, kynthup de ia ki Muslim, ki Kristan bad kiwei, ym dei shuh ban ailad ba kin don bynta ha ka jingiajied nongmihkhmat ha ri India, kynthup ka jingjied ia ki MP, MLA bad kiwei-kiwei.
Katba uto u nongialam ka Seng RSS pat, kaba iajan bad ka BJP, u Mohan Bhagwat, ula ong dang shen ha Shillong, ba baroh ki nong India ki dei ki Hindu. Utei u Bhagwat, imat um tip ia ka par khmat (Preamble) ka Constitution ka ri India, kaba la kdew na basdang…. “WE THE PEOPLE OF INDIA…. ter-ter-ter….”, ym dei (WE THE HINDUS OF INDIA).

Nangta la pynrung ruh ha u snem 1976, ia ki kyntien ‘Socialist Secular’ lyngba ka 42nd Amendment ia ka Constitution, kaba pynshai shuh-shuh, ba ka ri India ka dei ka ri Synshar paidbah, iashong-iasah bad ia im lang baroh bad ia ngeit ruh la kajong-kajong ka Niam. La kdew lypa ia ka jingiaryngkat dor (Equality) bad ka jinglong kawei shi jingmut, (integrity) ter-ter-ter, naduh ba la ioh laidluid ka ri India na ki Phareng.
Ha ki por bad ki snem mynshuwa, ki rit paid ki sngew shngain bad ki kmen, ba ki dei ki nong India bad ki don ha ka ri India, kaba iar bad kylluid ka nongrim synshar-khadar.
Hynrei ha kine ki sngi, naduh ba synshar ka BJP la sdang ban khynra ia kine ki nongrim laitluid bad iaryngkat dor, kaba la buh mynta ia ki rit paid ha ka jingma.

Jan baroh ki jylla ha kane ka thain ki la ioh ILP la bun snem, ka Meghalaya kaba la iakhih lynter 40-50 snem, la ong da u Amit Shah ban pyntian jubor pynban da ka Rel, bad um kwah ia kren ILP. Yn leh aiu ma ngi ia kata ka Rel, haba baroh ki jylla ki la don Rel lut, ILP ruh. Ngi ngim donkam Rel namar ka Guwahati ka jan; kiba donkam kin leit sha Guwahati kein, kaba shimpor tang 2 kynta ei-ei na Shillong ban poi.
Mynta pat kwah sa kita ki jaka ban pynsah 5-10 snem ia ki mynder ri sha kumba 7000 tylli ki shnong ha kylleng ki nongkyndong ha ri Khasi-Jaintia bad Garo, lyngba kata ka Scheme Svamitva, ia kaba la kyntait da ka dorbar District Council (KHADC) bym lah ban pynioh ia kitei ki jaka. Ym shai bha hi ruh, ka Sorkar u Modi ka mut aiu ban pynsah ia kita ki nongwei sha ki nongkyndong haduh kattei snem. Kata kaban thew Drone Survey pat da kita ki kynja jingher, tip kaba mut aiu ruh ym tip.

Kaba kham shai ka long ba bun kiban ia ioh lok, ioh khun bad shong sah noh syndon ha kylleng ki shnong ki thaw bad kumta ter-ter….. Ki dak khynra ki la nang paw ha kane ka Sorkar mynta.

Ka Jingjied MLA 2023

Kane ka jingjied MLA ha Meghalaya, kaba don sa tang 4 bnai ei-ei, kan long ka jingjied ia la kajong ka jingim ka Kupar. Ki 2 ngut ki MLA BJP kiba don mynta ha Shillong, imat kin nang wan phai biang namar ki nongjied ki dap da ki khyllah suda. Mynta la iohi ba kin nang bun kiban ialeh na ka BJP, kynthup ruh ki kynthei. Ka tyngka ka la nangtuid, kaban long ka jingtynjuh ia kiba tip-briew tip-Blei bad ia kiba ieng halor ka nongrim ka hok ka shi kyntien, la kin ialeit matlah ne da ka jingtip briew.

Nang bun ki MP Bar Jylla
Ia ki MP lajong, ym kham iohi eh ban da don bakhot, kumba khot ia ki MP bar jylla, kiba la sdang ioh jaka sha ki shnong jong ngi, ban leit ri ia ki, kumba ri ia ki khun rit (adopt) kibym don nongpeit.
Mynhyndai u Tirot Sing ula pynher krad ia ki nongwei, mynta pat la bun kiba khot bad pdiang sngewbha. Tip kane ruh ka mut aiu bad ka thew shaei.
Tip ki riew pyrkhat bad ki Seng Bhalang ki sngew kumno kum ia kine kiei-kiei?

U MLA Un Poi Bneng

U MLA ba la phet na Mawhati, u Bah Dasakhiat Lamare Minister bad uba la khreh na Nongkrem Constituency, ula sam paidbah san hajar shi khlieh ha kylleng ki shnong ki thaw, namar la iohi paidbah, sam paidbah bad don ki Dorbar Dong Shnong ruh kiba iohi bad ki tip. La pynbna ruh hana kumba pynbna ‘Housie’ ba kan dang don ruh sa ka “Last Round”, imat kaban kham heh ka jingai. Ia kane pat kiba tieng ruh don.

La iohi ha ki kot khubor ba u kubur ia ka jingsam pisa sha ki paidbah baduk bad u pynpaw ia ka jinglyngngoh ia kiba leit ujor ia kane ka jingsam pisa, namar ka long ka jingpynkhein ain (Election Code of Conduct) hynrei u la kren paidbah ba sha Bneng te un ioh rung hi, na ka bynta ka jinglehbha jong u kumne, haba ula ong, “Ma nga bad ka ing ka sem jong nga, ngin sa long ki ban shong hakhamt duh jong ka Hima ki Bneng,” kumba la iohi ha ki Social media.

To ngin iakit bok lang, ieh un ioh ia ka Bneng te, namar kam hab ha kti ki paidbah, katba ka ilekshon kaba dei ha ka kti ki paidbah te, ki paidbah hi kiban sa rai shuwa ha ka pyrthei Nongkrem Constituency. To ngin ia ap shuwa ia kane ka rai pyrthei banyngkong ha Nongkrem Constituency, kaban rai da ki paid ba khampher ha ka buit ka stad, kibym pat ju jied ruh palat ia ka arsien iano-iano haduh mynta.