14 snem, ha ka jingshah lynshop na ka jingpang Parkinson

Paralok,
Ha kane ka por nga kwah ban pashat jingmut sha ki paidbah katkum ka jingiakynduh jingeh ba nga la iakynduh ha kine ki 14 snem ha ki jingshah lyngshop ha ka jingpang ba la tip kum ka ‘PARKINSON DISEASE’. Bad haduh kine ki sngi ba mynta nga dang shah pynjynjar ha kane ka jingpang ka bym ailad shuh tang ban bam ban dih ban iaid ban ieng ban thiah ban dem ban sum ban sleh bad bun ki kam la hap shu peit kai da ki khmat. Kumta nga la pyrkhat ba dei ban wanrah jingshai khnang ban lait na ka jingshah ialam bakla ha ka jingbym sngewthuh ia kane ka jingpang. To mynta ngin ia peit noh (lyngkot) ban ioh jingsngewthuh, kaei kane ka Parkinson diseases (Pk).

Ka Pk ka dei ka jingpang bym lah ban pynkoit ha sla pyrthei haba buh ia kine ki kyntien ka long kumba pynduh mynsiem ia kito ki paralok ba ioh ia kane ka jingpang hynrei ka dei pat ka jingshisha ha kaba ma nga ruh nga dei uwei u lanot ha kane ka jingpang la 14 snem tad haduh kine ki sngi ba pynmih ia kane ka kotkhubor.
Kane ka jingpang ka ktah na ka khlieh bad ha shirynieng ka met ka pyrkhing bad khum bad teh na ki dohksah ha kaba ka la pynlong ia u nongpang ban nym lah shuh ban pynkhih ia ki kti ki kjat bad um lah shuh ban kam ban iaid stet hap iaid suki suki bad u duh noh ban khih ban ksiad bad um lah shuh ban ieng ne ban shong bad um lah shuh ban khie hi dalade naba thiah bad ym long shuh ban thoh jingthhoh bad ka don ruh ka jingkylla ha ka sur kren.

Ka don ruh ka jingkhynniuh kaba jur bha bad ka jingkynjut na khlieh haduh pohjat kaba la pyllong ia u nongpang ban nym lah shah ban thiah ban shong hynrei kane ka jingpang ka don ka jingiapher na uwei ha uwei pat u nongpang ka shong katkum ka jinglong ka met jong u.
Kane ka jingpang ka la kylla na ka por sha ka por ka don da ki kyrdan katkum ka report na ki doctor bad ki doctor barabor ki ai jingmut ban leh exercise kum ka lad iada hynrei ym lah ban leh hi hap ban leit shah hikai ha kito kiba la pass ia ki rukm exercise namar lada bakla exercise kan sa pynshitom 3 ne 4 shah.
Haba peit hangne ha ri khasi imat kane ka jingpang ka dang duna haba pynshong nongrim halor ka jingdon ki dukan ba die ia kine ki dawai ki dukan ki don tang khyndiat tylli ha ka nongbah Shillong.
Haba wan jia ryngkhat kane ka jingpang kum ia nga hangne ha nongkyndong ki nongshong shnong ba pli ki bym pat ju iohi nongpang uba long kum ka jingpang jong nga baroh ki ong ba ka dei ka jingpang ksuid khlem da pynshong nia bha namar ban ianujor hapdeng ka jingpang ksuid bad ka Parkinson ka la iapher bak li bak la long kumba pyniapher u kba bad u khaw. Kumta nga kum ku nongpang ba don ka jingpyrkhat ban pyllait ia ka imlang sahlang na ka jingngeit biej.

Bad ngam kwah ban tei mot ha ka jingdum kaba kumta nga kyntu ia ka health department ryngkat ki nongmihkhmat paidbah, ki seng bhalang bad ki riewshemphang bad ka koit ka khiah ban shim ia ki lad ki lynti ban pynshai paidbah ha ki shnong ki thaw halor kane ka jingpang bad kiwei de kiba ym pat ym pat don dawai ban pynkoit hynrei ki dawai tang ba iada namar dang don kiwei de ki jingpang bym pat lah pynkoit khnang ba ki paidbah kin ioh jingshai ban lait na ka jingsngewthuh bakla namar ki don ki khep ba ki longiing longsem ki shnong ki thaw ki poi sha ka jingbym ia sngewthuh jngmut tang na ka daw ka JINGBYMTIP bad halor ka jingbymtip ki mih ki jingbatai stad sa na kito kiba leh kum ki KONGSAN ha ka lynti kaba bakla kumta ban khanglad ia ka jingsynshar jong ka jingdum hapdeng ka jingshai nga kyntu jur ia ka health department ba kan shim khia ia kane ka mat ban pynshai paidbah halor ki jingpang kiba ki stad ki doctor ki saiantis ki dang iai wad ia ki dawai ban pynkoit, kaba khatduh eh nga buh ia ki paidbah ba kin long kiba peitngor ba lada don ba mynsaw na ki bynta ka khlieh ki dei ban leit sha ki doctor ba don certificate ban sumar lane sha ki hospital ban ioh ia ka jingsumar ym dei satia ban leit phah sumar na kito ki bym ioh certificate kata ka dei tang na ka bynta jong ka khlieh hynrei lada na kiwei pat ki dkhot met ka iaid da kumwei pat namar ba ka jingioh jong nga ia kane ka jingpang mynta ruh dei ka jingbakla sumar ha ka por ba don jingmynsaw ba jur bha na khlieh ha ki ar tylli ki jingmynsaw namar ha ka jingbym pat sngewthuh ia ki kyndon jingsumar leit poi ei sha ka jingjynjar ba shirta, kumta ngam kwah shuh ban dang pynjrong namar ka jingpang ruh kam ailad kumta nga kyrpad ia kiwei ki para nongpang ban mih sha khmat ban ai jingpynshai ia la ka jiingiakynduh, khnang ba ka imlang sahlang kan lait na ka jingsahdum.

Bah Saindurlang Iawim,
Umniuh Tmar.